Си гукъэкIыжхэр

1957 гъэр екIуэкIырт. Дзэм къулыкъу щысщIэрт абы щыгъуэ, курсхэми сыщеджэрт. Дзэ къулыкъум щымыщ, къемызэгъ мыхъумыщIагъэ куэдым пасэу гу лъыстащ сэ. Ахэр сигу темыхуэу, Ленинскэ пэшым сыщIэтIысхьэри СССР-м зыхъумэжыныгъэмкIэ и министр, Совет Союзым и Маршал Жуковым деж письмо стхащ. Зы тхьэмахуэ дэкIами арат, пщэдджыжьышхэ дышхауэ а пэшым дыщIэсу, пIащIэгъуэкIэ дызэрызэхуашэсымкIэ хъыбар къыдагъэщIащ. ЖэрыгъэкIэ пэшым дыкъыщIэжри Iэщэхэр къэтщтащ, ди джэдыгухэр зэкIуэцIытлъхьэри дгъэджэрэзащ, ди плIэми иддзащ. Сатыру деувэкIа къудейт, старшина Тарасовыр ди унэцIэхэм къеджэурэ дыздэкIуэну щIыпIэхэр щигъэнаIуам щыгъуэ. А Iуэхур зэфIэкIами арат, «Курсант Пщыбийр частым и командирым деж ираджэ!» - псалъэхэр къыщыIуам. 
Сэри письмор дэнэ сигу къыщыкIыжынт?! Жэрыгъэ защIэкIэ жыхуаIэм хуэдэу, штабым сынэсащ, командирым и пэшым сеуIуащ. «СыныщIыхьэ хъуну?» - жысIэу зи бжэхэр Iусха пэшым ихъуреягъкIэ генерал зыбжанэ къетIысэкIат, частым и командирыр щхьэхуэу езым и стIолым бгъэдэст. Дзэ къулыкъум щызекIуэ хабзэхэм япкъ иткIэ сэламыр зэфIэкIа нэужь, генералхэм ящыщ зы къызэупщIащ сыкъыздикIа щIыпIэмрэ сыкъызыхэкIа унагъуэмкIэ. А псоми я жэуапыр екIуу ста нэужь, штабым и унафэщIым зыкъысхуигъэзащ: «Курсант Пщыбий, сытхэмкIэ узэрымыарэзыр уэ?» Си жэуапым пэзгъэплъакъым: «ПсомкIи сыарэзыщ. ФIыуэ драгъаджэ, IэфIу, ди ныбэ изу дагъашхэ, дахуапэ, командирхэр хъарзынэу къытхущытщ, ауэ, пэжыр жысIэнщи ди уставым зэхъуэкIыныгъэ гуэрхэр хэлъхьэн хуейуэ къызолъытэ. Япэрауэ, къулыкъу щытщIэ щIыналъэр, къалэр тэмэму тцIыхуркъым, ди щхьэ дыщыхуит зэман мащIэ нэхъ мыхъуми дызэримыIэм къыхэкIыу. ЕтIуанэрауэ, гъэм и зэманхэм ятещIыхьауэ ди фащэхэр тхуахъуэжми, ди вакъэхэр дапщэщи а шырыкъухэрауэ къонэ». КъыкIэлъыкIуэу сытепсэлъыхьащ джанэм и щIыIур тIэтамэ, и мычэзууэ къэрэгъулым дызэрагъакIуэм, ди Iэхэр ди жыпым илъу ялъэгъуамэ, пшахъуэ из зэращIым. Апхуэдэу сэлэтхэм тезыр щытралъхьэкIэ, сымаджэщым щыщIэлъкIэ, нэгъуэщI IуэхухэмкIи екIуэкI хабзэми ныкъусаныгъэу щыслъагъухэри жысIащ, зэрыщыт дыдэм хуэдэу. 
Апхуэдэ мыхъумыщIагъэ куэд къезбжэкIа нэужь, хуит сащIыжри сыкъаутIыпщыжащ. Зы мазэ нэхъ дэмыкIыу дзэм унафэ къыщыдэкIауэ щытащ, сызытепсэлъыхьа мыхъумыщIагъэхэм ящыщ куэд сэлэт гъащIэм зэрыхэмытыжынур наIуэ къищIу. Псом нэхърэ нэхъ гуфIэгъуэт зэман пыухыкIа диIэу, къулыкъу щетхьэкI къалэм дыдыхьэну сэлэтхэр хуит дызэращIар. Ар щызэхэтхам щыгъуэ, ди «ура-а-а-а»-м унащхьэр тричыным хуэдэт. 
А Iуэхухэм сызэрытегушхуам ифI куэд къызэкIыжащ иужькIэ. Япэу Минск сыщыдыхьам, Горькэм и цIэкIэ щыIэ паркым сыщыIащ, сурэт зытрезгъэхащ, куэд слъэгъуащ, си нэгу зиужьащ. Къэбэрдейр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 400 щрикъум и щIыхькIэ 1957 гъэм екIуэкIа махуипщI лэжьыгъэм хиубыдэу Минск нэкIуауэ щытащ ди республикэм никIри артист гупышхуэ. Абыхэм ята концертышхуэми срихьэлIат. 
    

 

ПЩЫБИЙ СулътIан, лэжьыгъэм и ветеран.
Поделиться: