«Ислъэмейм» щыщ Агъыржанокъуэ Саният

Урысей Федерацэм и къэрал саугъэтым и лауреат, Адыгейм щIыхь зиIэ и артист, Шэшэным гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, «Ислъэмей» къэрал ансамблым и художественнэ унафэщIым и къуэдзэ Агъыржанокъуэ (Хъуажь) Саният гупым и вагъуэ пэрытхэм ящыщщ. Саният Налшык къызэрыкIуар къэдгъэсэбэпри, упщIэ зыбжанэкIэ зыхуэдгъэзащ.

- Ансамблым ухыхьа зэрыхъуам и гугъу къытхуэпщIамэ арат.

- Ансамблыр къыщызэрагъэпэщым Адыгэ Республикэм щыщу вокальнэ къудамэм щIэсхэр зэхуашэсыжырти, сэри къызэджащ. Краснодар дэт ЩэнхабзэмкIэ институтыр къыщызух гъэрат ар. Практикэм сыкъэкIуэжри мазитхукIэ гупым сахэтащ. Гъатхэпэм и 16-м ансамблым и япэ концертыр щигъэлъэгъуам еджапIэм сыкъикIыжри, сыхэтауэ щытащ. ЕтIуанэ концертыр гъатхэпэм и 24-м «Кабардинка» къэрал академическэ ансамблым и гъусэу ттащ.

А зэманым ансамблым уэрэджыIакIуэу хэтар тху къудейщ. Иджы, Тхьэм и фIыщIэкIэ, цIыху пщыкIутху дохъу. Хуабжьу сыщогуфIыкI ныбжьыщIэхэр къытхыхьэну хуейуэ къызэрыдэкIуалIэр. Дунейр чэзущ, дэри ансамблым дыщыхэкIыжын хуей зэман къэхъунщ. НыбжьыщIэхэращ ансамблыр зыгъэпсэунур. Абы хэтыну хуейр хъыджэбзхэм я закъуэкъым, щIалэхэми апхуэдэ жэрдэм дахэ ящI. ИпэкIэ щIалитI фIэкI къытхэмытамэ, иджы ахэри тху хъуащ.

- Мурад, проект гъэщIэгъуэн фиIэ?

- Проектхэр ди бэщ. «Кабардин-ка»-м и гъусэу концерт зэрыттам ещхьу, шоу-программэхэр сюжетнэу тщIыну дыхуейт, ауэ абы тедгъэкIуэдэн мылъку дызэримыIэм делъахъэ. «Ислъэмейр» дэнэ къэрали утемыукIытыхьу щыбгъэлъагъуэ хъуну ансамблхэм ящыщщ. Ар сэ абы сызэрыхэтым щхьэкIэ жысIэркъым. Зы адыгэ щIэмысу хамэ къэралхэм зыкъыщыщыдгъэлъэгъуа къытхуихуащ. Польшэм ди диск яшэри ирагъэплъати, ягу ирихьри, драгъэблэгъауэ щытащ. Уеблэмэ, лыхьхэм къыщыдблэкIкIэ, дзапэ уэрэду адыгэ макъамэ кърашу къэнат. ЕтIуанэу, илъэсищ дэкIауэ, тедгъэзэжати, итIани ди цIэхэр ящIэжырт. ГъэщIэгъуэныр пщIэрэ, «АдыгэбзэкIэ сценэм фыщыпсалъэ», - жаIэурэ къыдэлъэIурт ахэр. «КъывгурыIуэну?» - дгъэщIагъуэу деупщIыжмэ: «Дыхуейкъым дэ ар къыдгурыIуэну, бзэм и дахагъымрэ и IукIэмрэ зэхэдывгъэх закъуэ», - къыджаIэжырт. Абы уимыгъэгушхуэнкIэ Iэмал иIэтэкъым. Дезыгъэблэгъахэм пенсэм тIысыжыху симфоние оркестрым щылэжьауэ, хэгъуэгу куэдым зи пщIэр щылъагэ, скрип- кэ Iэмэпсымэм Iэзэу еуэ музыкант цIэрыIуэ яхэтт. «Ислъэмейм» и пшынэ гъэбзэрэбзэкIэм хуэдэ зэи срихьэлIакъым», - къытхужиIауэ щытащ абы.

- ЗэрыжыпIащи, щIыпIэ куэдым ансамблым зыкъыщигъэлъэгъуащ, уэ нэхъ уигу къинэжауэ дэнэ фыщыIа?

- Псом нэхъыбэрэ Тыркум дыщыIащ, апхуэдэу Израилым, Иорданием, Инджылызым, Польшэм, Италием, Алыджым, нэгъуэщIхэми дыщыхьэщIащ. Алыджым дыздэщыIа Родос хытIыгум и Iэтащхьэм зыкъытщимыгъэнщIу дыкъэкIуэжауэ щытащ. Алыджхэм я щэнхабзэр хуабжьу фIыуэ ялъагъу, пщIэ хуащI. Езым я бзэкIэ къищынэмыщIа, хамэ къэралыбзэкIэ уэрэд къыщеуэу зы машини дэттэкъыми, сехъуапсэрт. Абыхэм я трактирхэм уэрэд едэIуэн, загъэпсэхун щхьэкIэ цIыхухэр уэру пщыхьэшхьэ къэс щызэхуос. УэрэджыIакIуэхэм уэрэдыр къыхадзэрти пэшым щIэсу хъуар дежьут, абы укIэлъыплъыну зыкIэ хъуэпсэгъуэти, абы и IуэхукIэ щапхъэ ятепхыну уасэ иIэтэкъым. Апхуэдэ лъэпкъым дэ дафIэгъэщIэгъуэну дыщрагъэблагъэм, хуабжьу дигу хагъэхъуащ. Къалэм и унафэщIым и шхапIэм пщыхьэщхьэ къэс дыщигъэхьэщIэрти, лъэпкъым и тхыдэм, и хабзэм, и хъыбарыжьхэм къыщIэупщIэу, зэхихыр игъэщIагъуэу къыдбгъэдэст. Ди концерт тыгъуэр къыщысым, тIысырти, сабыру къыдэплъырт. Адыгэлъ щIэмыту апхуэдизу адыгэ макъамэр зыхэзыщIэ срихьэлIауэ сщIэжыркъым. Апхуэдэ къалэхэм концерт щхьэхуэ щыптыну уасэ иIэкъым.

Набережные Челны щыщ тэтэр щIалэ ди щIыпIэм къэкIуауэ «Ислъэмейм» и концертым зэ еплъати, кIуэжри дригъэблэгъауэ щытащ. ЯпэщIыкIэ билетыр залымыгъэкIэ и цIыхугъэхэм ярищэри, къигъэкIуащ. Концертыр зэфIэкIа иужь щIалэм фIыщIэ мыуххэр къыхуащIауэ къытхуиIуэтэжат. ЕтIуанэу тедгъэзэжа иужь, пэшым щIэхуэр къызэхуэсат, иджы езым я фIэфIыныгъэкIэ.

- ЩIыкIэкIи плъыфэкIи фэкIупсу утыкум фызэрит фащэхэр фхуэ-зыдыр, абыхэм я щIыкIэр къызэрывгупсысыр сфIэгъэщIэгъуэнщ.

- Адыгэ фащэхэр зыд ателье хэхам ди щыгъынхэр щытхуагъэхьэзыр. Пэжщ, щIэ гуэрхэр хэтлъхьэну яужь дитщ, ауэ адыгэ фащэм и щIыкIэм дызэрыхэмыIэбэным, абы и къупхъэр къызэрызэтеднэным дыхущIокъу.

- Ансамблым и уэрэдыщIэхэмкIэ иджыри куэдрэ лъэпкъыр игъэгуфIэу, и ехъулIэныгъэмрэ и пщIэмрэ хэхъуэ зэпыту екIуэкIыну ди гуапэщ.