КъБР-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм щекIуэкIащ хъыбарегъащIэ IэнатIэм и лIыкIуэхэр зыхэта онлайн-брифинг. Абы щытепсэлъыхьащ республикэм и социально-экономикэ зыужьыныгъэм ехьэлIа Iуэхухэм, лъэпкъ инвестицэ проектхэмрэ къэрал программэхэмрэ зэрагъэзащIэм, пандемием и лъэхъэнэм хьэрычэт IэнатIэм зэрызыщIагъакъуэ щIыкIэм, нэгъуэщI зи чэзу Iуэхухэм.
КъБР-м экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министр Рахаев Борис видеозэIущIэм щытепсэлъыхьащ 2020 гъэм зыIэрагъэхьа ехъулIэныгъэ нэхъыщхьэхэм. Къапщтэмэ, щIыналъэ валовэ продуктыр сом меларди 154,8-рэ хуэдиз хъуащ, ар 2019 гъэм проценти 101,5-кIэ хуокIуэ, промышленностым къыщIигъэкIар проценти 101,5-м нэсащ, мэкъумэш IэнатIэм и IуэхущIапIэ псоми къыщалэжьащ, зэкIэ къызэрабжамкIэ, сом мелард 61,4-рэ и уасэ е 2019 гъэм яхузэфIэкIам нэхърэ проценти 10-кIэ нэхъыбэ. Ухуэныгъэ IэнатIэм лэжьыгъэу щызэфIагъэкIам сом мелард 30,2-рэ къыщагъэсэбэпащ - 2019 гъэм еплъытмэ, ар проценти 100,5-рэ мэхъу. ПсэупIэу метр зэбгъузэнатIэ мин 499,9-рэ яухуащ - илъэс кIуам ящIам нэхърэ проценти 5,4-кIэ нэхъыбэ.
Журналистхэр щIэупщIащ коронавирусым зригъэува мардэхэм къадэкIуа кризисым и зэманым хьэрычэтыщIэхэм зэрызыщIагъэкъуэфа щIыкIэм.
Министрым жиIащ хьэрычэт IэнатIэ мыинымрэ курытымрэ хэтхэм, щытыкIэм и зэран нэхъыбэу зэкIахэм субсидиехэр ятыным сом мелуан 250-м щIигъу зэрыхухахар. Хьэрычэт IуэхущIапIэ мини 8-м хуэдизым налогхэр хуагъэIэпхъуащ, 362-м бэджэндыпщIэр щаткIэ льготэхэр хуагъэуващ, мылъкукIэ зыщIагъэкъуащ IуэхущIапIэ мыин зыгъэлажьэ 4899-м, зыхуэныкъуэ чэнджэщхэр иратащ хьэрычэтыщIэ 300-м.
Щхьэхуэу тепсэлъыхьащ инвестицэхэм. «Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэм зегъэужьыныр» къэрал программэм хыхьэу 2020 гъэм и кIэм нагъэсащ псоми зэхэту сом мелард 1,6-рэ зытекIуэда инвестицэ проектиплIыр гъэзэщIэныр. Проектхэм илъэс кIуам сом мелуан 670-рэ трагъэкIуэдащ. Абы щыщу сом мелуан 274,2-р бюджет мылъкущ. ЛэжьапIэ IэнатIэ 93-рэ щIэуэ къызэIуахащ.
Мы илъэсым ягъэзэщIэну инвестицэ проектиблым я дэфтэрхэр гъэтэмэмыным яужь итщ, ахэр УФ-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм япэ хэплъэгъуэм щыпхыкIащ. Абыхэм я нэхъыбэр республикэм туризм, мэкъумэш IэнатIэхэм зыщегъэужьыным ехьэлIащ.
Мэкъумэш IэнатIэм и унэтIыныгъэ нэхъ зызыужьхэм ящыщу министрым къигъэлъэгъуащ мэракIуэхэкIхэр гъэкIыныр. Республикэм щащIыну я мурадщ гектари 100 зыубыдыну хуабэщхэр. Ар Кавказ Ищхъэрэм щынэхъ ин дыдэу щытынущ. Проектым сом мелард 18 хуэдиз текIуэдэну къалъытэ. «Дэ мэракIуэхэкIхэр гъэкIыным хуэгъэпса кластер къызыдогъэпэщ. ИджыпстукIэ а IэнатIэм ди деж щынэхъ лъэрызехьэр Бахъсэнёнок щыIэ IуэхущIапIэрщ. Абы гектар 17-м мэракIуэIэрысэ щегъэкI. ПроектыщIэм Шэджэм щIыналъэм щыщIэддзэнущ», - жиIащ Рахаевым.
Министрым журналистхэм гу лъаригъэтащ 2020 гъэм щIыналъэм хамэ къэралхэм сатууэ ядищIыр хуэдэ зырэ ныкъуэкIэ нэхъыбэ зэрыхъуам икIи ар США-м и доллар мелуан 33-рэ и уасэм зэрынэсам. Абы хэлъхьэныгъэ нэхъыбэ хуэзыщIари мэкъумэш IэнатIэрщ.
Мы зэманым республикэр ядолажьэ хамэ къэрал 27-м. КъБР-м и апхуэдэ лэжьэгъу нэхъыщхьэхэм ящыщщ Тыркур - республикэм нэгъуэщI къэралхэм сатууэ ядищIым и процент 40,2-р абы хуозэ. Апхуэдэу, Армением, Украинэм, Къэзахъстаным, Хьэрып Эмират Зэхэтхэм, Узбекистаным, Къыргъызым, Беларусым, Азербайджаным быдэу япыщIащ.
УФ-м и Банк нэхъыщхьэм нэхъ пасэу хэIущIыIу ищIауэ щытащ Урысей Федерацэм хыхьэ щIыналъэхэр хамэ къэралхэм IуэхутхьэбзэкIэ япыщIауэ зэрыщытыр. Абы ипкъ иткIэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм 2020 гъэм и мазищым къриубыдэу зэфIигъэкIын хуейм процент 30-кIэ щIригъэгъуат. КъБР-м и Правительствэм къызэрибжамкIэ, блэкIа илъэсыр зэрыщыту къапщтэмэ, а бжыгъэр процент 50-м нэсынущ. Абы и лъэныкъуэкIэ КъБР-м етIуанэ увыпIэр щиIыгъщ Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэм. КъытекIуэр Ставрополь щIыналъэм и закъуэщ.
