Композитор Молэ Владимир и гуащIэр къалъытэным и IуэхукIэ

Урысей Федерацэм и цIыхубэ артисткэ, ­КъБР-м и  лауреат, Кавказ Ищхъэрэ ГъуазджэхэмкIэ и къэрал институтым уэрэд жыIэнымкIэ и къудамэм и кафедрэм и унафэщIым и къуэдзэ, профессор Гъэсашэ Наталье УФ-м и Композиторхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Рыбников Алексей тхыгъэ хуигъэхьащ, Собинов Леонид и цIэр зезыхьэ Саратов къэрал консерваторием къыщыдеджа, УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат, композитор цIэрыIуэ Молэ Владимир УФ-м Литературэмрэ гъуазджэмкIэ и Къэрал саугъэтыр къыхуагъэфэщэну къагъэлъэгъуэным теухуауэ. Абы и жэуапу Рыбников Алексей Урысейм и Композиторхэм я зэгухьэныгъэм хэтхэм я цIэкIэ, КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек къыхуигъэхьащ УФ-м Литературэмрэ гъуазджэмкIэ и къэрал саугъэтыр Молэ Владимир зэрыхуэфащэм щыхьэт техъуэ тхыгъэ икIи зыкъыхуигъэзащ композиторым и гуащIэм а дамыгъэ лъапIэр къыпэкIуэным хэлIыфIыхьыну.

Гъэсашэ Натальерэ Рыбников Алексейрэ я тхыгъэхэм къыщыхагъэщащ зи ныбжьыр нэгъабэ илъэс 80 ирикъуа Молэ Владимир Къэбэрдей-Балъкъэрым и музыкэ щэнхабзэм хэлъхьэныгъэфIхэр зэрыхуищIар, «Дахэнагъуэ» япэ адыгэ лъэпкъ оперэр, «Люська, дочь льва» сабий оперэр, «Къамботрэ Лацэрэ» оперэр и Iэдакъэ къызэрыщIэкIар. КъищынэмыщIауэ, Молэм Шортэн Аскэрбийрэ IутIыж Борисрэ я либреттэхэм къытрищIыкIащ «Обманутые женихи», «Заклинание» опереттэхэр, «Легенда гор» япэ балетыр, симфоние тхыгъэхэр, кантатэхэр, ораториехэр итхащ, уэрэдхэмрэ романсхэмрэ, спектакль 30-м щIигъум, фортепианэ, кларнет, накъырэ, къамылапщэ, шыкIэпшынэ, адыгэ пшынэ концертхэм макъамэхэр ящIилъхьащ.
Собинов Леонид и цIэр зезыхьэ Саратов консерваторием и залышхуэм 1965 гъэм япэу адыгэбзэкIэ щагъэлъэгъуащ драматург Акъсырэ Залымхъан и «Дахэнагъуэ» пьесэм къытращIыкIа лъэпкъ оперэр. Абы щыджэгуащ консерваторием и адыгэ студиер къэзыухахэу Дэбагъуэ Хьэсэн, Бэгъуэтыж Светланэ, Хьэщыкъуей Розэ, Бэрэгъун Владимир сымэ.
«Дахэнагъуэ» оперэр лъэпкъ уэрэдыжьхэмрэ пшыналъэхэмкIэ гъэнщIащ. Академик Виноградовым 1965 гъэм «Советская музыка» журналым щитхауэ щытащ Молэ Владимир и музыкэм лъэпкъ IуэрыIуатэм и къулеигъэр къызэрыхэщыр.
Композитор Молэ Владимир КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министрым и къуэдзэу зэрылэжьа илъэс 20-м нэблагъэм къриубыдэу республикэм щэнхабзэ, гъуазджэ унэтIыныгъэхэмкIэ игъуэта зыужьыныгъэр нэгъуэщI щIыпIэхэми хэIущIыIу зэрыщищIыным иужь итащ. Къэбэрдей-Балъкъэрым и художественнэ гупхэмрэ СССР-м и творческэ лIыкIуэхэмрэ я пашэу щыткIэрэ, абы куэдрэ къыхуихуащ Латин Америкэм и къэралхэм, Германием, Франджым, Голландием, Сирием, Иорданием, нэгъуэщIхэм кIуэну.
Молэ Владимир ящыщ зыщ «Балкария», «Бжьамий» IуэрыIуатэ-этнографие ансамблхэр, «Кавказ пшэплъхэр» сабий ансамблыр къызэзыгъэпэщахэм. Аращ зи фIыгъэр блэкIа лIэщIыгъуэм и 90 гъэхэм нэгъуэщI къэралхэм яхудиIэ щэнхабзэ зэпыщIэныгъэхэм теухуа программэм хыхьэу, «Бжьамий» IуэрыIуатэ-этнографие ансамблымрэ «Кавказ пшэплъхэр» сабий ансамблымрэ Франджым щекIуэкIа дунейпсо фестивалым зэрыкIуамрэ абы жыджэру зыкъызэрыщагъэлъэгъуамрэ. Апхуэдэ щIыкIэкIэ ди щIыналъэм икIахэм дуней псом утыку къыщрахьащ лъэпкъхэм я зэкъуэтыныгъэмрэ я художественнэ Iэзагъэмрэ.

 

ТЕКIУЖЬ Заретэ.
Поделиться: