Дунейм щыхъыбархэр

Баллищэ къэзыхьахэм къахохъуэ

УФ-м и курыт еджапIэхэм щекIуэкI къэрал къэпщытэныгъэхэр и кIэм нэблэгъащ. Мы гъэм ЕГЭ-р накъыгъэм и 27-м къыщыщIэдзауэ бадзэуэгъуэм и 1-хэм къриубыдэнущ.

Иджыри зэхалъхьэжакъым къэпщытэныгъэ псоми кърикIуахэр. А бжыгъэхэм я пэжыпIэр наIуэ къыщыхъунур зы тхьэмахуэ хуэдэ дэкIмэщ, ауэ хэIущIыIу хъуахэм къызэрагъэлъагъуэмкIэ, узыщыгуфIыкIын куэд кърикIуащ мыгъэрей экзаменхэм. Псалъэм папщIэ, а Iуэхур нэхъ шэщIауэ щрагъэкIуэкIащ къэралым - цIыхухэр а щIэныгъэ къэпщытэкIэм нэхъ есауэ арами, еджэным нэхъ зратауэ арами тхьэм ещIэ. Нэхъыщхьэращи, щIэныгъэфI къэзыгъэлъэгъуа щIалэгъуалэм я бжыгъэм хэхъуащ.
ЭкзамениплIми дэтхэнэми баллищэ къыщызыхьахэр куэд хъуркъым - цIыхуитI къудейщ. Ахэр Екатеринбург щыщ Пределинэ Анастасиерэ Тулэ щыпсэу Дрябин Даниилрэщ. НыбжьыщIэхэм урысыбзэмкIэ, математикэмкIэ, информатикэмрэ физикэмкIэ экзаменхэр ятати, дэтхэнэ зымкIи баллищэ къахьащ. Илъэс кIуам балл 400-м нэсыфар зы закъуэт - Москва дэт 179-нэ курыт школыр къэзыуха Салимгареев Руслант.
УФ-м Егъэджэныгъэ IэнатIэм кIэлъыплъынымкIэ и федеральнэ къулыкъущIапIэм къызэритамкIэ, баллищэ къызэрахьа лэжьыгъэхэр нэгъабэрейм елъытауэ мы гъэм 557-кIэ нэхъыбэщ - апхуэдэхэр 6.729-рэ мэхъу. НыбжьыщIэ 30-м балл 300 къахьащ. Ди гуапэ зэрыхъунщи, ди республикэм щыщ ныбжьыщIэхэри яхэтщ къыхаха предметхэмкIэ баллищэ къэзыхьахэр. Шэч хэмылъу, узэрыгушхуэнщ апхуэдэ щIалэгъуалэ къэралми республикэми къызэрихъуэр икIи еджэным гулъытэ нэхъыбэ хуащI зэрыхъуар - хэкур зыщыгугъыр щIэныгъэфI зыбгъэдэлъ, гъэсэныгъэ дахэ зыхэлъ иджырей щIалэгъуалэрщ.

Хэт зи фейдэ хэлъыр?

Тбилиси къыщыхъуа къаугъэм Куржымрэ УФ-мрэ я зэхущытыкIэхэр аргуэру зэIигъэхьэнкIэ хъунущ. Тбилиси мэкъуауэгъуэм и 20-м къыщызэIуахат чыристан диныр зезыхьэхэр щынэхъыбэ къэралхэм я парламент ассамблеем (МАП) и 26-нэ и зэхуэсышхуэр.

Фигу къэдгъэкIыжынщи, ассамблеер 1994 гъэм къызэрагъэпэщауэ щытащ Алыджым и политикхэм я жэрдэмкIэ. Илъэс къэс зэ зэхуос а зэгухьэныгъэм и унафэщIхэр икIи зэрыт диным теухуауэ къэралхэм щыIэ щытыкIэхэм топсэлъыхь, абыхэм щыпсэухэм я Iуэху зыIутым щыгъуазэ защI. Зи чэзу зэIущIэр Куржым и парламентым и унэм щызэхуэсыну траухуати, ягъэнэIуа пIалъэм хьэщIэхэр абы къекIуэлIащ.
Къаугъэр къызэрыкIари гурыIуэгъуащэкъым. ЗэIущIэр иригъэкIуэкIыну зи пщэ иралъхьар УФ-м и лIыкIуэхэм я унафэщI, Къэрал Думэм и депутат Гаврилов Сергейт. Ар Куржым и парламентым и унафэщIым и шэнтжьейм итIысхьэри, хьэщIагъэ къызэрырахам папщIэ къызэгъэпэщакIуэхэм фIыщIэ яхуищIыну хунэса къудейщ - абы и къэпсэлъэныгъэр къызэпаудащ «Европэм хэт Куржы» оппозицэ партым щыщхэм. Ахэр къилъащ, я парламентым и унафэщIым и шэнтжьейм урысей лIыкIуэ зэрисыр ягу темыхуэу икIи «урысей зэрыпхъуакIуэхэм ебэныныр» я щхьэусыгъуэу, ахэр трибунэм дэкIуеину хущIэкъуащ. Хабзэхъумэхэм ахэр зэтрауIэфIэжыну яужь итыхукIэ, пэшым къыщIэзэрыгуащ бжэIупэм щызэрызехьэу хуежьахэм ящыщхэри. Iуэхур нэхъ куу щыхъум, Урысейм щыщ лIыкIуэхэр пэшым къыщIашыжащ шынагъуэншагъэр къызэгъэпэщыныр зи къалэнхэм.
А махуэм къызэрыIэтахэм парламентым и гупэ утыкум деж урысей ныпыр щагъэсащ, «Урысейр зэрыпхъуакIуэщ!» жаIэу кIийуэрэ. Абыхэм япэщIэувахэми езыхэми фIы щIахакъым - фэбжь хьэлъэ зытехуахэр мымащIэу яхэтщ, Iуэхум полицэри хэмыхьэу хъуакъым икIи зэщIэгъэстакIуэхэм ящыщхэр яубыдащ.
Къэхъуахэм яужькIэ МАП-м зэбгригъэха тхыгъэм къыщыгъэлъэгъуащ Куржым и Парламентым и депутат гупым ялэжьар хабзэншагъэу къызэралъытэм, ахэр зэрагъэкъуаншэм теухуа тхыгъэ.
Тбилиси и утыкухэм щытыкIэр щызэтеувэжами, къызэрызэщIэгъэплъа цIыхухэр сабырыжами, ди къэралымрэ Куржымрэ а къэхъуам я фейдэ зэрыхэмылъыр гурыIуэгъуэщ. Иужьрей зэманым УФ-м щыщ цIыху куэдым зыщагъэпсэхурт Куржым. Шэч хэмылъу, апхуэдэ гукъыдэж зыщIхэм я бжыгъэм занщIэу кIэрыхуащ. КъимыдэкIэ, иужьрей зэманым УФ-м щыщхэм хьэрычэт Iуэхухэри щалэжьу хуежьат Тбилиси, Батуми къалэхэм. Илъэс кIуам къата бжыгъэхэм къызэрагъэлъэгъуащи, ди цIыхухэм а къэралым унэ 17106-рэ къыщащэхуат, ди хэкуэгъу мелуанрэ мин 200-м щIигъуми зыщагъэпсэхуат. Иджы зэман мымащIэ хуей хъуну къыщIэкIынущ нэхъ зэтеувэжу хуежьауэ щыта ди зэпыщIэныгъэхэр гъэтэмэмыжыным.

Нобэ

♦Наркоманиемрэ наркотикхэр щэнымрэ ебэныным и дунейпсо махуэщ
♦Залымыгъэ зыкIэлъызэрахьахэм къащхьэщыжыным и дунейпсо махуэщ
♦Беларусь, Туркменистан республикэхэм я прокуратурэхэм я лэжьакIуэхэм я махуэщ
♦Азербайджаным IэщэкIэ зэщIэузэда и къарухэм я махуэщ

♦1920 гъэм Налшык и Затишье хьэблэм япэ санаторэ къыщызэIуахащ.
♦1938 гъэм КъБАССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и депутатхэр япэу хахащ.
♦1940 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым унафэ ищIащ къэралым и цIыхухэр махуэм сыхьэтийкIэ, тхьэмахуэм къриубыдэу махуихкIэ лэжьэн зэрыхуейм, абы нэмыщI, дакъикъэ 21-рэ нэхърэ нэхъыбэкIэ лэжьапIэм къыкIэрыхуар уголовнэ жэуапым зэрырашэлIэнум теухуауэ. ЕтIуанэ дунейпсо зауэр зэрекIуэкIыр къалъытэу, ди къэралми щытыкIэ ткIий щигъэувауэт ар къызэрыбгурыIуэ хъунур.
♦1941 гъэм Гастеллэ Николай къраудых и кхъухьлъатэр хуиунэтIащ бийм и машинэ, танк куэд щызэхэт щIыпIэм. Хахуагъэ къигъэлъагъуэу, фэшистхэми хэщIыныгъэшхуэ ириту хэкIуэда Гастеллэ «Совет Союзым и ЛIыхъужь» цIэр хуагъэфэщауэ щытащ.
♦1945 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым унафэ къищтащ Совет Союзым и Генералиссимус цIэр гъэувыным теухуауэ. Ар зэ закъуэщ зэрыфIащар - 1945 гъэм мэкъуауэгъуэм и 27-м хуагъэфэщауэ щытащ Сталин Иосиф.
♦1945 гъэм Сан-Францискэ щекIуэкIа конференцым къэрал 50-м я лIыкIуэхэр кърихьэлIэу Iэ щытрадзащ лъэпкъ Зэкъуэтхэм я Зэгухьэныгъэм и Уставым.
♦1954 гъэм СССР-м и Калужскэ областым хыхьэ Обнинскэ къуажэм дунейм щыяпэу щаутIыпщащ атомкIэ лажьэ электростанц.
♦1974 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым унафэ ищIащ Минск «Къалэ-ЛIыхъужь» цIэр фIэщыным теухуауэ.
♦2002 гъэм Урысей Федерацэм япэу щатащ КинематографиемкIэ Лъэпкъ академием и «Золотой орёл» саугъэтыр.
♦1938 гъэм къалъхуащ режиссёр, КъШР-м и цIыхубэ тхакIуэ Абдокъуэ Маталио.
♦1925 гъэм къалъхуащ совет кхъухьлъатэзехуэ-космонавт, Совет Союзым и ЛIыхъужь Беляев Павел.
♦1927 гъэм къалъхуащ кинорежиссёр, ди къэралым щынэхъ цIэрыIуэ дыдэхэм ящыщ «Белое солнце пустыни» фильмыр тезыха, УФ-м и цIыхубэ артист, Урысейм и Къэрал саугъэтыр зыхуагъэфэща Мотыль Владимир.
♦1944 гъэм къалъхуащ совет, урысей къэрал лэжьакIуэ, УФ-м и Компартым и унафэщI Зюганов Геннадий.
♦1968 гъэм къалъхуащ Италием щыщ футболист цIэрыIуэ, къэралым и гуп къыхэхамрэ «Милан» командэмрэ илъэс куэд хъуауэ я капитан Мальдини Паолэ.
♦1966 гъэм къалъхуащ «Черкес хэку» газетым и лэжьакIуэ Туаршы Иринэ.
♦1990 гъэм къалъхуащ «Адыгэ псалъэ» газетым и корреспондент Багъэтыр Луизэ.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 29 - 31-рэ, жэщым градус 19 - 21- щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Дзэм иуфэкъа лъахэрэ мацIэр зыпхыкIа хадэрэ.
 

Зыгъэхьэзырар ЖЬЭКIЭМЫХЪУ Маринэщ.
Поделиться:

Читать также:

27.03.2024 - 15:00 НОБЭ
26.03.2024 - 08:01 НОБЭ
25.03.2024 - 12:07 НОБЭ
22.03.2024 - 15:54 Псым и махуэ