Календарь событий

25 января 2019

КъБР-м и Iэтащхьэм и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ КIуэкIуэ Казбек хэтащ «Узыншагъэр хъумэн» лъэпкъ проектыр гъэзэщIэным теухуа семинарым

УФ-м Узыншагъэр хъумэнымкIэ и министр Скворцовэ Вероникэ, УФ-м и Правительствэм и аппаратым и унафэщIым и къуэдзэ Кириенкэ Анатолий сымэ Москва щрагъэкIуэкIащ «Узыншагъэр хъумэныр» лъэпкъ проектыр гъэзэщIэным пыщIа Iуэхухэм теухуа семинар. Абы ирагъэблэгъащ къэралым и субъектхэм я гъэзэщIакIуэ орган нэхъыщхьэхэм я унафэщIхэр. ЗэIущIэм хэтащ КъБР-м и Iэтащхьэм и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ КIуэкIуэ Казбек.

Сыт хуэдэ узми и хущхуэгъуэр щIыуэпсым хэлъщ

Илъэс мин бжыгъэкIэ цIыхур кIэлъыплъащ щIыуэпсым, къэкIыгъэхэм, удзхэм, ахэр цIыхум епхьэлIэмэ сэбэп е зэран зэрыхуэхъум. Ауэрэ къэунэхуащ цIыхубэ медицинэ жыхуэтIэжыр, узыфэ шынагъуэхэм зэрызыщахъумэ, зэрызагъэхъуж Iэмалхэр зыгъэбелджылар.

Адыгэ лъэпкъым, литературэм хэщIыныгъэ игъуэтащ, и ныбжьыр илъэс 84-м иту дунейм ехыжащ усакIуэ Щоджэн Леонид (Аслъэнджэрий) Сулеймэн и къуэр

Бахъсэн щIыналъэм хыхьэ Куба къуажэ  1935 гъэм ар къыщалъхуащ. КъБКъУ-р къиуха иужь тхыдэмкIэ къуажэ школым щригъэджащ, 1974 гъэм щыщIэдзауэ пенсэм тIысыжыху КъБКъУ-м щылэжьащ.
Щоджэн Леонид и къалэмыр нэхъыбэу зыхуигъабзэу щытар сабийхэращ. Абы и къуажэхьхэмрэ усэ кIэщIхэмрэ удамыхьэхын плъэкIынутэкъым.

ЦIыху Iэпкълъэпкъым теухуауэ

Лъы мыкIуэу цIыхум и Iэпкълъэпкъым зы щIыпIэ закъуэщ иIэр - и нэщIыIуфэр (роговица глаза). ЦIыхум и нэр щызэтехам деж нэщIыIуфэм хьэуар лъоIэсри, апхуэдэу къыIэрыхьэ кислородым ­ирокъу, лъынтхуэ емыкIуалIэми.

Нобэ

Урысеймрэ Белоруссиемрэ щагъэлъапIэ Студентхэм я махуэр (Татьянэхэм я махуэр)
Урысей Федерацэм и Дзэ-Тенджыз флотым и кхъухьхэм я унафэщIхэм я махуэщ
1755 гъэм
Москва къэрал университетыр къызэIуахащ.
1763 гъэм Пащтыхь гуащэ Екатеринэ ЕтIуанэм и унафэкIэ къызэрагъэпэщащ Урысей къэралыгъуэм IэщэкIэ ЗэщIэузэда и Къарухэм я Штаб нэхъыщхьэр.
1799 гъэм США-м щатащ жылэ зэрасэ Iэмэпсымэ зэрызэпкъралъхьам щыхьэт техъуэ тхылъыр.

КIыкIэ Софие: Уэрэдым хэт­ дэтхэнэ псалъэри, уи плъэкIэ къудейри гум къыбгъэдэкIын хуейщ

Адыгэ Республикэм щIыхь зиIэ и артисткэ, Урысей Федерацэм и щэнхабзэ къалащхьэ Санкт-Петербург щыцIэрыIуэ оперэ уэрэджыIакIуэ КIыкIэ Софие и творческэ гъуэгу дахэм куэд кIэлъоплъ икIи дехьэх. Адыгэ пщащэ нэсым и хьэл-щэнхэр зыхэлъ Софие и щабагъымрэ гуакIуагъымрэ, утыку щиткIэ игъэIу макъым и лъэщагъымрэ дахагъымрэ зыхуэдэ къэгъуэтыгъуейщ.

ЩIалэу къулей хъуахэр

«Forbes» журналым къызэрытрадзамкIэ, нобэкIэ мылъку нэхъыбэ дыдэ зыбгъэдэлъыр Facebook сетыр къызэзыгъэпэща Цукерберг Маркщ. Иужьрей къыдэкIыгъуэм зэритымкIэ, Марк и ныбжьыр илъэс 27-рэ щрикъуам, доллар мелард 17,5-рэ къилэжьат. Мелардырыбжэхэм яхэхуащ Цукерберг социальнэ сетыр къызэгъэпэщыным иужь щихьэм щыгъуэ и гъусахэри - Московиц Дастинрэ (доллар меларди 3,5-рэ къилэжьащ) Саверин Эдуардорэ (доллар мелардитI).
Къулейхэм я етIуанэ увыпIэр иубыдащ Колумбием щыщ магнат гуэрым и къуэ Санто Доминго Алехандрэ. Абы доллар меларди 9,5-рэ иIэщ.

Шахмат тажым игъэбжьыфIа цIыхубзхэр

ШахматхэмкIэ цIыхубзхэм я дунейпсо чемпионатхэр 1927 гъэм щыщIэдзауэ ирагъэкIуэкI. Совет Союзыр щыIэхункIэ ди къэралым щыщхэм тепщэныгъэр абы зэи щаутIыпщакъым. СССР-р лъэлъэжа иужькIэ зэ закъуэщ Урысей Федерацэм шахмат тажыр цIыхубзхэм къыщыхуахьыфар – гуапэщ ар Къэбэрдей-Балъкъэрым и къалащхьэ Налшык къызэрыщыхъуар. Иджы бжьыпэр нэхъ зыIыгъыр Китайм и шахматисткэхэращ. Нобэ щыгъуазэ фыхуэтщIынщ цIыхубзхэм ящыщу нобэр къыздэсым дуней псом и чемпион хъуа цIыху 16-м.