Техникэр къигъэсэбэпурэ, цIыхур здынэплъыса хьэрш жыжьэм ЩIым и закъуэщ цIыхур зэрыпсэуну кислородрэ псы къабзэрэ здэщыIэр.
ЩIыр дызэригугъэм хуэдэу хуэхъурейкъым. Ар щIыпIэ-щIыпIэкIэ «къыхопIиикI», машинэм шэрхъ лей кIэрыщIар къызэрытепIиикIым хуэдэу. Абы къыхэкIыу, ЩIым «бгы» иIэщ, километр 40075-рэ и хъуреягъыу.
УкъэувыIауэ ущыт уи гугъэми, хьэршым ехьэлIауэ къыбокIухь. Ар дауэ? ЩIыр Дыгъэм къокIэрэхъуэкIри!
ЗыхэпщIэркъым, пэжкъэ? АтIэ, иджыри зы пэж: ЩIым зы сыхьэтым километр 107826-рэ къызэпичу Дыгъэм йокIэрэхъуэкI.
ГеологиемкIэ США-м щыIэ IуэхущIапIэм къыщахутам тепщIыхьмэ, щIыхъей нэхъ ин дыдэр (бали 9,5-рэ) къыщыхъуар Чилищ, 1960 гъэм накъыгъэм и 22-м.
ЩIым зэгуэр мазитI иIащ.
США-м щыIэщ Плайя зыфIаща щIыпIэ шынагъуэр. ЗэрыжаIэмкIэ, абы мывэхэм «къыщакIухь». НэгъуэщIу жыпIэмэ, езыр-езыру мэIэпхъуэ.
Къурш нэхь кIыхь дыдэр псы лъабжьэм щIэлъщ! Абы километр 65000 и кIыхьагъщ.
ЦIыхур щIыуэпсым зэран зэрыхуэхъум къишэу дунейм и щытыкIэм зехъуэж, ЩIым псыр фIокIуэд. Апхуэдэу къахутащ 2004 - 2009 гъэхэм къриубыдэу дунейпсо мылым и бжыгъэм процент 40 зэрыхэщIар.
Е пщIауэ фIым ущымыгугъ жыхуиIэ псалъэжьыр щIыуэпсым дигу къегъэкIыж щIэх-щIэхыурэ… Псалъэм папщIэ, 1950 гъэхэм щIэныгъэ IуэхукIэ къагъэуауэ щыта, радиацэ куэд къызыпкърыкIа лагъымхэм къаIэта сабэр иджыри къэс атмосферэм хэтщ икIи уэшх къыщешхкIэ радиацэшхуэ къэзыутIыпщ пкъыгъуэхэр кърелъэсэхыж. ФщIэкъэ иджы апхуэдиз узыфэр къыздикIыр?
Тенджызхэм хъугъуэфIыгъуэ куэд яхъумэ. ГъэщIэгъуэнщ, ауэ абыхэм яхэлъщ дыщэ тонн мелуан 20-м нэс.
Венерэм бдзамцIэ уэшх къыщошх. Ар къызыхэкIыр къащIэн папщIэ щIэныгъэлIхэм ЩIым щрагъэкIуэкIащ къэхутэныгъэ зыбжанэ. КъызэрыщIэкIамкIи, къэбэкъауэм къридза сабэм хэлъу, бдзамцIэр атмосферэм дрепхъей, Венерэм и хьэуа пщтырым ар егъэткIужри, уэшхыу «йощэщэхыж».
Дыгъэ системэм планетэу 13 хэтщ. Курыт еджапIэм щыдагъэцIыхухэм къащинэмыщIауэ, (Плутоныр планетэшхуэхэм хабжэжыркъым) къэунэхуащ Церерэ, Плутон, Ханумеэ, Эридэ, Макемаке хуэдэхэр.
