«Дыжьын къабзийр» зи тыгъэ Хур Мадинэ

ЕхъулIэныгъэ  лъагэ

Анэдэлъхубзэр езыгъэджхэм я зэфIэкIыр щагъэлъагъуэ ЕплIанэ урысейпсо зэпеуэм, УФ-м Егъэ­джэ­ныгъэмкIэ и министерствэмрэ щIэ­ныгъэм зегъэужьынымкIэ абы и федеральнэ IуэхущIапIэм Лъэпкъ щIэ­ныгъэ IуэхухэмкIэ и институтымрэ къызэрагъэпэщым, ди республикэм къыбгъэдэкIыу хэтахэм ящыщщ Налшык дэт курыт школ №26-м и унафэщIым гъэсэныгъэ лэжьыгъэмкIэ и къуэдзэ Хур Мадинэ.

Зи IэнатIэм игури и псэри хэзылъ­хьэ бзылъхугъэ цIыкIум и цIэр ипэкIи фIыкIэ къэIуащ. Ар мызэ-мытIэу пэрыт щыхъуащ «Си бзэ - си псэ, си дуней» республикэпсо зэпеуэм и унэтIыныгъэ зэмылIэужьыгъуэхэм, и Iуэху зехьэкIэ пэрытым и щыхьэту къыхуагъэфэщащ КъБР-м ЦIыхухэр егъэджэнымкIэ, щIэ­ныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министерствэм, егъэджэныгъэмкIэ къалэ департаментым къабгъэдэкI щIыхь, фIыщIэ тхылъхэр.
Мадинэ Урыху (Къуэгъулъкъуей) къуа­жэм къыщалъхуащ, абы дэт курыт школри ехъулIэныгъэ иIэу къиухащ. ЕгъэджакIуэ IэщIагъэм зэрысабийрэ щIэхъуэпсырт ар, псом хуэмыдэу анэ­дэлъхубзэмрэ лъэпкъ литературэмрэ яхуэлэжьэныр и гуращэт. Езым зэрыжиIэмкIэ, апхуэдэ хэкупсэ гъэсэныгъэм и къежьапIэр и адэшхуэ-анэш­хуэхэу Быцрэ Гуащэгъагърэщ. Абыхэм пщащэ цIыкIур куэдрэ щIагъэдэIуу щытащ адыгэ IуэрыIуатэм щыщ хъыбархэм. Лъэпкъ гъэсэныгъэ и лъэныкъуэкIэ нэхъыжьхэм яубла Iуэху дахэм пащащ Мадинэ и адэ-анэ ХьэзрэIилрэ ФатIимэрэ. Абыхэм быныр драгъэхьэхащ лъэпкъ щэнхабзэмрэ гъуазджэм­рэ. Апхуэдэ унагъуэм щапIа сабийм и псэм Хэку лъагъуныгъэ къыщы­мыушыныр Iэмал зимыIэт.
А гупсысэхэр и гъуэгугъэлъагъуэу, школ нэужьым Хурыр щIэтIысхьащ икIи ехъулIэныгъэкIэ къиухащ Налшык дэт педколледжыр. Бзылъхугъэ зэчиифIэм егъэджакIуэным и япэ лъэба­къуэ­хэр щичащ илъэс 20-кIэ щылэжьа курыт школ №13-м. Мадинэ япэ махуэхэм къыщыщIэдзауэ къыгурыIуащ сабийм анэдэлъхубзэмрэ лъэпкъ щэнхабзэмрэ фIыуэ ебгъэлъагъун, дебгъэхьэхын папщIэ, егъэджакIуэхэми абыхэмкIэ зэфIэкI яIэн зэрыхуейр. Бгъэдэлъ щIэныгъэм хигъэхъуэн му­радкIэ, зэрылажьэм хуэдэурэ, ар зэуэ щIэтIысхьащ еджапIэ нэхъыщхьэу тIум: КъБКъУ-м и филологие къудамэмрэ ГъуазджэхэмкIэ Кав­каз Ищхъэрэ къэрал институтымрэ икIи ­ахэ-      ­ри ехъулIэныгъэкIэ къиухащ.
Урысейпсо утыкум къыщихьа текIуэ­ныгъэм хуэм-хуэмурэ хуэкIуащ Хурыр. АбыкIэ егъэджакIуэм сыт щыгъуи унэтIакIуэ къыхуэхъуащ щылэжьа школым и IэщIагъэлI гупыр. Мадинэ ­шко­лым, республикэм къыхуихьа те­кIуэ­ныгъэм и пэкIэ, а IуэхущIапIэр «Егъэ­джэныгъэ» лъэпкъ проектым ипкъ иткIэ екIуэкI зэпеуэм къыхэжа­ныкIри, УФ-м и курыт еджапIэ нэхъыфI­хэм халъытащ, абы папщIи сом мелуан­ хъу ахъшэ саугъэт къыхуагъэфэщащ. Апхуэдэу Хурыр щылажьэ еджапIэм мызэ-мытIэу къыфIащащ «ЛIэ­щIы­гъуэм и школ нэхъыфI», «Илъэсым и школ нэхъыфI» цIэ лъапIэхэр.
Хурым ита «мастер-класс» дерсыр теухуат ди республикэм щыпсэу лъэпкъхэм я щэнхабзэм, хабзэхэм, лъэпкъ зэмылIэужьыгъуэхэм ящыщ цIыхухэм яку дэлъ зэпыщIэныгъэ екIур къэгъэлъэгъуэным, апхуэдэуи ахэр хэкупсэ гъэсэныгъэм и лъабжьэу зэригъэувым. УФ-м и щIыналъэ зыбжанэм къикIа егъэджакIуэ 35-рэ зыхэта «Си лъахэ, си школ, си IэнатIэ» презентацэми адрейхэм къащыхэщащ ар. Дакъикъэ зыбжанэм къриубыдэу Мадинэ хузэфIэкIащ Къэбэрдей-Балъкъэрми, абы и къалащхьэ Налшыки, щылажьэ курыт школми, и IэщIагъэми ятеухуа хъыбар хьэлэмэт, видеогъэлъэгъуэныгъэ хэтрэ адыгэ къафэри щIыгъужу, къызэхуэсахэми къэпщытакIуэ гупми я пащхьэ ирилъхьэн. Ауэ щыхъукIи, егъэджакIуэм и макъым къыдэкIуэу, утыкум щыIуащ и гъэсэн цIыкIухэм я псалъэхэри. Ахэр жыджэру теп­сэлъыхьырт я лъахэм и дахагъым, я къалащхьэм и уардагъэм, унэ етIуанэ яхуэхъуа я школым щекIуэкI лэжьыгъэ щхьэпэм.
КупщIафIэу икIи хьэлэмэту зэхэухуэна а презентацэм еплъахэм хуабжьу гунэс ящыхъуащ Мадинэ «Кабардинка» къэрал академическэ ансамблым и къэфакIуэ пашэхэу БищIо Замир, Бейтыгъуэн Аслъэн сымэ ящIыгъуу ­игъэзэщIа къафэр. Абы къыхэщырт бгы­рысхэм я лIыгъэри, уардагъри, бзылъ­хугъэм хуащI пщIэмрэ нэ­мы­сымрэ я лъагагъри. Адыгэ фащэр зи Iэпкълъэпкъ лантIэм екIупс Мадинэ уты­кум щигъэлъэгъуа образыр ди IуэрыIуатэм хэт хур пщащэ тхьэIухудым и теплъэм хуэкIуэпст. ЕгъэджакIуэ Iэ­кIуэлъакIуэм, артисткэ зэчиифIэм и зэфIэкI лъагэхэм къэпщытакIуэ гупыр имыхьэхуу къэнэнт?!
Ди анэдэлъхубзэм и нобэрей щы­тыкIэм, и къэкIуэнум гулъытэ ин хуэзыщI, абы и ехъулIэныгъэм хуэла­жьэ хэкупсэ куэд ди лъахэм зэрисым шэч хэлъкъым. Мадинэ и «Дыжьын ­къабзийр» а Iуэхум щыхьэт техъуэ нэщэнэхэм ящыщ зыщ.
 

 

ЖЫЛАСЭ Маритэ.
Поделиться: