IэнатIэ Iут пенсионерхэм я пенсэхэм хэгъэхъуэным хоплъэ
УФ-м Лэжьыгъэмрэ цIыхухэм социальнэ и лъэныкъуэкIэ къащхьэщыжынымкIэ и министерствэм зэхилъхьащ IэнатIэ Iут пенсионерхэм я пенсэхэр инфляцэм теухуауэ къэбжыжыным теухуа жэрдэмхэр.
УФ-м и Къэрал Думэм ЛэжьыгъэмкIэ, социальнэ политикэмрэ ветеранхэм я IуэхухэмкIэ и комитетым иригъэкIуэкIа зэIущIэм къэралым лэжьыгъэмрэ цIыхухэм социальнэ и лъэныкъуэкIэ къащхьэщыжынымкIэ и министр Котяков Антон щыжиIащ а дэфтэрыр УФ-м и Президентым и Администрацэм зэрагъэхьар икIи абы жэуап къратыжыным зэрыпэплъэр.
«Дэ а Iуэхум дыхэплъащ УФ-м и Президентым пщэрылъ зэрытщищIам тету икIи лэжьапIэ IэнатIэ Iут пенсионерхэм я пенсэм хэгъэхъуэным хэкIыпIэ хуэхъуну жэрдэм зыбжанэ къыхэтлъхьащ. ЩыIэ хабзэм ипкъ иткIэ, ахэр дэ къэралым и Правительствэм хуедгъэхьащ икIи дыщыгъуазэщ Правительствэри абы хэплъэу Президентым и Администрацэм дэфтэрыр зэрыIэригъэхьар. Си гугъэмкIэ, а Iуэхум унафэ пыухыкIа мыгувэу игъуэтынущ», - жиIащ министрым.
Фигу къэдгъэкIыжынщи, УФ-м и Президентым илъэсым и пэщIэдзэм Правительствэм пщэрылъ щищIауэ щытащ лажьэ пенсионерхэм я пенсэхэр индексацэ щIыным хуэгъэзауэ щыIэ хэкIыпIэхэр зэпалъытыну икIи Iэмалхэр 2021 гъэм мазаем и пэ къихуэу къагъэнэIуэну. Къэралым и УнафэщIым и пресс-секретарь Песков Дмитрий жиIащ абы теухуа тхылъ Правительствэм къикIыу я IуэхущIапIэм къызэрыIэрыхьар, мыгувэу абы унафэ зэригъуэтынур.
Урысейм и Пенсэ фондым къызэритамкIэ, къэралым мы зэманым исщ IэнатIэ пэрыт пенсионер мелуани 8,9-рэ. Дызэрыщыгъуазэщи, лэжьапIэ Iут пенсионерхэм я пенсэхэм хагъэхъуакъым 2016 гъэм щIышылэм и 1 лъандэрэ. Апхуэдэу щIащIар Пенсэ фондым абы тригъэкIуэдэн мылъку зэрыхуримыкъурат.
Нэхъ пасэуи Къэрал Думэм щыщ депутатхэми ФедерацэмкIэ Советым хэт сенаторхэми мызэ-мытIэу къыхалъхьат а Iуэхум хэплъэжын хуейуэ, ауэ абы къыпэджэжаIакъым. Иджы Iуэхур Президентым деж щынэсакIэ, ущыгугъ хъуну къыщIэкIынщ къэралым и цIыху мелуан бжыгъэм я сэбэп зыхэлъ Iуэхур и пIэм икIыным.
Хамэ къэралхэм щыщхэм
Iэмал яIэнукъым
Олимпиадэм Токио къалэм щеплъыну
Японием и къалащхьэ Токио мы гъэм щызэхэтыну Олимп Джэгухэр ирагъэкIуэкIынущ спортсменхэм ядэщIыну хамэ къэралхэм къикI хьэщIэхэр хэмыту. Гъатхэпэм и 20-м апхуэдэ унафэ къащтащ зэхьэзэхуэхэм я къызэгъэпэщакIуэхэм. Щхьэусыгъуэу къагъэлъэгъуар пандемием къигъэув хабзэхэрщ.
«Апхуэдэ унафэ къэщтэныр къызыхэкIар, псом япэрауэ, шынагъуэншагъэр къызэгъэпэщынырщ, цIыхухэм я узыншагъэм зэран хуэхъункIэ хъуну Iуэхухэм къапэткIухьынырщ», - жиIащ Олимп, Паралимп Джэгухэр егъэкIуэкIынымкIэ жэуап зыхь министр Марукавэ Тамаё. Абы зэрыжиIамкIэ, езы къэралым щыпсэухэр зэхьэзэхуэхэм кIэлъыплъыну хуит ящIынымрэ абыхэми паубыдынымрэ и унафэр мэлыжьыхьым ящIынущ. Хамэ къэралхэм щыщхэу Олимпиадэм еплъыну зи нэ къикIхэу нэхъ пасэу билетхэр къэзыщэхуахэм я ахъшэхэр иратыжынущ.
Мы зэманым ирихьэлIэу Олимпиадэм ейуэ псори зэхэту билет мелуани 4,4-рэ, Паралимп зэпеуэхэм – мин 970-рэ ящакIэт. Абыхэм ящыщу билет мелуан хуэдизыр зыщэхуар хамэ къэралхэм щыщщ.
Дуней псом дежкIэ мыхьэнэ хэха зиIэ Iуэхум унафэ щытращIыхьа зэIущIэм хэтащ Дунейпсо Олимп комитетым и унафэщI Бах Томас, Дунейпсо Паралимп комитетым и унафэщI Парсонс Эндрю, Токио и губернатор Коикэ Юрико, «Токио-2020»-м и къызэгъэпэщакIуэ комитетым и Iэтащхьэ Хасимотэ Сайко.
«Бахи Парсонси арэзы техъуащ къыхалъхьа Iуэхум. Иджыпсту псом ди дежкIи нэхъыщхьэр шынагъуэншагъэр къызэгъэпэщынырщ», - жиIащ Марукавэ.
Дызэрыщыгъуазэщи, ХХХII гъэмахуэ Олимп Джэгухэр екIуэкIын хуеят 2020 гъэм бадзэуэгъуэм и 24-м къыщыщIэдзауэ шыщхьэуIум и 9 пщIондэ, ауэ коронавирус узыфэ зэрыцIалэм дуней псом зыщиубгъури, ар зы илъэскIэ ягъэIэпхъуэн хуей хъуащ. Иджы зэпеуэхэр бадзэуэгъуэм и 23-м къызэIуахынурэ шыщхьэуIум и 8-м зэхуащIыжынущ.
Нобэ
♦Жьэн узым ебэныным и дунейпсо махуэщ. Нэмыцэ микробиолог Кох Роберт 1882 гъэм хэIущIыIу ищIащ жьэн узыр къэзышэ бактериер къызэрихутар. Зы илъэс дэкIри, абы къихутащ талор къызыхэкIыр. И лэжьыгъэ телъыджэхэм папщIэ 1905 гъэм Кох къратащ Нобель и саугъэтыр.
♦Урысейм и Дзэ-Хьэуа Къарухэм я штурман IэнатIэм и махуэщ
♦Пакистаным щагъэлъапIэ я къэралыгъум и махуэр
♦1753 гъэм Урысей империем цIыхум и хьэкумыр укIкIэ ящIэну зэрыхуимытым теухуа унафэ къыщащтащ.
♦1801 гъэм Урысейм и император Павел Езанэр Санкт-Петербург щиIэ Михайловскэ уардэунэм щаукIауэ нэху къекIащ.
♦1802 гъэм Инджылызым щыщ къэхутакIуэ Тревитик Ричард бахъэкIэ лажьэ мафIэгу къызэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъ иратащ.
♦1822 гъэм Бирмингем (Инджылыз) щыщ инженер Черч Уильям тхыгъэхэр къызэращып япэ типографие машинэ зэрызэпкърилъхьам и патент къыдихащ.
♦1898 гъэм япэ америкэ автомобилыр ящащ.
♦1999 гъэм НАТО-м и кхъухьлъатэхэм Югославием и жылэхэм лагъымхэр щрадзыхащ, «Зэкъуэтыныгъэм и къару» зыфIаща операцэм хыхьэхэр ягъэзащIэу.
♦2008 гъэм Олимпием (Алыдж) деж щыпагъанэри, ирахьэжьащ Китайм и къалащхьэ Пекин а гъэ дыдэм шыщхьэуIум и 8 - 24-хэм щекIуэкIыну траухуа Олимп Джэгухэм я мафIэр. А Олимпиадэр тхуэугъурлащ адыгэхэм - алыдж-урым бэнэкIэ лIэужьыгъуэмкIэ абы чемпион щыхъуауэ щытащ Хъущт Аслъэнбэч.
♦1891 гъэм къалъхуащ совет физик, академик, оптикэм и лъабжьэр СССР-м щызыгъэтIылъа Вавилов Сергей.
♦1900 гъэм къалъхуащ совет уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ, РСФСР-м и цIыхубэ артист Козловский Иван.
♦1906 гъэм къалъхуащ совет уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ, актрисэ, СССР-м и цIыхубэ артисткэ Шульженкэ Клавдие.
♦1921 гъэм къалъхуащ совет дзэ къулыкъущIэ, авиацэм и генерал-лейтенант Сталин Василий Иосиф и къуэр.
♦1921 гъэм къалъхуащ совет шахматист, дунейпсо чемпион Смыслов Василий.
♦1948 гъэм къалъхуащ философие щIэныгъэхэм я доктор, ЩIДАА-м и академик, КъШР-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Шенкао Мухьэмэд.
♦1948 гъэм къалъхуащ КъШР-м и къэрал, политикэ лэжьакIуэ Арэшыкъуэ Мухьэмэд.
♦1951 гъэм къалъхуащ КъБР-м щIыхь зиIэ и артист Хъыдзэдж Борис.
♦1954 гъэм къалъхуащ уэрэджыIакIуэ, УФ-м и цIыхубэ артист Серов Александр.
♦1952 гъэм къалъхуащ КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист Шыдакъ Татьянэ.
♦1959 гъэм къалъхуащ IуэрыIуатэдж, этнолог, филологие щIэныгъэхэм я доктор, КъБР-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, ЩIДАА-м и академикыу щыта ЦIыпIынэ Аслъэн.
♦1960 гъэм къалъхуащ уэрэджыIакIуэ, Адыгэ Республикэм и цIыхубэ артисткэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артисткэ, Къандурым и цIэр зезыхьэ саугъэтыр зыхуагъэфэща Нэхей Тамарэ.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уфауэ щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градуси 7 - 8, жэщым градуси 2 - 4 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Мыщафэ Iэрымылъхьэм гуащэр щумыгъэгугъ.
