МафIэсым гектар мелуанищ зэщIищтащ
Сыбырымрэ КъуэкIыпIэ Жыжьэмрэ бадзэуэгъуэм и кIэхэм къыщыхъуа мафIэсым кIуэ пэтми зеубгъу. Абы иубыдащ Иркутскэ, Тюменьскэ областхэм я мэзылъэ щIыпIэ куэд дыдэ, апхуэдэуи ар нэсащ Красноярскэ, Хабаровскэ, Пермскэ, Забайкальскэ крайхэм, Бурятием, Якутием. ИджыкIэ къызэратамкIэ, мафIэм зэщIищтащ гектар мелуанищ.
ЩытыкIэр узыгъэгузавэ зэрыхъуар, щIыналъэхэм я МЧС-хэм я къарукIэ абы зэрыпэмылъэщынур щыжраIэм, УФ-м и Президент Путин Владимир унафэ ищIащ мафIэсыр гъэункIыфIын Iуэхум Урысейм ЗыхъумэжыныгъэмкIэ и министерствэм и кхъухьлъатэхэри къыщагъэсэбэпыну. Уэгум псы тонн бжыгъэхэр изыхьэу къезыкIыхыфыну Ил-76 кхъухьлъатэхэм хуэдэу тIощIым къалэн щащIащ а Iуэхур.
Мэзхэр хъумэнымкIэ къэрал IуэхущIапIэм къызэритамкIэ, мафIэсхэр гъэункIыфIыным хэтщ цIыху минищым щIигъу, техникэ зэмылIэужьыгъуэу 400-м нэблагъэ. ЦIыхухэр щыпсэу къалэхэм, къуажэхэм мафIэсыр нэмысами, абыхэми щытыкIэр щыщIагъуэкъым. Iугъуэр абыхэми ехь жьыбгъэми, цIыхухэр уэрамхэм къыдэмыхьэмэ нэхъ къащтэ.
ЩытыкIэр нэхъри гугъу зыщIауэ экспертхэм къалъытэр ар зи къалэнхэм абы хуэфащэ гулъытэ и чэзум зэрыхуамыщIарщ. УкъимыгъэуIэбжьынкIэ Iэмал иIэкъым мафIэсыр бгъэункIыфIыным мыхьэнэ имыIэу, абы упэмылъэщыну жызыIэ щIыналъэ унафэщIхэм я Iуэху еплъыкIэм.
ЩIыналъэшхуэ мафIэм ириулъэпсыкIыным къишэну ныкъусаныгъэхэм я инагъыр къагурымыIуэу жыIэгъуейщ апхуэдэхэм. МыгурыIуэгъуэр мафIэсыр мыгъэункIыфIыным щIытрагъэчыныхьырщ. МафIэ гуащIэм щIы щхьэфэр трисыкIым и закъуэкъым, ар куууэ хохьэри, щIым и щытыкIэр ехъуэж, зы щIыналъэ хэхам фIэкIа щымыIэ, псэущхьэхэм, хьэпIацIэхэм, хьэпщхупщхэм, апхуэдэуи къуалэбзухэм йогуауэ, гъуэзрэ Iугъуэу хьэуам хыхьэм цIыхухэм я узыншагъэмкIэ иIэ зэраныгъэм и гугъу умыщIыххи. КъимыдэкIэ, мафIэсышхуэхэр дуней щытыкIэми зэран хуохъу. МафIэм къипих гъуэз пщтырыр уафэм докIуейри, абы щыIэ щытыкIэр зэтреху. Псалъэм папщIэ, пшэ Iув Iэрамэхэр уэшхыу къешхыну зыщхьэщыхьа щIыпIэм щхьэщехури, нэгъуэщI щIыпIэ еху. А зыщхьэщыхьа щIыпIэм къыщызэщIищIа уэшхым ар хохьэжри, уэлбанэшхуэ мэхъу, псыдзэхэр къашэу. ЩIэныгъэр жыжьэ щынэса ди зэманым гугъуехь лъэпкъ хэлъкъым а псори зэпэплъытыным, ауэ щытыкIэр къэрал псом дежкIэ шынагъуэ къэзышэнкIэ хъунум щIынагъэсым и щхьэусыгъуэри зэхэгъэкIыгъуейуэ къыщIэкIынкъым.
Ерыскъыхэр зралъхьэнухэр къыщыщIагъэкIынущ
Бадзэуэгъуэм и 26-м Подмосковьем къыщызэIуахащ ерыскъыпхъэхэр зралъхьэхэр, зыкIуэцIалъхьэхэр къыщыщIагъэкIыну завод.
Москва областым хыхьэ Наро-Фоминск къалэм щыIэ «Котово» индустриальнэ паркырщ зи лэжьыгъэ щызэтриублар Испанием ерыскъылъэхэр къыщIэзыгъэкI и Coexpan компанием и IуэхущIапIэм.
Coexpan компанием фабрикэ I3 хохьэ, ахэр Европэм, Америкэ Курытым, Ипщэм я къэрал 50-м щыIэщ. Псори зэхэту абыхэм цIыху миным щIигъу щолажьэ. Абы и продукцэр дуней псом щызэбгрокI - абы къыщыщIагъэкI ерыскъылъэхэр къагъэсэбэп гъэшхэкI промышленностым нэхъыбэ дыдэ хъуауэ щылажьэхэу, дуней псом нэхъ дзыхь зыщыхуащIхэу Danone, Campina, Müller, Nestle, Parmalat, Yoplait компание пажэхэр. Ар илъэс I2 хъуауэ щолажьэ Урысейм, ауэ Москва къедза ерыскъы комбинатхэм я Iуэхур щагъэпсынщIэн мурадкIэ, къалащхьэм пэгъунэгъуу зы IуэхущIапIэ къызэIуахыну мурад ящIри, ар зрагъэхъулIащ. Иджы къалащхьэм гъэшхэкIхэм елэжь и IуэхущIапIэхэм я продукцэхэр зралъхьэнухэр жыжьэ кърашын хуей хъужынукъым.
«Котово» щащIа IуэхущIапIэщIэм гектариплI еубыд икIи зэкIэ абы цIыху 57-рэ щолажьэ. IуэхущIапIэр ухуэным, ар зыхуей IэмэпсымэхэмкIэ къызэгъэпэщыным инвестицэу сом мелуан 850-рэ халъхьащ. ЯпэщIыкIэ абы къыщыщIагъэкIынущ гъэшхэкIхэр, IэфIыкIэхэр, мороженэхэр зэмыкIуэкIыу хъума щыхъун хуэдэу зралъхьэнухэр. Мы зэманым заводым щокIуэкI етIуанэ линэри лажьэу утIыпщыным хуэунэтIа лэжьыгъэхэр. Компанием и унафэщIхэм я мурадщ я IуэхущIапIэм нэхъри зрагъэубгъуну. Ар къайхъулIэмэ, абыхэм цIыхуи 120-рэ лэжьапIэ IэнатIэкIэ къызэрагъэпэщыфынущ.
Нобэ
♦УФ-м и Хьэуа-Десантыдзэхэм я махуэщ. Ар Белоруссиеми Къэзахъстанми щагъэлъапIэ. 1930 гъэм Москва дзэ округым зыгъэсэныгъэхэр Воронеж къалэм пэмыжыжьэу щригъэкIуэкIыу япэ дыдэу хьэуа десант, цIыху 12 хъууэ, абдеж къыщетIысэхауэ щытащ. Аращ махуэм лъабжьэ хуэхъуар.
♦Азербайджаным щагъэлъапIэ Лъэпкъ кином и махуэр
♦Македоние республикэм и махуэщ
♦Коми республикэмрэ Ненецкэ автономнэ округымрэ щагъэлъапIэ Щыхьым и махуэр
♦Сербием и Авиацэм и махуэщ
♦1790 гъэм США-м щыпсэу цIыхухэр дапщэ хъуми япэу къабжауэ щытащ.
♦1887 гъэм США-м щыщ Ходж Роуэлл иратащ гъущI кIапсэ банэр къызэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъ.
♦1906 гъэм Португалием къыщызэрагъэпэщащ «Порту» футбол клубыр. Ар тIэунейрэ щытекIуащ Чемпионхэм я лигэм, УЕФА-м и кубокри къихьащ.
♦1916 гъэм Москва автомобилхэр къыщыщIагъэкI АМО заводыр щаутIыпщащ. 1933 гъэм абы Сталиным и цIэр фIащащ. Иджыпсту ар Лихачёвым и цIэр зезыхьэ ЗИЛ заводырщ.
♦1933 гъэм Беломор-Балтие кIэнауэр, Сталиным и цIэр зыфIащар, къызэIуахащ. Абы километр 227-рэ и кIыхьагът.
♦1940 гъэм Молдавскэ ССР-р къызэрагъэпэщащ.
♦1942 гъэм Налшык Дзэ Плъыжьым щхьэкIэ щагъэхьэзырат ткIуаткIуэ къауэу птулъкIэ мин 20.
♦1945 гъэм Потсдам (Германие) щекIуэкIа конференцыр зэхуащIыжащ.
♦1990 гъэм Иракыр Кувейтым теуащ.
♦1995 гъэм «Русское Радио» радиостанцыр къызэрагъэпэщащ.
♦1926 гъэм къалъхуащ совет щIэныгъэлI, инженер цIэрыIуэ, «Рубин» ЦКБ-м и унафэщIу щыта, псыщIагъырыкIуэ аппарат 200-м щIигъум я конструктор нэхъыщхьэ, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь Спасский Игорь.
♦1934 гъэм къалъхуащ кхъухьлъатэзехуэ-космонавт, Совет Союзым тIэунейрэ и ЛIыхъужь, СССР-м и Къэрал саугъэтыр зрата, нэгъуэщI къэрал куэдым я дамыгъэ лъапIэхэри зыхуагъэфэща Быковский Валерий.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 24 - 25-рэ, жэщым градус 18 - 19 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
ГушыIэкIэ зымыщIэр IэштIымкIэ мауэ.
