ЛъэпкъылI

Мамхэгъ Михаил ящыщщ IуэхущIафэ дахэкIэ зэманыр зыгъэнщIахэм, цIы­хубэ хозяйствэм зегъэу­жьыным зи гуа­щIэшхуэ хэзылъхьахэм. ­Губзыгъэт, Iэ­натIэ зехьэ­кIэм хуэIэзэт. Къулы­къушхуэ иIыгъми, къызэ­рыгуэкIт, бэм я псэм ды­хьэрт. И псалъэм зэрытеб­гъуэтэжым, гупсысэ узын­­шэхэр къызэрыбгъэ­дэкIым и пщIэм хигъахъуэрт. Дунейм, гъащIэм ще­кIуэкIхэм, къыщыхъу-къы­щы­щIэхэм нэ жанкIэ пхыплъыфырт, а псор тэ­мэму, пэжагъ хэлъу зэ­пилъытыфырт. Къыхуиухар кърихьэлIэхункIэ ­хэ­кумрэ лъэпкъымрэ хьэ­лэлу яхуэлэжьащ, и фIы куэд цIыхухэм яригъэ­кIащ. Аращ абы и цIэр щIыт­фIэлъапIэри и фэеп­лъыр мыкIуэдыжын зыщI­ри.

«ФIы зи мурадым къо­хъулIэ», - жаIэ. Лэжьыгъэмрэ цIыхугъэ лъагэмрэ зэ­гъусэу къызыдекIуэкIа ­Мам­хэгъ Ми­хаил деж ар щынэры­лъагъут. Абы и мурадыр къехъулIэу, и псалъэхэр яфIэ­лъапIэу щIы­щы­тар и гу къабзагъэрт, нэ­гъуэщIхэм защIэгъэкъуэ­ным дапщэщи и псэр зэ­ретарт.
Республикэм щекIуэкIа ухуэ­ныгъэшхуэхэр Мамхэгъым и цIэм къыгуэхыпIэ имы­Iэу епхащ. Апхуэдэщ ­къедза жылагъуэхэми ялъэ­Iэсу яукъуэдия Налшык -­ Шэ­джэм - Бахъсэн псы кIуа­пIэ гупышхуэр, къалэхэмрэ посёлкэхэмрэ щагъэува псы гъэкъэбзапIэхэр, Къэбэрдей-Балъкъэрым и щыхьэрым троллейбусхэр зэры­щаутIыпщар, Печатым и унэр, Пионерхэмрэ школа­кIуэ­хэмрэ я унэр, Профсоюзхэм щэнхабзэмкIэ я унэр, нэ­гъуэщI куэдхэри.
Мамхэгъ Михаил фIыуэ сцIыхуу щытащ. «Къэб- балкъмэкъумэштехникэ» зэгу­хьэныгъэм и тхьэмадэу ­щы­щытам, езым я газет къы­дагъэкIыжын мурадкIэ, 1969 гъэм сригъэблэ­гъауэ щытащ. Абы къыс­ху­зэригъэ­пэща щытыкIэр ­район, ­рес­публикэ газет ­псори зыщIэхъуэпсым хуэ­дэт. Гъэ­щIэ­гъуэ­ныракъэ, лэжьэн щы­­щIэздза япэ ­махуэ ­ды­дэм тIуми авто­маши­нэщIэ зырыз къытхуэ­кIуат - Мамхэгъым «Волга», сэ - «Москвич». Апхуэ­дэу ды­здэ­лажьэу, зы пщэдджыжь гуэ­рым машинэхэр зыдэт пщIан­тIэм среджэ. «ИIэт, спидометрхэм де­гъэп­лъыт», - жеIэри, и «Вол­га»-м сыбгъэдешэ. Иужь­кIэ сысейм и спидометрым ­къри­дзам доплъ. Къагъэ­лъагъуэ бжыгъэхэр щызэзгъапщэм, пцIы хэмылъу, Iэнкун сыкъэхъуащ - респуб­ликэм и «Мэкъумэш­тех­никэ» зэгухьэныгъэм и уна­­фэ­щIым къикIухьам нэхърэ хуэдитIкIэ нэхъыбэ ­къэ­зжыхьат. МащIэу къы­пы­гу­фIы­кIа мыхъумэ, зы пса­лъэ къызжиIакъым.
Пэжыгъэр япэ изыгъэщ цIыхур къызыхэкIа лъэп­къым и насыпщ. И дуней ­те­тыкIэм, и Iуэху зехьэкIэм абы и пщIэр къеIэт, егъэин. Мамхэгъ Михаил хузэ­фIэ­кIар зы тхыгъэшхуэкIэ ­къып­хуэгъэлъэгъуэнукъым: ищIэр фIэмащIэт, и гур фIымрэ гуапагъэмрэ хуэгъэпсати, зэувалIэр къе­хъулIэрт. А псор къы­пэкIуэрт къыщыхъуа унагъуэм щигъуэта гъэсэ­н­ыгъэ дахэм.
Ар къэрал лэжьакIуэ нэст, нобэрейхэм куэдкIэ ефIэ­кIырт, зэIэпахыу лIэ­щIы­гъуэ­кIэрэ къыддекIуэкI адыгэ хабзэм ткIийуэ тетт. 1991 гъэм Налшык и утыку нэхъыщ­хьэм щрагъэ­кIуэкIа демонстрацэхэмрэ пэкIу­хэмрэ я зэранкIэ, рес­пуб­ликэр щытыкIэ гугъу ды­дэм къихутат, зэпэ­щIэ­тыныгъэм пхуэмыгъэ­зэ­кIуэжыну насы­пын­шагъэ ­къишэным нэсат. Лъэны­къуэ псоми унафэхэр зэпэ­шэчауэ къащтэн хуейт. Абы тегуш­хуэфынур акъыл жан зиIэ, гупсысэ узыншэ къызып­къ­рыкI цIыху губзыгъэхэрт. Апхуэдэ жыжьаплъэхэм ящыщт республикэм и ­Министрхэм я Советым и тхьэмадэ Мамхэгъ Михаил. Къэбэрдей-Балъкъэрым и ма­­мыр псэукIэр, лъэпкъхэм я зэгурыIуэныгъэмрэ зэ­пIэзэрытыныгъэмрэ ихъу­мэн, ди щIыналъэр зэкъуэту къызэтенэн папщIэ, республикэм и адрей унафэщIхэми хуэдэу, Пра­ви­тельствэм и Iэтащхьэ къу­лыкъум езыр текIащ. Ар и щыхьэтщ и лъэпкъым ­гууз-лыуз хуиIэу, абы и ­къэ­­кIуэнум зэпымыууэ ­игъэ­пIейтейуэ зэрыщытар. Къэ­бэрдей-Балъкъэрым мамы­рыгъэмрэ зэгурыIуэ­ныгъэмрэ нобэ зэ­ры­щы­тепщэм, зэкъуэту зэ­рызиужьым Мамхэгъым и фIыщIэшхуэ хэлъщ.
«Зэманым декIур лIыфIщ», - жаIэ. Ар зыхужаIар Мамхэгъ Михаил хуэ­дэхэрщ.