Жылагъуэ

Адыгэхэмрэ абхъазхэмрэ къызытехъукIауэ зыхуагъэфащэ Хьэт къэралыгъуэр, дауи, зэуэ кIуэдыжакъым. ЯпэщIыкIэ ар Къэркъэмыш, ТэрхъунтIасэ, Мырэ жиIэу пащтыхьыгъуэ зыбжанэу щэщэжащ. Жыхапхъэр гъэлъалъи, зырызурэ зэпыщIыкI жыхуаIэрати, лъэпкъыр щыхупIэ щыщхьэщыувэм, нэхъри зэрыубыдыным ипIэкIэ, загуэшри, хьэтхэм я лъэр щIэхупащ. Мы пащтыхьыгъуищым щыпсэуахэм здаунэтIари, къащыщIари, натIэ яхуэхъуари зыми ищIэркъым нобэр къыздэсым.

Уи IэщIагъэм и щэхухэр къыщыбгурыIуэр зы лъагапIэ гуэрым унэса нэужьу къыщIэкIынщ. А гъуэгуанэм щыщIэбдзэм лъэпощхьэпо ухуэзэнкIи хъунщ, зыгуэри пфIэмыхьэнэншэ хъужынри хэлъщ, ауэ укъэмыувыIэу уи мурадым ухуэкIуэныр зэрынэхъыщхьэр зэхэщIыкIыгъуэу къыдгурагъаIуэ цIыхубэм фIыуэ ялъэгъуа, Урысей Федерацэм, КъБР-м, КъШР-м щIыхь зиIэ я артист, оперэ уэрэджыIакIуэ Ташло Алий и гупсысэхэм.

      Тэрч щIыналъэм и администрацэм и унафэщIым и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ Хъущт Аслъэнбий иджыблагъэ лэжьыгъэ IуэхукIэ щыIащ Курп Ищхъэрэм (Къаншыуей) икIи щыгъуазэ зищIащ иджырей мардэм тету зэрагъэпэщыжу къызэIуахыжа  курыт еджапIэм и Iуэху зыIутым, зригъэщIащ школыр иджыпсту зыхуэныкъуэмрэ ехьэкIыпIэ имыIэу зэлэжьыпхъэхэмрэ.

         Къаншыуей и курыт еджапIэр зэгъэпэщыжыным ехьэлIа лэжьыгъэхэр ирагъэкIуэкIащ егъэджэныгъэр егъэфIэкIуэнымкIэ щыIэ къэрал лъэпкъ пэхуэщIэм хыхьэу икIи абы трагъэкIуэдащ сом мелуани 102-рэ.

Урысей ФСБ-м и Управленэу КъБР-м щыIэм и лэжьакIуэхэм къэлъыхъуэныгъэхэр ирагъэкIуэкIыу  къызэпаудащ коммерческэ IэхущIапIэхэм язым и унафэщIыр Iулъхьэшхуэ етыным  зэрыпыщIар.  
ЗэраубзыхуамкIэ, абы мурад ищIат зи унафэщI IэнатIэм къэпщытэныгъэхэр  щримыгъэкIуэкIын папщIэ Урысей ФСБ-м и управленэу КъБР-м щыIэм и лэжьакIуэм сом мелуан 1,3-рэ иритынуи ар къехъулIакъым, иужьрейм  и унафэщIым хъыбар иригъащIэри. 

«Кавказ.РФ»-м ЗыужьыныгъэмкIэ и институтым Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм я хьэрычэтыщIэхэм я IуэхущIапIэхэм зыщыхуэныкъуэ техникэхэмрэ лэжьыгъэхэм къыщагъэсэбэп оборудованэ нэхъыщхьэхэмрэ фейдэ хэлъу къызэращэхун IэмалыфIхэр къахуигъуэтащ. Абы щхьэкIэ узыхуеину дэфтэрхэр, къакIэлъыпкIухьын хуэмейуэ, езым къанэ щымыIэу зэригъэпэщащ, Iуэхур зэфIэкIа нэужь Iэ щIэбдзыжын фIэкIа къэмынэу.
Ауэ хьэрычэтыщIэхэм щIыхуэу къащтэ техникэмрэ оборудованэмрэ Iэмал имыIэу ди къэралым и заводхэм къыщыщIагъэкIауэ щытын хуейщ, дэлэлхэм я деж къыщащэхури хэту.

Къэбэрдей-Балъкъэр гуманитар-технологие колледжым иджыблагъэ «Пэрытхэм я зэщIэхъееныгъэм» и щIыпIэ къудамэмрэ НыбжьыщIэхэр къэрал хабзэхэмрэ цIыхухэм я хуитыныгъэхэмрэ щыхагъэгъуазэ еджапIэмрэ къызэрыщызэIуахым ехьэлIа гуфIэгъуэ зэIущIэшхуэ щекIуэкIащ.

Лъэпкъым и мащIэкъым абы и зыужьыныгъэм гурэ псэкIэ хуэлэжьа, иджыри хуэлажьэ цIыхухэр. Абыхэм ящыщщ адыгэбзэмрэ литературэмрэ илъэс 30-кIэ Джэрмэншык курыт школым щезыгъэджа, цIыкIухэм анэдэлъхубзэр фIыуэ езыгъэлъэгъуа Дэхъу Нинэ. Ар Нартан къуажэм къыщалъхуащ. 1951 гъэм курыт еджапIэр къиухри, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал институтым Адыгэбзэмрэ литературэмкIэ и къудамэм щIэтIысхьащ икIи 1955 гъэм фIы дыдэу къиухри, Джэрмэншык школым щылэжьэну ягъэкIуащ.

Газыр къэзыгъэсэбэпхэм яхуэутIыпщыным пыщIауэ «Газпром»-м Налшык къалэм щиIэ IуэхущIапIэм и пресс-IэнатIэм къызэритамкIэ, унагъуэхэмрэ IуэхущIапIэхэмрэ Iуэхутхьэбзэу хуащIам къыпэкIуэн хуея ахъшэр нэсу къызэрамытам къыхэкIыу щIыналъэм и судхэм 2923 гъэм тхылъ 36838-рэ яхуигъэхьащ, абыхэм ехьэлIа унафэ къригъэщтэн мурадкIэ. ЩIыхуэу абыхэм яхузэтрихьар сом меларди 2-рэ мелуан 804-рэ хъурт.

 «Уафэра хьэмэрэ хыра нэхъ иныр?» - сыщысабийм си анэм куэдрэ сеупщIырт абыкIэ. «Дауи, уафэращ нэхъ иныр», - къызжиIэрт си анэм. А псалъэхэр щызэхэсхкIэ, сыгуфIэурэ мамэ IэплIэ хуэсщIырти жесIэрт: «Уафэм и инагъым хуэдэщ-тIэ сэри уэ пхузиIэ лъагъуныгъэр». 

УФ-м ФедерацэмкIэ и Советым и нэIэ щIэту ирагъэкIуэкI IэрыщI щIыгъэпшэрхэр, химие пкъыгъуэхэр, цIыхум и узыншагъэм зэран хуэхъунхэр зыхэмылъ ерыскъыхэкI, мэкъумэш продукцэ къабзэ, къыщIэзыгъэкIхэм я ещанэ лъэпкъ зэхьэзэхуэр. Абы къыщыгъэлъэгъуащ Къэбэрдей-Балъкъэрым щылажьэ, жыг хадэ зезыхьэ «Гъавэ бэв» IуэхущIапIэр.