Щэнхабзэ

Налшык и щэнхабзэ гъащIэр щIэщыгъуэ ящIу къытхуеблэгъащ Адыгэ Республикэм къафэмрэ уэрэдымкIэ и «Ислъэмей» къэрал ансамблымрэ Адыгэ Республикэм и Къэрал филармонием и къэрал  симфоние оркестрымрэ (дирижёрыр СтIащ Къаплъэнщ). Зи уэрэдхэмрэ макъ жьгъырухэмкIэ фIыуэ тлъэгъуа «Ислъэмейм» иджы къытхуишар гъуазджэм и нэхъ лъагапIэ дыдэу ялъытэ оперэ телъыджэрт.

ТхылъыщIэ

Котляровхэ Мариерэ Викторрэ я тхылъ тедзапIэм иджыблагъэ къыщыдэкIащ «Верхний Курп. История и современность. XVIII-XX вв.» фIэщыгъэм щIэту Беслъэней Владимиррэ Хьэрэдурэ Заурбийрэ зэдатха тхылъыр.

 «Энергия искусств» фIэщыгъэм щIэту урысейпсо фестиваль-зэпеуэ Кавказ-Ищхъэрэ федеральнэ университетым (Ставрополь) щекIуэкIащ иджыблагъэ. Ар къафэм хухахауэ Урысейм щрагъэкIуэкI «Барахолка» проектым и Iыхьэу аращ. КъБКъУ-м и «Импульс» къэфакIуэ гупыр увыпIэ зыбжанэкIэ абы къыщыхэжаныкIащ.

«Мыдхьэт Ахьмэд (1844 - 1913) тырку тхакIуэщ, хьилмышхуэ зыбгъэдэлъа цIыхущ. Абы и Iэдакъэ къыщIэкIащ пьесэхэр, тхыдэмкIэ, философиемкIэ лэжьыгъэхэр. Хъыбар кIэщIхэмрэ романхэмрэ я гъуэгу тырку литературэм япэу щыпхызышащ. Тхыдэм, хабзэмрэ бзыпхъэмрэ теухуа романхэу и къалэмыпэм къыщIэкIащ «Янычархэр» (1871), «КъэфакIуэ бзылъхугъэ» (1877), «Диплом зиIэ пщащэ», (1889), «Тырку щIалэхэр» (1908)» - аращ итыр Совет Энциклопедие Псалъалъэм Мыдхьэт папщIэ. Ауэ Литературэ Энциклопедием нэхъ зыубгъуауэ абы и IуэхущIафэхэм щыгъуазэ дещI.

«… Зэкъуэш псори зы анэм къилъхуркъым», - жеIэ ди адыгэ псалъэжьым, ауэ абы къыдэкIуэу сэ жысIэну сыхуейт зэныбжьэгъу псори зы ныбжьу, я илъэс бжыгъэкIэ зэхуэдэу зэрыщымытыр. ЦIыху гуапэм, цIыхугъэшхуэ зыхэлъым сыт щыгъуи ныбжьэгъу и куэдщ.

Къэбэрдей литературэм къикIуа гъуэ­гуанэм уриплъэжмэ, IупщIу къыхощхьэхукI абы нэхъ щIэгъэхуэбжьауэ зыщиужьа лъэхъэнэр - ХХ лIэщIы­гъуэм и 50 гъэхэм къыщыщIэдзауэ 60 гъэхэм я кIэуххэм нэс.

Мы махуэхэм Нартан къуажэ Iэтауэ къыщрагъэблэгъэжащ «Кубок победителей» VII Дунейпсо зэпеуэ зэхуэщIам щытекIуа, щапхъэ зытрах «Вагъуэ цIыкIу» ансамблыр (гупым и художественнэ  унафэщIыр КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Къурашэ Эдуардщ).

Сурэт гъуазджэхэмкIэ музейм, Ткаченкэ А. и цIэр зезыхьэм, «Гъуазджэхэм я жэщым» ирихьэлIэу Налшык къыщызэIуахащ УФ-м щIыхь зиIэ и художник, ХудожествэхэмкIэ Урысей Академием и действительнэ член, КъБР-м и цIыхубэ художник КIыщ Мухьэдин и гъэлъэгъуэныгъэ. А зэхыхьэр егъэщIылIауэ щытащ сурэтыщIыр къызэралъхурэ илъэс 80 зэрырикъум.

Налшык дэт Музыкэ театрым иджыблагъэ щагъэлъэпIащ балъкъэр литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа усакIуэ Мечиев Кязим къызэралъхурэ илъэси 160-э зэрырикъур Балъкъэр лъэпкъым къыхэкIа лIы ахъырзэманым и пшыхьым кърихьэлIат ди къэралым ис лъэпкъ куэдым я лIыкIуэхэр, и творчествэр фIыуэ зылъагъухэр.

Мэхъэчкъалэ щызэхуащIыжащ Дагъыстэным и «Тарки-Тау 2019» еянэ тхылъ гъэлъэгъуэныгъэр. Абы утыку къыщрахьащ Кавказ Ищхъэрэм, Москва, Урысейм и нэгъуэщI къалэхэм я къыдэкIыгъуэ гъэщIэгъуэнхэр.