- Си адэр и щIалэгъуэм сурэт щIыным, пхъэм мафIэкIэ къыхэгъэжьыкIыным, сэху мывэм къыхэщIыкIа хьэжыгъэкIэ зыгуэрхэр зэгъэпщIыным хуэIэзэу щытащ, - жеIэ IэпщIэлъапщIэ ныбжьыщIэ Маргъущ Юрэ.
Арауэ къыщIэкIынщ лъабжьэ хуэхъуар щIалэм дыщэкI IэщIагъэм зыхуигъэсэным. КъБКъУ-м а гъуазджэм щыхурагъаджэ факультет зэриIэр къыщищIэм, Юрэ шэч къытримыхьэу абы и щIэныгъэм щыхигъэхъуащ.
- ДыщэкI Iуэхум дыхуезыгъэджар Лэкъун Заурщ. Абырэ и адэ Сэлимрэ я лэжьыгъэхэр ди гъунэгъу щIыналъэхэм я мызакъуэу, УрысеймкIи къыщацIыхуу апхуэдэщ, Iэзэхэщ. Тхыпхъэхэр къыхэIущIыкIыным дыхуигъэсащ IэпщIэлъапщIэ цIэрыIуэ ПIаз Александр и гъэсэн Алий Залым. ЕджапIэм гъуазджэм и унэтIыныгъэ псоми дыхашащ, лъэныкъуэ зэмылIэужьыгъуэкIэ ди щIэныгъэм хыдагъэгъэхъуа нэужь, сэ дыщэкI лэжьыгъэр нэхъ спэгъунэгъуу къыхэсхыжащ, - жеIэ щIалэм.
Маргъущым къигупсысауэ иджыпсту гъущIхэкIым къыхищIыкI лэжьыгъэхэм адыгэ нып жыпIэми, лъэпкъхэм я дамыгъэ хъуми ятрещIыхь, зэрыжиIэмкIи щIэупщIэ яIэщ. Апхуэдэуи цIыхубз хьэпшыпхэр, цIуугъэнэхэр, хьэпшып дахэхэр гъуаплъэм къыхещIыкI, лъэпкъ тхыпхъэщIыпхъэхэр зытет къамэхэр ещI. И диплом лэжьыгъэр щIалэм триухуауэ щытащ гъущIыкIэм дыщэджэд къыхэщIыкIыным, икIи ар нэгъэсауэ зи пащхьэ кърихьа къэпщытакIуэхэм ар къызэрехъулIар къыхамыгъэщын яхузэфIэкIакъым. ГъэщIэгъуэнрати, мазиплIкIэ махуэ къэмынэу зи ужь ита а лэжьыгъэр ищIыным Юрэ гъуаплъэ кIапсэу метр 650-м щIигъу къигъэсэбэпащ. IэдакъэщIэкIым и лъагагъыр сантиметр 72-рэ хъурт. Скульптурэ, чеканкэ, дыщэкI гъуазджэ лIэужьыгъуищри зы IэдакъэщIэкIым хэзыухуэнэфа IэпщIэлъапщIэм и диплом лэжьыгъэм иужькIэ япэ увыпIэр къыщратауэ щытащ ар щигъэлъэгъуа фестиваль-зэпеуэм.
ДыщэкI щIалэр еханэ курсым щIэсу зыхэта «Черкесский мир» щIыналъэ зэхьэзэхуэм япэ увыпIэр къыщыхуагъэфэщауэ щытащ. Апхуэдэуи тхыпхъэхэр зытрищIыхьа и гъуаплъэ тепщэчым ещанэ увыпIэр къыщихьат Иджырей гъуазджэхэмкIэ XIII дунейпсо гъэлъэгъуэныгъэ-зэпеуэм.
Маргъущым университетыр къиуха нэужь, лаборант нэхъыжьу илъэситIрэ ныкъуэкIэ зыщеджа факультетым щылэжьащ. Абы къыдэкIуэу, илъэсиплIкIэ цIыкIухэр и IэщIагъэм хуигъасэу щылэжьащ ТворчествэмкIэ Къэзанокъуэ Жэбагъы и цIэр зезыхьэ сабий IуэхущIапIэм (Налшык къалэ). Ар зыдэлэжьа сабийхэм ехъулIэныгъэхэр къагъэлъагъуэу къаухащ абы и дерсхэр.
КъэкIуэну зэманым IэпщIэлъапщIэм и хъуэпсапIэхэр зрипхыр и хьэпшып гъэлъэгъуэныгъэхэр къызэрызэригъэпэщынырщ, ауэ зэкIэ абы хуэпIащIэркъым: «А Iуэхум гупсэхуу, нэхъ хэплъыхьауэ, жэуаплыныгъэ хэлъу зыхуэгъэхьэзрыпхъэщ», - жеIэ.
- Ди лэжьыгъэм икъукIэ мыхьэнэшхуэ щиIэщ узэчэнджэщын уиIэным. Сэ срогушхуэ апхуэдэ IэпщIэлъапщIэ Iэзэ си гъащIэм сыщрихьэлIащи. Зи гугъу сщIыр КхъуэIуфэ Хьисэщ, ар зыщIыпIи щемыджауэ езым сурэт, тхыпхъэ къибзыкIыным зыхуигъэсэжауэ аращ, ауэ и Iуэху бгъэдыхьэкIэм пэхъун уигъэлъыхъуэну къызолъытэ, - къыхегъэщ Маргъущым.
IэпщIэлъапщIэм лъэпкъ дамыгъэхэр тету ищI хьэпшыпхэм цIыхухэр дихьэхауэ куэдым зыкъыхуагъазэ. Я дамыгъэхэр зытет Iэлъынхэр Юрэ яхуищIащ балъкъэрхэми, къэрэшейхэми, осетинхэми. Уеблэмэ Америкэм щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм зыкъыхуагъазэри, лэжьыгъэ зыбжанэ абы игъэхьащ.
- ИнтернетымкIэ си лэжьыгъэхэр щызылъэгъуа, Москва щыщ Кузнецовэ Анастасие зыкъысхуигъазэу гъуаплъэм удз гъэгъа къыхэсщIыкIыну къыщызэлъэIум, си гуапэ мыхъуу къэнакъым. Псом хуэмыдэу си гур хэзыгъахъуэр апхуэдэ гулъытэ УрысеймкIи дызэрыщиIэрщ. Ар радиом и лэжьакIуэти, къызэлъэIури, адыгэм я щIэин къулейм, ди лъэпкъ IэщIагъэхэр зыхуэдэм теухуауэ нэтын игъэхьэзырыжауэ щытащ, - пещэ Юрэ.
Зы лэжьыгъэ щхьэпэ иджыри и Iэдакъэ къыщIэкIащ щIалэм: Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и япэ ректору щыта Бэрбэч ХьэтIутIэ и кхъащхьэм тет фэеплъым тегъэжыхьа гъуаплъэр къыкIэраIущIыкIын мурад яIэу хьэлэч ящIати, а лъэIумкIэ зыкъыхуэзыгъэзахэр имыгъэщIэхъуу ар яхузэригъэпэщыжащ.
«Си IэщIагъэр гурэ псэкIэ къыхэсхауэ къызолъытэ, си IэдакъэщIэкI дунейм къытенэмэ - аращ насыпу къэслъытэр. ЦIыхум и ужькIэ къыхуэгъанэращ мыхьэнэ зиIэр», - жеIэ Маргъущым.
