Махуэгъэпс

НОБЭ

ЩIышылэм и 23, гъубж
 

IэкIэ тхэным и дунейпсо махуэщ
1935 гъэм
къалъхуащ тхакIуэ, тхыдэ щIэныгъэмкIэ доктор, профессор, КъБР-м и Къэрал саугъэтыр тIэунейрэ зыхуагъэфэща МафIэдз Сэрэбий.
1969 гъэм къалъхуащ ДАХ-м и вице-президент, КъБР-м лъэпкъыбзэхэм зегъэужьынымкIэ и лабораторэм и унафэщI Щоджэн Iэминат.

Дунейм и щытыкIэнур

НОБЭ

ЩIышылэм и 22, блыщхьэ
УФ-м и ПВО-м и кхъухьлъатэдзэхэм я махуэщ
Нартыху гъэпIэнкIам и махуэщ
1517 гъэм мысыр шэрджэс мамлюкхэмрэ тыркудзэмрэ Каир пэмыжыжьэу зэзэуэн щыщIадзащ.
1943 гъэм Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм и щIыналъэр нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэм къыIэщIагъэкIыжащ.
1937 гъэм къалъхуащ КъБКъУ-м и библиотекэм и унафэщIу щыта, КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ УнащIэ Розэ.

Нэжэгужагъэщ - узыншагъэщ

Уэсым и дунейпсо е, нэгъуэщIу жытIэмэ, Спортым и щIымахуэ лIэужьыгъуэхэм я махуэр щагъэлъапIэр щIышылэм и ещанэ тхьэмахуэ махуэрщ. Гъэ дызэрытым ар зыхуэзэр щIышылэм и 21-рщ. ЩIы Хъурейм тет бгы лыжэ зыгъэпсэхупIэ псоми, Урысей Федерацэри хэту, а махуэр зэдагъэлъапIэ.

НОБЭ

ЩIышылэм и 20, щэбэт

♦1588 гъэм урыс пащтыхь Фёдор Иван и къуэм Кремлым щригъэблэгъат Черкасскэхэ Темрыкъуэ и къуэ Мамсрыкъуэрэ Къамболэт и къуэ Къудэнэтрэ.

♦1921 гъэм Бгырыс АССР-р къэунэхуащ.

♦1932 гъэм къалъхуащ Ветеранхэм я республикэ советым щIалэгъуалэм ядэлэжьэнымкIэ и комиссэм и унафэщIу лэжьа, УФ-м и Журналистхэмрэ ТхакIуэхэмрэ я зэгухьэныгъэхэм хэт, КъБР-м и ЩIыхь тхылъыр зыхуагъэфэща Пщыбий СулътIан.

НОБЭ

ЩIышылэм и   19, мэрем

         1847 гъэм «Кавказ» газетым тридзащ Адыл-Джэрий  СулътIан и «Урыс-шэрджэс е адыгэ псалъалъэ, грамматикэ кIэщI щIыгъуу» тхыгъэр.

         1965 гъэм Май посёлкэр  къалэ ящIащ.

         2010 гъэм Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэр къызэрагъэпэщащ.

         1931 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, егъэджакIуэ Iэзэу щыта Жылау Нурбий.

НОБЭ

ЩIышылэм и 18, махуэку,
Урысейм и Дзэ-Хьэуа Къарухэм я командованэ нэхъыщхьэм и махуэщ
1854 гъэм къалъхуащ ПащIэ Бэчмырзэ.
1940 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, егъэджакIуэ, кинодраматург Жылэтеж Сэлэдин.
1949 гъэм къалъхуащ Абхъазым, КъШР-м я цIыхубэ артист, КъБР-м щIыхь зиIэ и артист Акъ Мухьэрбэч.

НОБЭ

ЩIышылэм и  17, бэрэжьей

1939 гъэм къалъхуащ техникэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор, ЩIДАА-м и академик Щомахуэ Лев.
1942 гъэм къалъхуащ физико-математикэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, КъБКъУ-м и профессор, ЩIДАА-м и академик Темрокъуэ Анатолэ.
1950 гъэм къалъхуащ уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ, жылагъуэ лэжьакIуэ ПащIэ Еленэ.

НОБЭ

ЩIышылэм и 16, гъубж

         1922 гъэм Балъкъэрыр Горскэ АССР-м къыхэкIащ икIи Къэбэрдей-Балъкъэр автоном областыр РСФСР-м хэту къэхъуащ.

         1929 гъэм къалъхуащ УФ-м и ЛIыхъужь, СССР-м щIыхь зиIэ и кхъухьлъатэзехуэ-къэхутакIуэ Мэзэхъу Владимир.

         1932 гъэм къалъхуащ биологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, КъБКъУ-м и профессор, КъБР-м, УФ-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, Урысейм ЩIэныгъэхэмкIэ и Академием и член-корреспондент Тембот Аслъэнбий.

Мэзкъуэдыхэмрэ лъэпкъ паркхэмрэ я махуэ

ЦIыху зылъэмыIэса щIыпIэ пхыдзахэмрэ мэз дэгухэмрэ хъумэнымкIэ центрым и жэрдэмкIэ, 1997 гъэм ди къэралым япэ дыдэу щагъэлъэпIауэ щытащ «Мэзкъуэдыхэмрэ лъэпкъ паркхэмрэ я махуэ» зыфIащар. Ар щIышылэм и 11-м щIытрагъэхуам щхьэусыгъуэ иIэщ.

Хэку журналистикэм щынэхъыщхьэр

Урысей Печатым мы гъэм егъэлъапIэ и илъэс 321-р. 1703 гъэм, Петр Езанэм ищIа унафэм ипкъ иткIэ, дунейм къытехьащ япэ урыс газетыр - «Ведомости»-р, нобэ а газетым зэреджэр «Санкт-Петербургские ведомости»-щ. Абы и япэ номерыр дунейм къытехьащ щIышылэм и 13-м икIи аращ Печатым и махуэр абы техуэу щIагъэлъапIэри.

Страницы

Подписка на RSS - Махуэгъэпс