Календарь событий

Нобэ илъэс 70 ирикъуа БищIо Борис щыуакъым адыгэбзэр IэщIагъэу къыщыхихам. Дэтхэнэ цIыхуми и къалэн гугъухэм ящыщщ и гъащIэ псор  зэпхауэ щытыну  IэщIагъэ къыхихыныр.

Адыгэхэм ижь-ижьыж лъандэрэ Iэщ зэрахуэ, махуэ къэс жыхуаIэм хуэдэу лы яшх, ауэ ди нэхъыжьхэм хъысэпыл зыIуагъахуэу щытакъым. Унагъуэм щыфIагъэж псэущхьэмрэ лы комбинатхэм щаукIымрэ зэхуэдэкъым. Унагъуэ Iэщыр фIыуэ ягъашхэ: хуэнщIей гъущэ ират, псы ирагъафэ. ФIагъэжа нэужь апхуэдэ Iэщым и лъыр нэхъ щIокI, и кIуэцIыр гъэкъэбзэгъуафIэщ, и фэри нэхъ токI. Ар зыхуей хуэмызэмэ, ягъэгужьеяуэ фIагъэжамэ, и лъынтхуэхэр къуза мэхъури лъыр щIагъуэу щIэкIыркъым. Апхуэдэ Iэщым и лыр плъыжь-фIыцIафэщ, щагъавэкIи лэпсым тхъурымбэ куэд трещIэ.

Мы къалэм куэдрэ сыщыIащ, сыщегупсыскIэ япэу си нэгу къыщIыхьэр Ататюрк и сурэтхэмрэ азэн къыщыджэ мэжджытышхуэхэмрэщ. Ататюрк и сурэтыр дэнэ дежи фIэлъу урихьэлIэнущ, апхуэдэуи тырку лирэхэм, уеблэмэ зы куруш жьгъейми абы и сурэт тетщ. Къэбгъэлъагъуэмэ, Ататюрк фIыуэ щалъагъу мы къэралым. Кемаль Мустафа (1881-1938) «Ататюрк» унэцIэр къыщратауэ щытащ I934 гъэм екIуэкIа Тырку Лъэпкъ Зэхуэсышхуэм. Абы и пэкIэ тыркухэм унагъуэцIэ яIэу щытакъым.

Истамбыл и гъунэгъу Бейкоз куейм хыхьэ Полонезкёй къуажэ цIыкIум мызэ-мытIэу и гугъу тщIащ ди лъэпкъэгъухэр зэрыдэсым къыхэкIыу. Ауэ адыгэхэм нэмыщI, лыхь къуажэу ябж а жылэм дэсщ Тыркум щыхэхэс лыхьхэр (Польшэм и цIыхухэр).
Зи дахагъэм, гуакIуагъэм дыдихьэха жылэ цIыкIум и тхыдэм, иIэ псэукIэм, дэсхэм я зэхэтыкIэм, щалэжьымрэ щашхымрэ зэдгъэщIэн мурадкIэ, Тыркум дыщыщыIа махуэхэм зыхуэдгъэзащ Полонезкёй къуажэм и администрацэм и тхьэмадэ, лыхь щIалэ Охотский Даниэл.

 Кавказым щыщхэм ятеухуауэ хъыбар мыщхьэпэ къыщыIум деж, зи гугъу ящIыр уи мылъэпкъэгъуми, зыгуэркIэ къуаншэу зыкъыболъытэж.
 ЩIышылэм и I5-м хъыбар къэIуащ Мэзкуу щыIэу автобусым дэс шофёрри абы къришэкI цIыхухэри зыгъэпуда дагъыстэн щIалэм и хъыбар. Зыхуейм деж щрамыгъэкIа, илъэс 29-рэ ныбжьым ит Болатукаев Шухьэиб гублащхьэдэсми цIыхухэми ящыхьа къудейкъым, «аращ урысхэм фхуэфащэр» псалъэхэмкIэ къригъажьэри, автобусым исхэм яхуэмыфащэ куэд захригъэхащ.

ИлъэсыщIэм ирихьэлIэу КъБР-м щыхьэщIащ турист мин 70-м нэблагъэ. Зыгъэпсэхугъуэ махуибгъум къриубыдэу, нэгъабэ и апхуэдэ зэманым елъытауэ ди щIыналъэм зыщызыгъэпсэхуахэм я бжыгъэр куэдкIэ щынэхъыбащ. А махуэхэм Iуащхьэмахуэ лъапэ зыщагъэпсэхуащ цIыху мин 55-м нэблагъэм, Европэм и бгы нэхъ лъагэм щыIащ цIыху мин 35-рэ. Шэджэм, Шэрэдж аузхэм, Гуэл щхъуантIэхэм, нарзан къыщIэжыпIэхэм, Бахъсэн куейм и зыгъэпсэхупIэхэм щыIахэм я бжыгъэри мащIэкъым.

 ЩIышылэм и 2-7 махуэхэм Къэзахъстаныр зыхэта бэлыхьым зэрыхэхуари щIыхэхуари дэ нэгъэсауэ къытхуэлъагъуну къыщIэкIынкъым, сыту жыпIэмэ, политикэм епха дэтхэнэ Iуэхугъуэми хуэдэу, утыку илъыр зыщ, а псор зезыгъакIуэ къарухэр щIэхъумащ. ИтIани, щIы хъурейм и зы кIапэм щекIуэкI гузэвэгъуэр сэ зэи къыслъэIэсынукъым жыпIэн ипэкIэ, зыгурыбгъэIуэфым нэс уIэбэу, уи щIыналъэми мыхъумыщIагъэм гъуэгу зэрыщумытыным уегупсысын хуейщ.

КъБР-м и муслъымэнхэм я дин IуэхущIапIэм зи чэзу зэIущIэ щекIуэкIащ. Абы хэтащ КъБР-м граждан жылагъуэ IуэхущIапIэхэм ядэлэжьэнымрэ лъэпкъ IуэхухэмкIэ и министрым и къалэнхэр зыгъэзащIэ КIурашын Анзор, КъБР-м муслъымэнхэм я дин IуэхущIапIэм и унафэщI Дзасэжь Хьэзрэталий, Лэскэн щIыналъэ муниципальнэ администрацэм и унафэщI Инжыджокъуэ Сэфарбий, Лэскэн муниципальнэ щIыналъэм и имам Къунащ Заурбий сымэ.

ЩIышылэм и 26-м Мэзкуу къыщызэIуахынущ мэкъумэш хозяйствэхэм я IX урысейпсо зэIущIэ.
«МэкъумэшыщIэхэм я зэгухьэныгъэ» фIэщыгъэм щIэту къызэрагъэпэщ Iуэхур зытеухуэжар, зэрыгурыIуэгъуэщи, а IэнатIэм зегъэужьынырщ. Ар зи жэрдэмри езыгъэкIуэкIри Урысейм Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэрщ. ЗэIущIэм хэтхэм зрагъэлъэгъунущ Iэщ лъэпкъыфIхэр, жылапхъэ бэвхэр, жыг лIэужьыгъуэщIэхэр.
МэкъумэшыщIэхэм я зэхыхьэр щекIуэкIынущ «Крокус Экспо» Гъэлъэгъуэныгъэ центрым.

«Фабрика» гупым хэта уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ Къэзан Сэтэней «Гуащэмахуэ» уэрэдыр Къэнжал Iуащхьэм тету жиIэу клип трахащ.
- «Гуащэмахуэ» адыгэ цIыхубэ уэрэдым сэркIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ. Илъэс куэд и пэкIэ ар си гъащIэм къыхыхьащ, а уэрэдыр згъэзэщIэну чэнджэщ къызэзыта си адэм и фIыгъэкIэ. Тхыдэм къыхэна, абы лъабжьэ хуэхъуа лъагъуныгъэ хъыбар телъыджэм и гугъу къыщысхуищIым, ар хуабжьу сигу щIыхьат, - жеIэ Сэтэней.

Егъэджэныгъэ-гъэсэныгъэ лэжьыгъэр иджырей Iэмалхэмрэ технологие пэрытхэмрэ зыгъэIурыщIэу езыгъэфIакIуэ егъэджакIуэхэм ящыщщ Нарткъалэ курыт школ № 4-м илъэси 10-м щIигъуауэ щылажьэ Къурмэн Оксанэ.