Адыгэ лъэпкъыр зэрыгушхуэ тхакIуэ цIэрыIуэ, Куржым и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм и урыс къудамэм и тхьэмадэу илъэс куэдкIэ лэжьа, псори фIы дыдэу дызыщыгъуазэ «Уафэгъуагъуэ макъ» («Громовый гул») повестымрэ «Поиски Богов» (зэкIэ адыгэбзэкIэ зэрадзэкIакъым) тхыдэ романымрэ зи къалэмыпэм къыщIэкIа Лохвицкий (Аджыкъу-Джэрий) Михаилрэ «Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэ, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэдрэ зэрыцIыхуу, зэныбжьэгъуу, щIэх-щIэхыурэ зэIущIэу щытащ.
ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ академием епха Шэрджэс щIэнгъуазэм ДАХ-м, КъАХ-м я дамэм щIэту ХьэфIыцIэ Мухьэмэд къыдигъэкI «Черкесика» тхылъ серифем и етIуанэр зыхухихар зи гугъу тщIа тхыгъэхэрщ. 1985 гъэм «Уафэгъуагъуэ макъым» ХьэфIыцIэм къытрищIыкIа пьесэмкIэ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей драмэ театрым спектакль щигъэуват режиссёр Фырэ Руслан. ЦIыхушхуэ къекIуэлIауэ и премьерэр щыIат, езы Михаили къэкIуауэ. И гущIэр къызэщIиIэтауэ, гуапэ лей щыхъуауэ еплъат ар спектаклым. Ди жагъуэ зэрыхъунщи, абы и ужькIэ махуэ бжыгъэщ тхакIуэ гъуэзэджэр зэрыпсэужар.
«Адыгэ псалъэ» газетым тетыгъащ пьесэри, иужькIэ Къэрмокъуэ Хьэмид адыгэбзэм къригъэтIэса «Уафэгъуагъуэ макъ» повестри. Иджыпсту Къэбэрдей Адыгэ Хасэм тхылъитI егъэхьэзыр, тхакIуэр къызэралъхурэ илъэси 100 щрикъум триухуауэ. Япэр Котляров Виктор къыдигъэкI «Кавказ» серием хэту 2019 гъэм дунейм къытехьэнущ, зи гугъу тщIы повестри романри урысыбзэкIэ итынущ. ИщхьэкIэ къыщыхэдгъэща «Черкесика» серием и къудамэ яухуащ тхылъхэр нэхъ зэщIэкъуауэ, нэхъ цIыкIуу къыщыдагъэкIыну. Абы хыхьэну лэжьыгъэхэм я япэщ Къэрмокъуэм зэридзэкIа «Уафэгъуагъуэ макъ» повестыр.
Ди гуапэ зэрыхъунщи, Аджыкъу-Джэрийхэ къуэпсыбэщ, Михаил и гуащIэм, и гъащIэм гулъытэ хуэзыщIын щIэблэ къыщIэхъуащ. Абы и къуэ Юрэ Москва щопсэу, и адэм и лъагъуэм иримыкIуами, абы хузэфIэкIам хуэфащэ пщIэ иригъэгъуэту. Псалъэм папщIэ, Москва и «Иссолог» тхылъ тедзапIэм и бжыгъэр зы мин хъууэ къыщыдигъэкIащ и адэм и повестымрэ романымрэ зэрыт тхылъ дахэ. Апхуэдэуи «Громовый гул» тхыгъэ цIэрыIуэр куржыбзэкIэ зэригъэдзэкIри Тифлис дунейм къыщытригъэхьащ. Ар дыдэм къыщыдэкIащ Лохвицкэм и «Кортанет Iуэтэжхэр» (куржыбзэкIэ).
Юрэ и къуэ Михаил (адэшхуэм и цIэр сабийм фIащыжурэ зыкъом щIауэ къызэрекIуэкIри гъэщIэгъуэнщ) и адэшхуэм и адэр щызэуа Будапешт къалэм илъэс куэд щIауэ щопсэу. Абы ипхъущ иджыблагъэ газетым и редакцэм къыIэрыхьа хъыбар гуапэр зэхьэлIар.
Лохвицкая (Аджыкъу-Джэрий) Аннэ мы гъэм хэтащ модэмкIэ дуней псом зэфIэкI нэхъ щызиIэхэм я IэдакъэщIэкIхэр щагъэлъагъуэ зэхыхьэшхуэм. ТхьэмахуэкIэ зэхэта Iуэху иным и цIэр щыIуащ Аджыкъу-Джэрий Аннэ, и зэфIэкIым ехьэлIауэ хуэбгъэфащэ зэрыхъунумкIи, ар абы къыхэнэнущ.
Лохвицкий Михаил и къуэм и къуэрылъху бзылъхугъэ цIыкIум, зи ныбжьыр илъэс 22-рэ фIэкIа мыхъум, европей модельерхэм я гулъытэ къилэжьащ. Егъэлеяуэ гуапэ, кавказ, нэмыцэ къуэпсхэр зиIэ хъыджэбзым Будапешт дэт британ колледжыр, Европэм и еджапIэ нэхъыжь дыдэхэм хабжэ Венэ университетым журналистикэмкIэ и факультетыр къиухащ. Иджыпсту щIэсщ Берлин ГъуазджэхэмкIэ и институтым и магистратурэм. Ар къиухмэ, фIыуэ илъагъу лэжьыгъэм - щыгъын гъэщIэгъуэнхэр къэгупсысынымрэ ахэр утыку къихьэнымрэ - къанэ щымыIэу зритыну и мурадщ.
- Зэ еплъыгъуэкIэ зэхэмыхьэу къыпщыхъур «зэхэспщэну», ахэр цIыхум зэрекIур къэсхутэну сфIэфIщ. Принтымрэ (тхылъымпIэм, щэкIым тращIыхь тхыпхъэщIыпхъэ зэмыфэгъухэщ) плъыфэ щхъуэкIэплъыкIэхэмрэ фIыщэу солъагъу. Ауэ сэ сыщIэщыгъуэщIщ. Москва сыщыщыIэм и деж къыхэзгъэщхьэхукIыр зыщ, Будапешт - ар щынэгъуэщIщ, Венэ - абыхэм емыщхь гуэрщ. АбыкIэ «къуаншэщ» къалэм и ухуэкIэр, и псэукIэр, и плъыфэхэр, дэс цIыхухэм я гукъыдэжыр, нэгъуэщIхэри. Ауэ зызымыхъуэжыр зы еплъыкIэращ: модэр си гурылъхэмрэ хъуэпсапIэхэмрэ, псэукIэмрэ цIыху хэтыкIэмрэ къызэрызгъэлъагъуэ Iуэхугъуэщ. Ар къэзгупсыс щыгъыныгъуэхэрауи щрет, щыстIагъэхэрауи ирехъуи. Модэм зэманыр, гукъыдэжыр, щIыпIэр, гъащIэм и зы теуэгъуэ гуэр къигъэлъэгъуэну Iэмал иIэщ.
Минимализм жыхуэтIэмрэ авангардизмэмрэ я зэхуаку дэт жыпхъэщ Аннэ и IэдакъэщIэкIхэр зэрытыр. Ахэр щыплъагъукIэ гу лъумытэнкIэ Iэмал иIэкъым зэрыпсынщIэм, тыншым, зыхуейр наIуэу зыщIэ дизайнерым и IэрыкIыу зэрыщытым, лъагъуныгъэм и мэ гуакIуэ «къазэрыкIэрихым». «ЕкIуу ущытыным къикIыркъым нэм укъыщIэуэн хуейуэ - ар гум укъинэнырщ» - дуней псом фIыуэ щацIыху Армани Джординэ мы и псалъэхэр бзылъхугъэм эпиграф зыхуищIыжами ярейщ.