Календарь событий

ГъущIхэкIхэмкIэ Урысей Федерацэм и «Транслом» IуэхущIапIэр Къэбэрдей-Балъкъэрым и «Гидрометаллург»-р ищэхуну нэ ирищащ, зэрыжаIэмкIэ.

Къэбэрдей-Балъкъэрым ЩэнхабзэмкIэ и фонд Вэрокъуэ Владимир и цIэр зезыхьэм и унафэщI Мэкъуауэ Люазэ республикэм и лъэпкъ щэнхабзэ центрхэм я лIыкIуэхэр зэхуишэсащ. Ар теухуауэ щытащ блэкIа илъэсым зэфIагъэкIахэр къэпщытэжыным, мы гъэм къапэщылъхэр убзхыхуным.

ЦIыхухэр хуейщ я кIэрыхубжьэрыхухэр уэрамыхьэм къытрагъэувэмэ, «Экологистикэ»-м» ар асыхьэту Iуишу псэуну. Ауэ куэд егупсысу пIэрэ ди кIэрыхубжьэрыхухэр зэщIэзыкъуэ цIыхухэм я пщэм дэлъ къалэн хьэлъэхэмрэ ахэр абыхэм зэрагъэзащIэ щIыкIэмрэ? 

Зэгуэр лIы Iущ гуэрым и деж зы бзылъхугъэ къакIуэри къыжриIащ:
- ИлъэситI ипэ си щхьэгъусэм сэрэ ди нэчыхьыр птхауэ щытащ. Иджы нэчыхьыр схуэкъутэж, сыхуейкъым афIэкIа сыдэпсэуну.
- Сыт абы и щхьэусыгъуэр, - щIэупщIащ лIы Iущыр.
- Адрейхэм я щхьэгъусэхэр и зэманым я унэ йокIуэлIэж, сысейр сытым дежи къогувэ. Абы щхьэкIэ махуэ къэс дызэфIонэ, - къитащ жэуап.

ЩIышылэм и 12-17-хэм Осетие Ищхъэрэ-Аланием и къалащхьэм дэт «Манеж» спортым и уардэунэм щекIуэкIащ Ипщэ, Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэхэм художественнэ гимнастикэмкIэ я зэхьэзэхуэ. Япэ спорт разрядымрэ спортым и мастерым и кандидатым и программэхэмкIэ щхьэзакъуэ, гуп зэпеуэхэм медалхэм щыщIэбэнащ Урысей Федерацэм и ипщэ щIыналъэм щыщ спортсмен 300-м щIигъу.

Мы зэманым Бахъсэн щIыналъэм щыщхэу Зэикъуэ, Ислъэмей, ХьэтIохъущыкъуей, Бахъсаненок, ПсыкIэху къуажэхэр, Бахъсэн къалэр псыкIэ гугъу иохь. КъедбжэкIа жылагъуэхэм цIыхуу щопсэу мин 98-м нэблагъэ. Абыхэм я процент 49,4%-р тэмэму псыкIэ къызэгъэпэщакъым е зэфэ псым и фIагъыр щIагъуэкъым.

1957 гъэр екIуэкIырт. Дзэм къулыкъу щысщIэрт абы щыгъуэ, курсхэми сыщеджэрт. Дзэ къулыкъум щымыщ, къемызэгъ мыхъумыщIагъэ куэдым пасэу гу лъыстащ сэ. Ахэр сигу темыхуэу, Ленинскэ пэшым сыщIэтIысхьэри СССР-м зыхъумэжыныгъэмкIэ и министр, Совет Союзым и Маршал Жуковым деж письмо стхащ. Зы тхьэмахуэ дэкIами арат, пщэдджыжьышхэ дышхауэ а пэшым дыщIэсу, пIащIэгъуэкIэ дызэрызэхуашэсымкIэ хъыбар къыдагъэщIащ. ЖэрыгъэкIэ пэшым дыкъыщIэжри Iэщэхэр къэтщтащ, ди джэдыгухэр зэкIуэцIытлъхьэри дгъэджэрэзащ, ди плIэми иддзащ.

«Хамэ хэку сыщытхъэ нэхърэ си хэкIужь сыщылIэ», - жызыIэ ди лъэпкъэгъухэм я щапхъэщ зыхуей хуэзэу нэгъуэщI къэрал щыпсэуми, я адыгэгум я хэкужь къишэжауэ псэу ди къуэшхэр. Абыхэм ящыщ зыбжанэм я гупсысэмрэ псэукIэмрэ зыхуэдэр фэдгъэцIыхумэ, ди гуапэщ.
Джэйхьун Гумуш: Илъэс 17 си ныбжьу, Мейкъуапэ зы илъэс сыдэсынщи, урысыбзэ зэзгъэщIэнщ, университетым сыкIуэнщ жысIэри сыкъэкIуэжат. Зы гугъуехьи симыIэу сыщыпсэурт Истамбыл, ауэ си гур ХэкумкIэ щыIэт.

«Тхыдэм и лъагъуэхэр» – аращ зэреджэр «Антарес» щIыналъэ центрым Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм Курортхэмрэ туризмэмкIэ министерствэмрэ Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетымрэ зэщIыгъуу ягъэхьэзыра литературэ-лъахэхутэ программэм.

КЪУАЖЭМ дыхьэщ, джэдэщым зыщIигъэбзахэри, зы джэд ирихьэжьащ бажэм. Хьэр кIэлъыпхъэра щхьэкIэ, щIыхьакъым - яIэщIэкIри мэзым зыщIидзащ. Мэзым дыгъужь ныбаджэр къыщрихьэлIащ. Шынэри, бажэм джэдыр Iэпыхуащ.
- Умышынэ, - жиIащ дыгъужьым. - Джэдыр къыптесхынукъым. Къыздипхар къызжеIэ закъуэ.
- Къуажэм я джэдкъазыр ягуэшыжати, зы джэд къыслъагъэсащ.
- Сэ сыт къыслъагъэсар? - и нэр зэригъэдзэкIащ дыгъужьым.
- Уэри Iыхьэншэ уащIакъым, - жиIащ бажэм. - АдакъэкIэ къыпхуэупсащ. ЗыхыумыгъэкIыж: иджыптсу унэмысмэ, къуажэр щIегъуэжынщи, ухэкIыжащ.

Нартокъуэ СулътIан Хьэмзэт и къуэр I955 гъэм мэкъуауэгъуэм 3-м КъШР-м и Адыгэ-Хьэблэ щIыналъэм хыхьэ ВакIуэ-Жылэ къуажэм къыщалъхуащ.
1959 гъэм я унагъуэр Псыжь (Абазэ куей) Iэпхъуащ. СулътIан абы курыт еджапIэр къыщиухащ, итIанэ Севастополь дзэм къулыкъу щищIащ, I983 гъэм КъБКъУ-м и тхыдэ-филологие факультетыр къиухащ, иужькIэ Ростов къэрал университетым журналистикэмкIэ и факультетым щеджащ, апхуэдэуи и щIэныгъэм щыхигъэхъуащ КПСС-м и Къэрэшей-Шэрджэс обкомым марксизм-ленинизмкIэ и университетым.

 Тырку фильмхэр фIыуэ зылъагъухэр къахуэмыгъэсу поплъэ гъатхэпэм и II-м зи япэ Iыхьэхэр утыку кърахьэну «Явуз сулътIан Сэлим» сериалым.
 Тхыдэр зи тегъэщIапIэ теплъэгъуэхэм сыт хуэдэ зэмани щIэупщIэшхуэ яIэщ. «Явуз сулътIан Сэлим»-р драмэхэм хеубыдэ, нэгъуэщIу жыпIэмэ, гущIыхьэу иуххэм ящыщщ. Илъэс зыбжанэ хъуауэ ягъэхьэзыр сериалым, и цIэм къызэрыхэщщи, лIыхъужь нэхъыщхьэу хэтынущ дунейпсо тхыдэм гущIэгъуншагъкIэ зи цIэр щыIуа уэсмэнокъуэ сулътIанхэм яз Сэлим Езанэр.

Урысей МВД-м Шэджэм районым щиIэ къудамэм, ОГИБДД-м и лэжьакIуэхэм къызэрагъэпэщри, КъБР-м щыIэ Урысей ФСИН-м Управленэм и район IэнатIэм и лэжьакIуэхэр ящIыгъу яхуэзащ УФ-м и УК-м и 264.I статьям ипкъ иткIэ суд зытрщIыхьа шоферхэм.
- Мыпхуэдэ зэхьэзэхуэр щытеухуэжар хабзэм тетын, чэфу рулым удэтIысхьэ зэрымыхъуныр къагурыгъэIуэнымрэ нэхъ Iейм щыхъумэнымрэщ, - къыхигъэщащ Урысей МВД-м Шэджэм районымкIэ и къудамэм и ОГИБДД-м и унафэщIым и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ полицэм и капитан Тхьэмокъуэ Валерий.