(Премьер-лигэм дыщыхэта гуимыхуж илъэсхэр. 2009 гъэ)
Урысей Федерацэм футболымкIэ и премьер-лигэм 2009 гъэм еплIанэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэр щыджэгуащ. Япэрей зэхьэзэхуэхэм я пэщIэдзэхэм IэщIагъэлIхэм зэпымыууэ зыжьэу щыжаIэрт «Спартак-Налшыкыр» къыкIэрыхухэм яхэтыну. ТегъэщIапIэхэри я куэдт - мылъкур я мащIэщ, футболист, тренер цIэрыIуэхэр яIэкъым, нэгъуэщIхэри. АрщхьэкIэ, ахэр сыт щыгъуи щыуауэ къыщIэкIырт икIи, къэралым и командэ пашэхэм яхэмыхьэфми, ди щIалэхэр «гупкIэм» зэи пысакъым. Абы и щыхьэтщ 2006 гъэм - ебгъуанэ, къыкIэлъыкIуэ илъэситIым епщIыкIутIанэ увыпIэхэм щыту зэпеуэр зэраухар. Арауэ къыщIэкIынт 2009 гъэм щыIэну зэхьэзэхуэм и пэ къихуэу «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэр зыбгынэну зыхуагъэфащэхэм щIыхамыгъэхьар.
Къэралым футболымкIэ и премьер-лигэм япэу дыщыхыхьам диIа командэмрэ иджыреймрэ шурэ лъэсрэ я зэхуакут. Нэхъапэм гуп нэхъыщхьэм щыджэгуа, абы и пIалъэ зыщIэ димыIэххамэ е илъэс къэс хэкIыжыр куэд дыдэу щытамэ, 2009 гъэм Iуэхур нэгъуэщIащ. КъыжыпIэну ирикъунт «Спартак-Налшыкым» и фащэр ящыгъыу блэкIа илъэсым джэгуахэм ящыщу зы цIыхуи игу къеуэну ди командэм и тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэ зэримыутIыпщар. Пэжщ, абы иджыри сэбэп къыхуэхъуфынут «Химки»-м кIуа, Урысей Федерацэм и щIалэгъуалэ командэ къыхэхам и гъуащхьэхъумэныкъуэ Самсонов Олег. Ауэ ар «Спартак-Налшыкым» «Зенит»-м бэджэнду къыIихауэ игъэджэгуу арати, зэпеуэ нэужьым санкт-петербургдэсхэм къащтэжри, зыхуейм иратащ икIи абы зыри пхуещIэнутэкъым.
Адрейхэр щхьэж и джэгупIэр ищIэжу, яхузэфIэкIынури наIуэу, зыр адрейм гурыIуэу щытт. Гуапэт илъэс къэс я Iэзагъым хагъахъуэ зэпыту къызэрекIуэкIыр Мэшыкъуэ Аслъэн, Джатэрывэ Къазбэч, Калимуллин Рустем, ДзыхьмыщI Марат, Кисенков Владимир, Шумейкэ Виталий, Гъуэщокъуэ Арсен, Ятченкэ Дмитрий, Филатов Валентин сымэ. КуэдкIэ узыщыгугъ хъунут Къэжэр Назири, арщхьэкIэ топджэгум емыхьэлIа щхьэусыгъуэхэр абы хуабжьу зэран къыхуэхъуат.
Гупыр зэрагъэлъэщынум шэч къытетхьэртэкъым Къэзахъстаным и командэ къыхэхам и гъуащхьэтет Лорие Давид, Бразилием щыщхэу Феррейрэрэ Леандрурэ, Аргентинэм къраша Паради, белорус щIалэщIэ Концевой Артём. Къэбэрдей-Балъкъэрым топджэгум щыдихьэххэр хуабжьу щыгуфIыкIат ди командэр премьер-лигэм зыша топыр 2005 гъэм дэзыгъэкIа, абы къыкIэлъыкIуэ илъэсым гъуащхьауэ нэхъыфIу диIа Концедалов Роман къызэригъэзэжам. Дауи, набдзэгубдзаплъэу дыхущытынут ди лъахэгъу, Мэзкуу и «Локомотив»-м зыщызыгъэса Бырхьэм Къантемыр. Илъэс кIуам ар бэджэнду къыIахыжри щIалэгъуалэм яхэту ягъэджэгуат икIи ди тренерхэм ягу ирихьри, къашэжыпат.
«Спартак-Налшыкым» и гъуащхьэтетхэм щхьэкIи ущIэгузэвэн щыIэу къыщIэкIынутэкъым. 2008 гъэм зэращIылIа зэгурыIуэныгъэм тету Мэзкуу и «Спартак»-м пIалъэкIэ къытхуиутIыпщат Хомич Дмитрий. Абы и къуагъым къуэсу щысыну загъэхьэзыртэкъым зи гугъу тщIа Лориерэ Радичрэ - зыкъигъэлъэгъуэну Iэмал къыщыхукъуэкIынум дэтхэнэри пэплъэрт.
МазийкIэ екIуэкIа зэхьэзэхуэм гъатхэпэм (мартым) и 14-м щIидзащ. Ар гъуэгуанэ кIыхьу икIи хьэлъэу зэрыщытынур гурыIуэгъуэт. Дауи, щыIэнут текIуэныгъэхэри къыхэгъэщIэныгъэхэри. Арат спортыр зэрызэхэтыр. Апхуэдэхэм и деж псом ящхьэр командэмрэ абы дэщIхэмрэ быдэу зэрызэкъуэтынырт. Къемызэгът 2008 гъэм щыIа зэпеуэм и кIэухым ирихьэлIэу ди цIыхухэм ящыщ куэдым ирагъэкIуэкIа псалъэмакъ мыщхьэпэхэр. Ар гуфIэжу «Спартак-Налшыкым» и ныкъуэкъуэгъухэм къапхъуэтат икIи зэIущIэхэр щэн-къэщэхуным ди командэр куууэ хэту къэрал псом щагъэIуат. Абы щыгъуэми Урысей Федерацэм и чемпион хъуа «Рубин»-ри, УЕФА-м и Кубокыр зыIэщIэлъ «Зенит»-ри, къэралым и кубокыр къэзыхьа ЦСКА-ри, нэгъуэщIхэри хагъэщIауэ. Командэмрэ абы дэщIхэмрэ зэкъуэуда хъумэ, лъэныкъуитIри зэрыхилъэфэнум шэч хэлътэкъым. Арат ди хьэрхуэрэгъухэр къызэрытхуэхъуапсэри.
2009 гъэм щыIа зэхьэзэхуэм зэрыщIидзам хуэдэу хуэмыхуу «Спартак-Налшыкым» премьер-лигэм зэи щригъэжьакъым. Абы щыгъуэми зэпеуэм иджы нэхърэ нэхъыфIу зэгуэр хуэхьэзырауи пхужыIэнутэкъым. Адрей илъэсхэм емылъытауэ тренерхэмрэ футболистхэмрэ зэхъуэкIыныгъэ щIагъуэ ямыгъуэтауэ зэрыщыту къызэтенат, зыгъэсэныгъэкIи, мылъкукIи гукъеуэ яIэтэкъым.
Апхуэдэу щыт пэтми, ди щIалэхэм текIуэныгъэ къыщахьыфар еханэ джэгугъуэрщ. Налшыкдэсхэм я хьэрхуэрэгъухэм япэ топыр щыхудагъэкIыфар дакъикъэ 350-рэ (зэIущIэ еплIанэм и кIэух хъухукIэ) ныкъуэкъуа иужькIэщ. Ари зыхузэфIэкIар ди гъуащхьэхъумэхэм ящыщ зырщ икIи, дакъикъищ нэхъ дэмыкIыу, топ къыдрагъэгъэкIыжри, «Сатурн»-м текIуэфакъым.
Ди щIалэхэм мэлыжьыхьым (апрелым) и 26-м Налшык къыщахьа текIуэныгъэм 2008 гъэм шыщхьэуIум (августым) и 10 лъандэрэ дыпагъэплъащ. ИкIи мазийрэ ныкъуэкIэ (!) дызыщIэхъуэпсар «Амкар»-м и деж къыщыдэхъулIэм, куэдым я гугъат щытыкIэ гугъум «Спартак-Налшыкыр» къикIауэ. АрщхьэкIэ, дэнэт?! КъыкIэлъыкIуа джэгугъуитхуми налшыкдэсхэр щытекIуа къэхъуакъым.
Адрей илъэсхэми хуэдэу, ди щIалэхэм «иужьрей дакъикъэхэм я уз» яхэтащ. Сыт хуэдиз очко яфIэкIуэда абыхэм а лъэхъэнэм?! 2009 гъэм щыIа зэхьэзэхуэм и пэщIэдзэм я зэIущIэхэм я иужь дыдэ дакъикъэхэм Грознэ и «Тэрчыр» къащефIэкIащ, зытекIуэ Мэзкуу областым и «Сатурн»-мрэ Дон Iус Ростов и «Ростов»-мрэ бжыгъэр зэхуэдэ ирагъэщIыжащ, метр пщыкIузым и деж щыту пенальтир зэрыдамыгъэкIыфам къыхэкIыу «Химки»-р хагъэщIакъым. Абыхэм я зэранкIэ ди командэм фIэкIуэда очкоиблыр хэлъыжатэмэ, дыщIэгузэвэн щымыIэу «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэм хэтт. ЗэкIэ кIэух увыпIэхэм ящыщ зыр и Iэрылъхьэт.
КъищынэмыщIауэ, зэхьэзэхуэм щIидзэри, куэд дыдэ дэмыкIыу, гъуащхьэтетхэм я Iуэхур зэIыхьэу хуежьащ. Чэзур къыщылъымысым, фэбжь иIэу щхьэусыгъуэ ищIри, Сербием игъэзэжауэ, нэгъуэщI командэ къилъыхъуэрт Радич Деян. Самарэ и «Крылья Советов»-м щыдэджэгум зэрыраудам и зэранкIэ мазэ бжыгъэкIэ джэгупIэ губгъуэм къихьэжыфынутэкъым Хомич Дмитрий. Арати, гугъапIэу къытхуэнэжар Лорие Давид и закъуэт. Абыи командэм хэкIыжыну зигъэхьэзырат икIи щIэупщIэ хъарзынэ Израилымрэ Къэзахъстанымрэ къикIыу иIэт. Иджы «Спартак-Налшыкым» и лъэр щигъэбыдэну Iэмал хъарзынэ къыхукъуэкIат.
2009 гъэм екIуэкIа зэхьэзэхуэм щыщу зыхэта джэгугъуэ пщыкIузым ди щIалэхэм зыIэрагъэхьэфар очкоуэ 8-щ. Ар блэкIа илъэсым яIам хуэдитIкIэ къыкIэрыхурт. ЩытыкIэр щIэх дыдэ тэмэмыжынуи фIэщщIыгъуейт. Сыту жыпIэмэ, къыкIэлъыкIуэ джэгугъуиплIыр (Кубокым ейри хэту) «Спартак-Налшыкым» нэгъуэщI стадионхэм щригъэкIуэкIынут. Ар зэкIэлъхьэужьу зыIущIэну «Кубань»-ми, «Динамо»-ми, ЦСКА-ми очкохэр фIырыфIкIэ къуатынутэкъым, псом хуэмыдэу ахэр я стадионым къызэрыщыдэджэгунур къэплъытэмэ.
Налшыкдэсхэм сэбэп яхуэхъуфыну къыщIэкIынут бэджэнду Мэхъэчкъалэ и «Анжи»-м ирата Къэжэр Назиррэ Мэзкуу и «Спартак»-м и щIалэгъуалэ командэм и капитан, гъуащхьауэхэм я зэпеуэм пашэныгъэр щызыIыгъ Бажэ Амиррэ. АрщхьэкIэ щхьэусыгъуэ зэмылIэужьыгъуэхэм къыхэкIыу ди тренерхэм абыхэм я дзыхь ирагъэзыртэкъым.
Премьер-лигэм зэрыхэта илъэсищым къриубыдэу «Спартак-Налшыкым» псоми наIуэ ящищIат иудыгъуафIэ зэрымыхъунур. Апхуэдэу адэкIи зэрыщытынур быдэу ди фIэщ хъурт. АрщхьэкIэ щIэдзапIэм дыкъигъэуIэбжьат икIи, япэ джэгугъуэхэм яужькIэ, ди щIалэхэм шынагъуэшхуэ къыщхьэщыхьат гуп нэхъыщхьэр ябгынэну. Насып яIэти, Урысей Федерацэм и командэ къыхэхам и зэIущIэхэр иригъэкIуэкIын хуейуэ премьер-лигэм и зэхьэзэхуэр зэпагъэуащ.
Къэралым и кубокым и финалым щыджэгуа ЦСКА-м накъыгъэм (майм) и 30-м дригъэкIуэкIын хуеяр зэрагъэIэпхъуам къыхэкIыу ди щIалэхэм я зыгъэпсэхугъуэ лъэхъэнэр нэхъ кIыхьыжу щытащ. ЖыпIэну ирикъунщ накъыгъэм и 24-м къыщыщIэдзауэ блэкIа тхьэмахуищым ахэр зы джэгугъуэ закъуэм фIэкIа зэрыхэмытар. Дауи, ди тренерхэми, футболистхэми «зэрызагъэпсэхуа» зэманыр пщIэншэу ягъэкIуэдакъым икIи зыгъэсэныгъэ лэжьыгъэхэр ирагъэкIуэкIыу пIалъитIкIэ Нартсанэ (Кисловодск) щыIащ. Абы кърикIуар къэзыгъэлъэгъуар зэхьэзэхуэм и кIэухыращ.
Япэ зэпыгъэугъуэр хъарзынэу къызэрагъэсэбэпам и щыхьэт нэст мэкъуауэгъуэм (июным) и 14-м «Зенит»-м драгъэкIуэкIа зэIущIэр. Европэ псом щызэхуашэса футболист лъэщхэмрэ тренерхэмкIэ къызыхуэт щымыIэу узэда санкт-петербургдэсхэм ди щIалэхэм бэнэныгъэ гуащIэ иращIылIэфащ икIи хагъэщIэным зымащIэ дыдэщ иIэжар. ИкIэм-икIэжым, гугъуехьышхуэ пылъу, зыIэрагъэхьа зы очко закъуэми щыгуфIыкIыу абыхэм Налшык ябгынащ.
Псом хуэмыдэу гукъыдэж къыдитащ ди командэр зэщIэуIуауэ, къикIуэтрэ къеплъэкIрэ имыщIэу хьэрхуэрэгъу лъэщым зэрыпэщIэтам. Дауи, куэдым дэрэжэгъуэ ин яхуэхъуащ Джатэрывэ Къазбэч «Зенит»-м худигъэкIа топитIыр. Абыхэм языр «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэм зэрыхэтрэ 100-нэу къыщIэкIащ, адрейр епщыкIутIанэ джэгугъуэм щыдагъэкIа псоми дахагъкIэ ефIэкIауэ «Спорт-Экспресс» газетымрэ «Урысей футбол» теленэтынымрэ къалъытащ.
А зы джэгугъуэ закъуэм апхуэдизу зыубгъуауэ дыщIытепсэлъыхьым и щхьэусыгъуэр «Спартак-Налшыкым» и джэгукIэр абы зэрыщызэтеувэжаращ. Зэхьэзэхуэм и етIуанэ Iыхьэм, футболистыщIэхэр зыхагъэхьэну Iэмал зэрагъуэту, ди командэм зыхашащ нэхъапэм гуп лъэрызехьэ куэд зыхъуэжа Асильдаров Щамил. А дагъыстэн щIалэм текIуэныгъэхэр къытхуэзыхьа икIи ди очко бжыгъэхэм хэзыгъэхъуа топ зыбжанэ хьэрхуэрэгъухэм яхудигъэкIащ икIи премьер-лигэм дыкъызэрыхэнар абы зыкъомкIэ и фIыгъэщ.
2009 гъэм ирагъэкIуэкIа зэIущIэхэр
1. 15.03. «Тэрч» - «Спартак-Налшык» - 1:0
2. 22.03. «Спартак-Налшык» - «Рубин» - 0:0
3. 05.04. «Спартак» - «Спартак-Налшык» - 2:0
4. 12.04. «Спартак-Налшык» - «Сатурн» - 1:1 (Амисулашвили)
5. 18.04. «Томь» - «Спартак-Налшык» - 1:0
6. 26.04. «Спартак-Налшык» - «Амкар» - 4:1 (Концевой, Кисенков, Гогуа, Гъуэщокъуэ)
7. 03.05. «Локомотив» - «Спартак-Налшык» - 1:0
8. 1.05. «Спартак-Налшык» - «Химки» - 0:0
9. 16.05. «Ростов» - «Спартак-Налшык» - 1:1 (Леандру)
10. 24.05. «Спартак-Налшык» - «Крылья Советов» - 0:1
11. 22.07. ЦСКА - «Спартак-Налшык» - 0:0
12. 14.06. «Спартак-Налшык» - «Зенит» - 2:2 (Джатэрывэ - 2)
13. 12.07. «Кубань» - «Спартак-Налшык» - 2:2 (Леандру, Концевой)
14. 18.07. «Динамо» - «Спартак-Налшык» - 2:1 (Леандру)
15. 26.07. «Спартак-Налшык» - «Москва» - 0:0
16. 30.07. «Рубин» - «Спартак-Налшык» - 2:0
17. 08.08. «Спартак-Налшык» - «Спартак» - 2:4 (Кисенков, Асильдаров)
18. 16.08 «Сатурн» - «Спартак-Налшык» - 1:0
19. 22.08. «Спартак-Налшык» - «Томь» - 3:0 (Кисенков, Асильдаров - 2)
20. 31.08. «Амкар» - «Спартак-Налшык» - 1:2 (Асильдаров - 2)
21. 13.09. «Спартак-Налшык» - «Локомотив» - 0:1
22. 18.09. «Химки» - «Спартак-Налшык» - 0:2 (Леандру - 2)
23. 27.09. «Спартак-Налшык» - «Ростов» - 1:0 (Асильдаров)
24. 03.10. «Крылья Советов» - «Спартак-Налшык» - 0:0
25. 17.10. «Спартак-Налшык» - ЦСКА - 1:1 (Амисулашвили)
26. 25.10. «Зенит» - «Спартак-Налшык» - 2:2 (Сирадзе, Леандру)
27. 01.11. «Спартак-Налшык» - «Кубань» - 4:0 (Асильдаров, Амисулашвили, Кисенков, Леандру)
28. 08.11. «Спартак-Налшык» - «Динамо» - 2:4 (Калимуллин, Рикардэ)
29. 21.11. «Москва» - «Спартак-Налшык» - 0:2 (Сирадзе, Асильдаров)
30. 29.11. «Спартак-Налшык» - «Тэрч» - 4:2 (Леандру, Амисулашвили, Кисенков, Сирадзе)
