Правительствэм и унафэщIыр и къулыкъум токI
Японием и премьер-министр Синдзэ Абэ и къулыкъум токI, и узыншагъэр зэрызэкIэлъымыкIуэм къыхэкIыу.
«Си шхалъэ узыр къэхъеижащ. Ар гъэхъужыным пызмыщэу хъунукъым зэман гуэркIэ. Абы къыхэкIыу си къулыкъум сыкъыпэрокI», - жиIащ къэралым и Правительствэм и унафэщIым. ХузэфIэмыкIа Iуэхухэм я гугъу щищIым абы къыхигъэщащ Урысейм мамырыгъэ зэгурыIуэныгъэ ирищIылIэну зэрыхунэмысар, а Iуэхур и кIэм зэрынимыгъэсыфар игу къызэреуэр.
Абэ, шэч хэмылъу, хущIэкъуащ Япониемрэ Урысей Федерацэмрэ мамырыгъэм теухуа зэгурыIуэныгъэ зэращIылIэным. Дызэрыщыгъуазэщи, ар куэдрэ яIущIащ Урысейм и унафэщIхэм, Путин Владимири мызэ-мытIэу епсэлъылIащ, ауэ лъэныкъуэхэм я Iуэху еплъыкIэхэр щIызэтемыхуэ Iуэхухэр, щхьэусыгъуэхэр къыкъуэкIыурэ зэгурыIуэфакъым.
Синдзэ къехъулIахэмрэ и лэжьыгъэм хэлъа ныкъусаныгъэхэмрэ щызэпалъыткIэ, аналитикхэм къыхагъэщ, зэрыщыту къапщтэмэ, ар къэралым хьэлэлу зэрыхуэлэжьар. Псалъэм папщIэ, абы хузэфIэкIащ къэралым и экономикэм зыкъригъэIэтын - иригъэкIуэкIа политикэм, уеблэмэ, фIащат «абэкономика» . Премьер-министру щыщытам абы къыхуихуащ къызэрымыкIуэ щытыкIэ куэд зэтес ищIыжыну. Къапщтэмэ, тенджызым къыщежьэ гъуэжькуийхэм, щIыхъейхэм Японием и щIыналъэхэр щызэтракъутахэм щыгъуэ къэралым щыпсэухэр гузэвэгъуэм икIэщIыпIэкIэ къишыным теухуа унафэ тэмэмхэр къищтауэ щытащ, махуэ къэси Iуэху щхьэпэхэр зэфIигъэкIащ.
Абэ Синдзэ Японием и премьер-министр нэхъ щIалэ дыдэу щытащ. Ар а къулыкъум пэрыуват 2006 гъэм, и ныбжьыр илъэс 52-рэ хъуауэ. 2020 гъэм шыщхьэуIум и 24-м абы къэралым нэгъуэщI рекорди щигъэуващ - премьер-министру нэхъ пIалъэ кIыхь дыдэкIэ щытари аращ.
Я ахъшэр зэрагъэзэхуэным ирехулIэ
«FinExpertiza» дунейпсо аудитор-консалтинг IуэхущIапIэм и къэпщытакIуэхэм къызэралъытэмкIэ, москвадэсхэм 2020 гъэм и япэ илъэс ныкъуэм ахъшэу ягъэкIуэдыр дэтхэнэми хуэзэу сом мин 41-кIэ нэхъ мащIэ хъуащ.
Ахъшэр зэгъэзэхуэнымкIэ къэралым етIуанэ увыпIэр щаIыгъыу къалъытащ Якутием щыпсэухэм - абыхэм нэгъабэ нэхърэ сом мин 28,7-кIэ нэхъ мащIэщ ягъэкIуэдар. АдэкIэ къыкIэлъокIуэ Севастополь щыпсэухэр - сом мин 26-рэ зи жып къизынэжыфахэр, Ямало-Ненец автоном округым - сом мин 19,1-рэ, Краснодар крайм - сом мин 18,9-рэ - щыщхэр.
Япэ итхэм ящыщщ калининграддэсхэр - абыхэм зыхуей-зыхуэфIхэр къэщэхуным, нэгъуэщI Iуэхухэм хухахыр ягъэмэщIащ сом мин 18,1-кIэ. Сом мин 17-кIэ нэхъ мащIэщ ягъэкIуэдар Ханты-Мансийскэ автоном округым щыпсэухэм, Дагъыстэным исхэм - сом мин 16,6-кIэ, ставропольдэсхэм - сом мин 16,2- кIэ.
Къэралым и ищхъэрэ къалащхьэу къалъытэ Санкт-Петербург и цIыхухэм я хэщIхэр ягъэмэщIащ сом мин 15,9-кIэ. Рейтингым а къалэм епщIанэ увыпIэр щыхуагъэфэщащ аналитикхэм.
Пандемием и зэранкIэ ябгхэр щIакъузэн хуей хъуащ къэралым и щIыналъэ псоми исхэм. Къэбгъэлъагъуэмэ, 2020 гъэм и япэ Iыхьэм дэтхэнэ урысей цIыхуми и хэщIхэр игъэмэщIэн хуей хъуащ ику иту сом мин 11,5-кIэ. Иужьрей илъэс 13-м къриубыдэу апхуэдэ япэу къэхъуу аращ - 2006 гъэм къыщыщIэдзауэ цIыхухэм зыхуэныкъуэхэр къэщэхуным хухахыр нэхъыбэ хъууэрэ къекIуэкIащ.
ФIы гуэр зыхэмылъ Iей щыIэкъым жаIэ. Пандемием гугъуехь мымащIэхэм къэралхэр хидзами, абы и фIыгъэкIэ цIыхухэм зэгъэзахуэ нэхъ яхэлъ хъуащ.
Нобэ
♦Тхэквондом и дунейпсо махуэщ
♦Урысейм и ядернэ шынагъуэншагъэр къызэгъэпэщынымкIэ IэщIагъэлIым и махуэщ
♦Армением щагъэлъапIэ къегъэлакIуэм и махуэр
♦Молдовэ Республикэм и таможеннэ къулыкъум и лэжьакIуэм и махуэщ
♦1781 гъэм США-м и Калифорние штатым и Лос-Анджелес къалэр иджыпсту здэщыт щIыпIэр псэупIэ ящIауэ щытащ испан цIыху 44-м. 1850 гъэм абы къалэ статусыр игъуэтащ, иджыпсту цIыху мелуаниплIым нэблагъэ дэсщ.
♦1799 гъэм Урысей империем къыщызэрагъэпэщащ къалэ унафэхэр зыIэщIэлъыну IуэхущIапIэхэр.
♦1888 гъэм Истман Джордж «Кодак» дамыгъэмрэ плёнкэ зэрыплъхьэ хъу сурэттехымрэ я патент къратащ.
♦1942 гъэм «Красноармейская правда» газетым къытехуащ Твардовский Александр и «Василий Тёркин» поэмэщIэм щыщ Iыхьэхэр.
♦1945 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым и унафэкIэ зэбграгъэкIыжащ ЗыхъумэжыныгъэмкIэ Къэрал Комитетыр. Ар Хэку зауэшхуэм и лъэхъэнэм къызэрагъэпэщат, СССР-м сыт и лъэныкъуэкIи унафэ щищIын къалэныр и пщэ дэлъу. Абы и Iэтащхьэт Сталин Иосиф.
♦1957 гъэм цIыху къызэрырашэкI «Ту-104А» кхъухьлъатэ лIэужьыгъуэщIэр япэу уэгум ихьащ, Москва - Нью-Йорк лъагъуэм тету.
♦1959 гъэм дунейм щыяпэу США-м и тыкуэнхэм къыщIалъхьащ цIыхубз колготкэхэр.
♦1975 гъэм «Сыт? Дэнэ? Дапщэщ?» телевизионнэ клубым и япэ нэтыныр къагъэлъэгъуащ.
♦1987 гъэм Москва щызэфIэкIащ Германием щыщ Руст Матиас и судыр. Ди къэрал гъунапкъэр кхъухьлъатэкIэ къызэпиупщIу Москва къыщетIысэха щIалэм илъэсиплIкIэ жылагъуэ лэжьыгъэхэр иригъэкIуэкIыну тралъхьат. Зы илъэс дэкIри, ар хуит къащIыжауэ щытащ.
♦1991 гъэм Свердловск къалэм нэхъ пасэм зэрихьэу щыта Екатеринбург цIэр фIащыжащ.
♦1991 гъэм КПСС-м и мылъкуу Армением щыIэр къэралым ейуэ къалъытащ.
♦1997 гъэм Москва щыщIидзащ УФ-м и къалащхьэр илъэс 850-рэ зэрырикъум теухуа гуфIэгъуэ дауэдапщэхэм. Ахэр махуиплIкIэ екIуэкIат.
♦1998 гъэм «Google» компаниер къызэрагъэпэщащ.
♦1999 гъэм Буйнакск къалэм (Дагъыстэн) щалэжьа терактым и зэранкIэ къатитхуу зэтет унэр къэуащ. Абы щыгъуэ цIыху 58-рэ хэкIуэдауэ щытащ.
♦1666 гъэм къалъхуащ адыгэпщ, Урысейм и дзэ, къэрал къулыкъущIэу, Правительствэм и унафэщIу щыта Черкасский Яков (Урыскъан).
♦1874 гъэм къалъхуащ совет хирург Iэзэ, академик, УФ-м щIэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ цIэр, Сталиным и цIэр зезыхьэ саугъэтыр зыхуагъэфэща Вишневский Александр.
♦1917 гъэм къалъхуащ Совет Союзым и ЛIыхъужь Нэхей Даут.
♦1927 гъэм къалъхуащ шэрджэс еджагъэшхуэ, тхыдэ щIэныгъэхэм я доктор, профессор Нэпсо Долэт.
♦1929 гъэм къалъхуащ Урысейм и цIыхубэ артисткэ, СССР-м и Къэрал саугъэтыр зрата Ургант Нинэ.
♦1934 гъэм къалъхуащ уэрэджыIакIуэ, УФ-м и цIыхубэ артист Хиль Эдуард.
♦1952 гъэм къалъхуащ урысей актрисэ, УФ-м и цIыхубэ артисткэ Глушенкэ Евгение.
♦1952 гъэм къалъхуащ Индием щыщ актёр цIэрыIуэ, режиссёр Капур Риши.
♦1967 гъэм къалъхуащ журналист, публицист, «Адыгэ псалъэ» газетым и корреспондент Чэрим Марианнэ.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 29 - 31-рэ, жэщым градус 16 - 19 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Узэмыджа гуемыIущи, узэуIу гъунэгъущ.
