ЩIыдагъэм и уасэр
нэхъри йохуэх
ЩIыдагъэр нэхъыбэ дыдэу къыщыщIаш къэралхэм ящыщу Иракымрэ Кувейтымрэ Сауд Хьэрыпым и щапхъэм ирикIуэри, «дыщэ фIыцIэм» и уасэр нэхъ пудыж ящIащ.
Абы и зэранкIэ дунейм и корпорацэ ин дыдэхэм я акцэхэм я мыхьэнэр хэпщIыкIыу ехуэхащ. Псом хуэмыдэу ар зыхащIащ Урысейм и компаниехэм - дэтхэнэми доллар мелуанхэр мы тхьэмахуэм зэрыщIидзэрэ фIэкIуэдащ.
Псори къызэрыкIыжар ди къэралымрэ Сауд Хьэрыпымрэ я зэхуакум блыщхьэм къыщыхъея «щIыдагъэ зауэращ». Урысейм къыхуагъэуват, уасэр зэтраIыгъэн папщIэ, къыщIишым хигъэщIыну. АрщхьэкIэ идакъым. Апхуэдэу щыхъум, Сауд Хьэрыпым зэбригъэш и щIыдагъэм хигъэхъуащ икIи абы и уасэр занщIэу хэпщIыкIыу ехуэхащ. ОПЕК-м хэт адрей къэралхэми зэрыхуейм хуэдэу Iуэхур зэтраублэну иджы Iэмал ягъуэтащ.
ЩытыкIэр хуабжьу зыхищIащ ди къэралым и экономикэм. Къапщтэмэ, долларымрэ еврэмрэ елъытауэ рублым и уасэр махуитI-щым проценти 10-м щIигъукIэ ехащ. Абы къишэу щIидзащ хьэпшыпхэм, ерыскъыхэкIхэм, Iуэхутхьэбзэхэм щIатыр хэхъуэныр.
США-м ирагъэхьэнукъым
Европэм икIахэр
Америкэм и Штат Зэгуэтхэм я президент Трамп Дональд жиIащ Европэм икIахэр мэрем жэщым къыщыщIэдзауэ я къэралым зэрырамыгъэхьэнур. Апхуэдэу мазэкIэ щытынущ, дуней псор зыгъэгужьея коронавирусым зыщахъумэн папщIэ.
Великобританием и цIыхухэм я закъуэщ США-м кIуэну хуит ящIыр.
«Уз зэрыцIалэ шынагъуэр ди щIыналъэм къимыхьэн папщIэ апхуэдэ лъэбакъуэ тчын хуей хъуащ, - къыхигъэщащ Трамп лъэпкъым зыщыхуигъазэм. - Европэм коронавирусым хуабжьу зыщиубгъуащ, узыфэр къыщежьа Китайм къикIхэр и чэзум къызэтрагъэувыIатэкъыми. Дэ абы ди къару, зэфIэкI псомкIи дыпэщIэтыпхъэщ».
Донбассым егъэпIейтей
Украинэм и къуэкIыпIэ лъэныкъуэм илъэсих хъуауэ щекIуэкI зэпэщIэтыныгъэр гъэкIэщхъэным теухуащ Белоруссием и къалащхьэ Минск аргуэру щызэхуэса Лъэныкъуищ комиссэм и лэжьыгъэр.
Абы хэтхэр зэгурыIуащ IэщэкIэ зэпэщIэува къарухэр зэпэIэщIэ щIауэ цIыху мамырхэр пэрыуэншэу зэрызэкIэлъыкIуэфыну кIуэцIрыкIыпIэхэр къызэгъэпэщынымкIэ. Апхуэдэ хъыбар зэбгригъэхащ Украинэм и президентым и пресс-IуэхущIапIэм.
КъищынэмыщIауэ, лъэныкъуэхэм яубзыхуащ гъэр ящIахэмкIэ зэрызэхъуэжэну щIыкIэр. Абы теухуа лэжьыгъэр зэхаублакIэщ.
Депутатхэр арэзыщ, адэкIэ цIыхубэр Iуэхум къыхохьэ
Урысей Федерацэм и Конституцэм халъхьэну къагъэлъэгъуа зэхъуэкIыныгъэхэмрэ дэщIыгъужыныгъэхэмрэ ятеухуауэ Къэрал Думэмрэ ФедерацэмкIэ Советымрэ Iэ щаIэтащ.
Ещанэ, кIэух, еджэгъуэмкIэ депутатхэм Iэ яIэтащ. Къэрал Думэм щIэсхэм ящыщу Конституцэм и зэхъуэкIыныгъэхэмрэ дэщIыгъужыныгъэхэмкIэ арэзыщ 383-р. ГуитIщхьитIу къыщIэкIащ 43-р - ахэр нэхъыбэу коммунист фракцэм щыщхэращ. Хьэлэмэтращи, мыарэзыуэ зыми Iэ иIэтакъым.
ФедерацэмкIэ Советри и телъхьэщ Конституцэм халъхьэну къагъэлъэгъуа зэхъуэкIыныгъэхэм. Сенаторхэм абыхэмкIэ зэдэарэзыныгъэ къагъэлъэгъуащ.
Иджы Iуэхур къэралпсо щIэупщIэныгъэм къыхалъхьэнущ. Балигъ хъуа дэтхэнэ цIыхуми Iэмал иIэнущ абы зэрыхущытыр мэлыжьыхьым и 22-м къигъэлъэгъуэну. ЩIэупщIэныгъэм нэхъыбэ кърагъэкIуэлIэн папщIэ а бэрэжьей махуэр зыгъэпсэхугъуэу ягъэуващ.
Гъатхэпэм и 13,
мэрем
♦Планетарийхэм я дунейпсо махуэщ
♦1733 гъэм франджы литературэм и классик Шарлоттэ Аиссе (ХьэIишэт) дунейм ехыжащ.
♦1869 гъэм Менделеев Дмитрий химием и пкъыгъуэхэм я таблицэр зэхигъэувэн иухащ.
♦1938 гъэм урысыбзэр Совет Союзым и школ псоми Iэмал имыIэу щаджын хуей предмету ягъэуващ.
♦1954 гъэм СССР-м ШынагъуэншагъэмкIэ Къэрал Комитет (КГБ) къыщызэрагъэпэщащ.
♦1989 гъэм Интернетыр къагупсысащ инджылыз щIэныгъэлI Бернерс-Ли Тимрэ и лэжьэгъухэмрэ. Иджы ар къыщамыгъэсэбэп щIыпIэрэ IэнатIэрэ щыIэжкъым.
♦Къызэралъхурэ илъэси 120-рэ ирокъу композитор, Урысей Федерацэми Къэбэрдей-Балъкъэрми гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ Шейблер Трувор.
♦1939 гъэм къалъхуащ Урысей Федерацэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Шумахуэ Владимир.
♦1941 гъэм къалъхуащ УФ-м щIыхь зиIэ и метролог, КъБР-м промышленностымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Шурдым Юрэ.
♦1953 гъэм къалъхуащ къэрал лэжьакIуэ, социологием и доктор, профессор, ЩIДАА-м и академик, Адыгей къэрал университетым и ректор Хъунэгу Рэшид.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, республикэм пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Махуэм хуабэр градус 17 - 19, жэщым градуси 6 - 7 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Биижь умыгъэблагъи,
уи адэ и благъэжь умыбгынэ.
