Дунейм щыхъыбархэр

Президентыр хахынущ

2019 гъэм мэкъуауэгъуэм и 9-м Къэзахъстаным щекIуэкIынущ зимычэзу президент хэхыныгъэхэр. А къэралым и унафэщI Токаев Къасым-Жомарт лъэпкъым телевиденэкIэ иджыблагъэ зыщыхуигъазэм апхуэдэу жиIащ.

«Къэралым и Конституцэм ипкъ иткIэ, зимычэзу президент хэхыныгъэхэр Къэзахъстан Республикэм мы гъэм мэкъуауэгъуэм и 9-м щедгъэкIуэкIыну тедухуащ. Быдэу си фIэщ мэхъу а хэхыныгъэхэр ди дежкIэ Iэмал имыIэу зэрыщытыр, сыту жыпIэмэ, жылагъуэ-политикэ зэгурыIуэныгъэм и лъабжьэр дгъэбыдэн, ипэкIэ дыкIуэтэн, социально-экономикэ зыужьыныгъэм пыщIа къалэнхэр дэдгъэкIын папщIэ шэч къызытетхьэ сыт хуэдэ Iуэхури лъэныкъуэ едгъэзын хуейщ», - къыхигъэщащ Токаевым.
Президентым зэрыжиIамкIэ, абы теухуа унафэр къищтащ, къэралым и унафэщIу илъэс щэщIым нэскIэ щыта Назарбаев НурсулътIан, апхуэдэуи Парламентым и палатитIми я Iэтащхьэхэм, республикэм и премьер-министрым ечэнджэщри.
Токаевым цIыхубэр къигъэгугъащ хэхыныгъэхэр зэIухауэ, пэжагъыр и лъабжьэу, цIыхухэм я Iуэху еплъыкIэхэр хуиту къагъэлъэгъуэфу зэрекIуэкIынумкIэ икIи нэхъыбапIэм нэхъ яфIэтэмэмым тету къэрал политикэр зэраубзыхунумкIэ.
КъыбгурыIуэ зэрыхъунумкIэ, Токаевыр хуейкъым а къулыкъур хуэмыфащэу абы ягъэувауэ къалъытэну. ЦIыхубэм IэIэткIэ хахмэ, абыхэм я дзыхь кърагъэзмэ нэхъ къызэрищтэр шэчыншэщ.

Доллар мелард 1,3-рэ тригъэкIуэдащ

Илъэситхум къриубыдэу Украинэм и армэм доллар мелард 1,3-рэ тригъэкIуэдащ США-м. Пентагоным и пресс-секретарь Пахон Эрик апхуэдэ бжыгъэхэр хэIущIыIу ищIащ, Украинэм зыхъумэжыныгъэмкIэ и зэфIэкIхэм хэгъэхъуэным, НАТО-м а къэралым хуиIэ пыщIэныгъэхэр гъэбыдэным щытепсэлъыхьым.

Абы къызэрыхигъэщамкIэ, Вашингтон деIыгъ Украинэр я зэгухьэныгъэм къыхыхьэныр, ауэ абы лъэпощхьэпо хуэхъу Iуэхухэри щыIэщ. Абыхэм ящыщщ Украинэм и щIыналъэм пыщIа Iуэху зэIумыбзхэр, псалъэм папщIэ «Кърымым теухуа гугъуехьхэр» жыхуаIэр.
Политологхэм къызэралъытэмкIэ, Америкэм 2014 гъэ лъандэрэ апхуэдиз мылъку Украинэм щIыхухихыр гурыIуэгъуэщ – Урысейм къызэреныкъуэкъу Iэмалу иужьрейр къигъэсэбэпын, абы и дзэхэр игъэлъэщын папщIэщ. НАТО-м нэхъапэми апхуэдэ щIыналъэу Куржыр къыхихауэ щытат, ауэ къэхъуар нэгъуэщIщ – 2008 гъэм а къэралым къыхэкIащ Абхъазымрэ Осетие Ипщэмрэ.

НОБЭ

Ажэгъуэмэм и махуэр щагъэлъапIэ дунейм и къэрал куэдым
Урысейм Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министерствэм и юридическэ къулыкъум и махуэщ
Крымыр, Таманымрэ Кубанымрэ Урысей империем щыхагъэхьа махуэщ. Мы гъэм ар япэу ягъэлъэпIэнущ, 2018 гъэм и шыщхьэуIум къащта федеральнэ законым ипкъ иткIэ. 1783 гъэм мэлыжьыхьым и 19-м Екатеринэ ЕтIуанэм, Потёмкин Григорий и чэнджэщкIэ, Iэ щIидзащ Кърымымрэ Кубань областымрэ Урысейм щыщ щIыналъэу къэлъытэным теухуа унафэм.
Урысей полиграфием и махуэщ. 1563 гъэм Урысейм щыяпэу Фёдоров Иванрэ Мстиславец Пётррэ я типографием Москва лэжьэн щыщIидзащ.
Урысейм гъущIхэкIхэм елэжьыж и промышленностым и лэжьакIуэм и махуэщ
Венесуэлэм егъэлъапIэ и щхьэхуитыныгъэм и махуэр
1925 гъэм эфирым кIуащ «Пионерская зорька» союзпсо радиогазетым и япэ нэтыныр.
1935 гъэм СССР-м и ЦIыхубэ комиссархэм я советым и унафэкIэ къызэрагъэпэщащ «Спартак» спорт зэгухьэныгъэр. Апхуэдэ цIэ абы фIащыну къыхэзылъхьауэ щытар совет хоккеист, футболист Старостин Николайт. «Спартак» футбол командэм и къызэгъэпэщакIуэри арат.
1943 гъэм Совет Союзым къыщызэрагъэпэщащ «Смерш» тIасхъэщIэх IуэхущIапIэ щэхурылажьэм и управленэ нэхъыщхьэр.
1970 гъэм Волжскэ автозаводым къыщыщIагъэкIащ «ВАЗ-2101» автомобиль лIэужьыгъуэщIэр. ИужькIэ абы цIыхухэр «кIэпIейкIэкIэ» еджэу щIадзащ.
1971 гъэм япэу яутIыпщащ «Салют» совет хьэрш станцыр.
2000 гъэм Румынием къыщагъуэтащ дыщэ куэд дыдэ зыщIэлъ щIыпIэ. Апхуэдиз дыщэ гъэтIылъыгъэ Европэм и нэгъуэщI зы къэралми иIэкъым.
1902 гъэм къалъхуащ совет тхакIуэ, сценарий куэд зи къалэмыпэм къыщIэкIа, Сталиным и саугъэтыр зыхуагъэфэща Каверин Вениамин (и унэцIэ дыдэр Зильберщ).
1929 гъэм къалъхуащ литературовед, филологие щIэныгъэхэм я доктор, УФ-ми АР-ми щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, ЩIДАА-м и академикыу, ДАХ-м и президенту щыта Щхьэлахъуэ Iэбубэчыр.
1937 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, драматург, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Журт Биберд.
1941 гъэм къалъхуащ урысей журналист цIэрыIуэ, жылагъуэ лэжьакIуэ, УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым хэта, ИТАР-ТАСС-м и унафэщIу илъэс куэдкIэ лэжьа Игнатенкэ Виталий.
1957 гъэм къалъхуащ урысей актёр, УФ-м щIыхь зиIэ и артист Баталов Сергей.
1965 гъэм къалъхуащ биологие щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъМУ-м и профессор Беслъэней Эдуард.
1987 гъэм къалъхуащ урысей теннисисткэ, УФ-м спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер, 2012 гъэм Лондон щекIуэкIа Олимп Джэгухэм дыжьын медаль къыщызыхьа Шараповэ Марие.
1984 гъэм къалъхуащ урысей бобслеист, 2014 гъэм Сочэ щекIуэкIа Олимп Джэгухэм дыщэ медаль къыщызыхьа Труненков Дмитрий.
1985 гъэм къалъхуащ УФ-м щыщ скелетонист, дунейпсо чемпион Третьяков Александр.

Дунейм и щытыкIэнур

«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уфауэ, къешх-къесу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градуси 3 - 4, жэщым градуси 2 - 3 щыхъунущ.

Лъэпкъ Iущыгъэ:
Адэм и щыуагъэр быным и мыгъуагъэщ.

Зыгъэхьэзырар ЖЬЭКIЭМЫХЪУ Маринэщ.
Поделиться:

Читать также:

19.03.2024 - 10:01 НОБЭ
18.03.2024 - 10:55 НОБЭ
15.03.2024 - 11:29 НОБЭ
14.03.2024 - 09:00 НОБЭ
13.03.2024 - 15:50 НОБЭ