Кавказри и зекIуапIэщ

УФ-м и Президент Путин Владимир и жэрдэмкIэ, «Азие гупэ» леопардыр Кавказым къыщыгъэунэхужыным хуэгъэза программэр 2007 гъэм ди къэралым къыщыхалъхьауэ щытащ. ИкIи, мыгувэу, а Iуэхум телэжьэн хьисэпкIэ, Сочэ и лъэпкъ паркым къыщызэрагъэпэщат Кавказым леопардыр щызэфIэгъэувэжынымкIэ центр.

Тхыдэм къызэрыхэщыжымкIэ, къаплъэн-аслъэн «джэду» лъэпкъыгъуэхэм ящыщ леопардым лIэщIыгъуэ ипэкIэ Кавказ Ищхъэрэм и бгылъэ-мэзылъэхэм иджыри уащрихьэлIэфыну щытащ.

Дызэрыщыгъуазэщи, 2016 гъэм бадзэуэгъуэм и 15-м Кавказ биосферэ мэзкъуэдым хуиту щызекIуэну хаутIыпщхьащ леопардищ: Ахунрэ Тилрэ, анэу Викторие.

Леопардыр Кавказым щыгъэбэгъуэжынымкIэ проектым мы зэманым зэдолэжь ЦIыхум и лъэр здынимыхуса щIыпIэхэр зэрыщытауэ къызэтегъэнэнымкIэ дунейпсо фондым (WWF) и щIэныгъэлIхэр, Сочэ и лъэпкъ паркым, Кавказ биосферэ, Къэбэрдей-Балъкъэр, Осетие Ищхъэрэ-Алание мэзкъуэдыхэм я IэщIагъэлIхэр, «Кавказым и щIыуэпсыр хъумэнымкIэ центр» АНО-р, нэгъуэщIхэри.

ИлъэситI ипэкIэ Кавказ биосферэ мэзкъуэдым къыщыхъуа леопард щIэжьейхэм ящыщу тIур, Сочэ къалэ кхъухьлъатэкIэ кърашри, Осетие Ищхъэрэм и «Алания» лъэпкъ паркым хаутIыпщхьат. ЩIэжьеитIыр къыщалъхуар Кавказым леопардыр щызэфIэгъэувэжынымкIэ центрым и щIыналъэрщ. Ахэр ирагъэсащ езыхэм я щхьэ япIыжыфрэ цIыхухэм зыщадзейуэ.

Осетием и бгылъэ-мэзылъэхэм щыIэ мэзкъуэдым хаутIыпщхьа хьэкIэкхъуэкIэхэм я пщэм иращIащ хьэршым щыIэ спутникхэмкIэ абыхэм зэракIэлъыплъыфыну пщэхъухэр.

Леопард щIэжьейхэр гъунэгъу щIыналъэм ягъэIэпхъуэн и пэ къихуэу, Урысейм ЩIэныгъэхэмкIэ и академием зыужьыныгъэмрэ экологиемкIэ и институтым и IэщIагъэлIхэмрэ Рус-Гидро компанием и лэжьакIуэхэмрэ зэгъусэу ягъэхьэзыра проектыр я тегъэщIапIэу, Осетие Ищхъэрэ-Аланием и къуакIэбгыкIэхэм къыщызыущыхь хьэIуцыдзхэм ящыщу 40-м лъы къыхашащ, абыхэм уз зэрыцIалэ къапкърымыкIынымкIэ шэсыпIэ ихьэфын хуэдэу. Сыту жыпIэмэ, Кавказым къыщагъэунэхужа леопардхэм я дежкIэ хьэIуцыдзылыр шхыныгъуэфIщ, къамыущэкIункIи Iэмал зимыIэщ.

«ДыщогуфIыкI Кавказым леопардыр къыщыгъэунэхужыным хуэгъэза лэжьыгъэм зэрызиубгъум. Проектыр езыхэм я дежи гъэзэщIа зэрыщыхъуным Осетие Ищхъэрэм и зоологхэр илъэситI хъуауэ яужь итщ. Ди фIэщ мэхъу ди зэпыщIэныгъэм адэкIи зэрызиужьынури, дгъэIэпхъуа щIэжьеитIыр Аланием и бгылъэ-мэзылъэхэм зэризэгъэнури», - къыхигъэщащ ЦIыхум и лъэр здынимыхуса щIыпIэхэр зэрыщытауэ къызэтегъэнэнымкIэ дунейпсо фондым (WWF) и унафэщI, биологие щIэныгъэхэм я кандидат Честин Игорь, «РИА Новости» хъыбарегъащIэ IэнатIэм и лэжьакIуэм щепсалъэм.

КЪУМАХУЭ Аслъэн.
Поделиться: