Трампрэ Эрдоганрэ зэгурыIуэну пIэрэ?
Дунейм и хъыбарегъащIэ IуэхущIапIэхэр нобэ нэхъ зыкIэлъыплъхэм ящыщщ Вашингтон махуитIкIэ щекIуэкIыну зэIущIэхэр - США-м и президент Трамп Дональдрэ Тыркум и и УнафэщI Эрдоган Реджеп Тайипрэ зопсалъэ.
А къэралхэр щIызэныкъуэкъу Iуэхухэр кIуэ пэтми нэхъыбэ зэрыхъум игъэгузавэу арами, абыхэмкIэ зэгурыIуэжыну къэрал лIыщхьэхэм ягу иралъхьами хэт ищIэн, ауэ щытыкIэм кIэлъыплъхэм я нэхъыбэм къызэралъытэмкIэ, фIэщщIыгъуейщ а тIур зытет гъуэгухэр зэ зэпсэлъэгъуэкIэ яхъуэжыну.
США-м и президентым Эрдоган тхьэмахуэ ипэкIэ хуигъэхьа тхыгъэм къызэрыщыгъэлъэгъуамкIэ, Трамп Тыркум и Iэтащхьэм хуегъэлъагъуэ доллар мелардищэ и уасэ зэгурыIуэныгъэ зэращIылIэну. Урысеймрэ Тыркумрэ яку дэлъ зэпыщIэныгъэхэр апхуэдэ щIыкIэкIэ Трамп къигъэтIэсхъэну и гуращэу хуагъэфащэ аналитикхэм. Мыбдежым къызэрыгуэкI цIыхуми къыгуроIуэ Урысейм Тыркум ирища С-400 зенит-ракетэ комплексхэм ефIэкIын зыгуэрхэмкIэ Тыркур дихьэхыну Америкэр яужь зэритынур. Ауэ, урысей ракетэхэр Тыркум иращакIэщ икIи иджыри къыздэсым тхыдэм къыщымыхъуа лъэбакъуэ ячу апхуэдиз мылъку зытекIуэда Iэщэм кърагъэгъэзэжыну къыщIэкIынкъым.
Журналистхэм къаулъэпхъэща «щэхухэм» ящыщщ 2020 гъэ пщIондэ а ракетэхэр ямыгъэувыну, къагъэсэбэпуи щIамыдзэну США-м и президентым Эрдоган зыхуигъэзэну зэримурадыр. Абы Эрдоган арэзы техъуэмэ, и къэралым и шынагъуэншагъэм ар зэран хуэмыхъуну хэт щыхьэт техъуэфынур? Тыркум и президентри абы емыгупсысу щхьэ я гугъэу пIэрэ апхуэдэ IуэхукIэ Эрдоган епсэлъылIэнухэм?
Аращи, гурыIуэгъуэкъым НАТО-м зэдыхэт къэралитIым я унафэщIхэм я зэпсэлъэныгъэхэм кърикIуэнур. ТIури, шэч хэмылъу, икъукIэ къызэрыгуэкIкъым икIи пщIэну щыткъым зэгурыIуэпэнри. Унэ Хужьым къащыгуроIуэ а блокым хэтхэм ящыщу США-м и дарэгъу нэхъыщхьэр, дяпэкIи апхуэдэу къэнэжын хуейр Тыркурауэ зэрыщытыр. И армэм и бжыгъэмкIэ, и лъэщагъымкIэ Тыркум НАТО-м етIуанэ увыпIэр зэрыщиIыгъри ящIэж. А къэралым альянсым дежкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ, зыхъумэжыныгъэм пыщIа базэ зэрыщыIэри зыщигъэгъупщэркъым Вашингтон. А псоми ятепщIыхьмэ, Вашингтон Тыркум нэхъ щабэу епсэлъэн хуейщ. Ауэ американхэм мыбдежым къалъытэн хуейщ Тыркур иужьрей зэманым икъукIэ быдэу УФ-м къызэрыдэлажьэр, къэралитIым я унафэщIхэр дунейпсо IуэхухэмкIэ зэчэнджэщурэ къызэрекIуэкIыр.
Тыркур Урысейм лъэныкъуэ куэдкIэ къызэрыпыщIар нэрылъагъущ икIи Тыркум и президентым США-м щыжиIэнухэр Москва и псалъэ къудейуэ къыщIидзынри зыхуэIуа щымыIэу къалъытэ политолог куэдым. Дауэ мыхъуми, мы махуэхэм наIуэ къэхъунущ хэт и Iуэху еплъыкIэр текIуэнуми.
ТхьэмыщкIэхэр
мелуан тIощIым щIегъу
Лъэпкъ проектхэр гъэзэщIа хъунымкIэ къэщхьэпэну жэрдэмхэм, УФ-м тхьэмыщкIагъэр щыгъэкIуэдыным, дэIэпыкъуэгъу хуэныкъуэхэм хухах мылъкур абыхэм я деж нэсын папщIэ щIапхъэхэм теухуа и Iуэху еплъыкIэхэр къигъэлъэгъуащ УФ-м и Къэзыбж палатэм и УнафэщI Кудрин Алексей.
Абы къыхигъэщащ ди деж тхьэмыщкIагъэр, нэгъуэщI мыхъуми, процент 40-кIэ щыбгъэмэщIэн, абы хуэунэтIауэ екIуэкI лэжьыгъэм фIы къыдэкIуэн папщIэ илъэс къэс къэралым а Iуэхум сом мелард 200 хухихын зэрыхуейр. Мы зэманым ди къэралым хуэмыщIауэ щопсэу мелуан тIощIым щIигъу. Ахэр зи улахуэ кIапитI зэтезымыгъэхуэфхэракъым, апхуэдэхэри мымащIэми. Къулейсызым хабжэр яшхынкIэ, щатIэгъэнкIэ гугъу ехьхэрщ, махуэ къэс зыхуей нэгъуэщIхэр хуиту зымыгъуэтхэрщ.
«Къэралым и дежкIэ иджыпсту гугъуехь нэхъ ин дыдэр ди деж тхьэмыщкIэхэр зэрыщыкуэдырщ. Ди цIыхухэм ящыщ куэд дыдэ «гъащIэм щIобэн» жыхуаIэ щытыкIэм иту мэпсэу. Урысей Федерацэм хуэдэ хэкум дежкIэ тхьэмыщкIэу псэу уиIэныр емыкIу дыдэщ, уеблэмэ напэтехщ. Ди щIыуэпс къулеигъэхэм хуэдэ уиIэу, илъэсым къриубыдэу къыхэхъуэхэри (ВВП) абы къыхэплъытэжмэ, дэ апхуэдиз тхьэмыщкIэ диIэныр къэбгъэхъу хъунукъым», - къыхигъэщащ Кудриным.
Нобэ
♦Гъуэгум къыщыхъу автомобиль зэжьэхэуэхэм хэкIуэдахэр ягу къыщагъэкIыж дунейпсо махуэщ
♦Дзэм къулыкъу щищIэну ираджэм и урысейпсо махуэщ
♦Урысейм зэщIэгъэуIуауэ щалэжь щIэпхъаджагъэхэм ебэныным хуэгъэпса IэнатIэр къыщызэрагъэпэща махуэщ (1988 гъэм)
♦Бразилие Республикэр къыщызэрагъэпэща (1889 гъэм) махуэщ
♦Палестинэм и лъэпкъ гуфIэгъуэщ - къэралыр къыщызэрагъэпэща (1988 гъэм) махуэр ягъэлъапIэ
♦Географие хъыбарегъащIэ системэхэм я махуэщ
♦Японием щагъэлъапIэ сабийхэм я махуэр
♦1764 гъэм Урысейм ХудожествэхэмкIэ и академиер къызэрагъэпэщащ.
♦1886 гъэм Штутгарт къалэм (Германие) щыщ Бош Роберт унагъуэм къыщагъэсэбэп Iэмэпсымэхэр щызэпкъралъхьэ и IуэхущIапIэ, цIыхуитI фIэкIа щымылажьэу, къызэIуихащ. Иджы ар дуней псом щыцIэрыIуэ «Bosch» фирмэрщ.
♦1912 гъэм лэжьэн щIидзащ IV Къэрал Думэм.
♦1933 гъэм Москва япэ троллейбус линэхэм лэжьэн щыщIадзащ.
♦1934 гъэм СССР-м япэу щекIуэкIащ макъ зыщIэт теленэтынхэр.
♦1955 гъэм Ленинград метром и япэ гъуэгум лэжьэн щIидзащ.
♦1982 гъэм КПСС-м и ЦК-м и Япэ секретару щыта Брежнев Леонид и хьэдэр Москва и Утыку Плъыжьым деж щыщIалъхьащ.
♦1988 гъэм СССР-м къыщызэрагъэпэщащ зэщIэгъэуIуа щIэпхъаджащIэ гупхэм ебэнынымкIэ управленэр.
♦1922 гъэм къалъхуащ совет конструктор, Iэщэ лIэужьыгъуэ куэд, абыхэм иджыпсту и цIэр зезыхьэ кIэрахъуэри яхэту, къызыгупсыса Стечкин Игорь.
♦1937 гъэм къалъхуащ техникэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъМУ-м и профессор, ЩIДАА-м и член-корреспондент, КъБР-м мэкъумэш хозяйствэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Хьэшыр Юрий.
♦1937 гъэм къалъхуащ «Адыгэ псалъэ» газетым и корректору илъэс 40-м щIигъукIэ хьэлэлу лэжьа, республикэм и дамыгъэ лъапIэхэр зрата Сокъур Тамарэ.
♦1951 гъэм къалъхуащ экономикэ щIэныгъэхэм я доктор, профессор, ЩIДАА-м и академик, Москва дэт финанс академием и ректор Есчындар Мухьэдин.
♦1956 гъэм къалъхуащ жылагъуэ лэжьакIуэ, Москва дэт циркым и художественнэ унафэщI Никулин Максим.
♦1953 гъэм къалъхуащ урысей актёр, УФ-м щIыхь зиIэ и артист Ливанов Игорь.
♦1954 гъэм къалъхуащ Польшэм и президенту 1995 - 2005 гъэхэм щыта Квасьневский Александр.
♦1957 гъэм къалъхуащ публицист, «Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэм и къуэдзэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист Ширдий Маринэ.
♦1960 гъэм къалъхуащ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и актрисэ Мэкъуауэ ФатIимэ.
♦1973 гъэм къалъхуащ АР-м щIыхь зиIэ и артисткэ Къудей ФатIимэ.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градуси 6 - 8, жэщым градуси 2 - 3 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
ДыгъужьитI зы гъуэ изагъэркъым.
