Жылагъуэ

Анзорей къуажэм къыщалъхуа, абы дэт курыт еджапIэ №2-м илъэс куэдкIэ щылэжьа, иужьым ар дыдэм зи цIэр фIащыжа Табыхъу Хьэзрит Къанщауэ и къуэр зи IэнатIэм псэ хьэлэлкIэ бгъэдэта егъэджакIуэ Iэзэу зэрыщытам и мызакъуэу, щIыуэпсым и иджырей щытыкIэм, дыкъэзыухъуреихь дунейм къыщыхъу-къыщыщIэхэм теухуа тхыгъэ гъэщIэгъуэнхэри къызэринэкIащ. Микроскопыр къызэрежьамрэ ар зищIысымрэ триухуар абыхэм ящыщ зыщи, къыхэтхыжа пычыгъуэхэмкIэ дывдэгуэшэнщ.

Къэбэрдей-Балъкъэрыр мы махуэхэм щIэныгъэм и урысейпсо утыку хъуащ. Налшык къалэм дэт 33-нэ курыт еджапIэм щIы­уэп­сымрэ дыкъэзыухъуреихь дунейр хъумэнымкIэ олимпиадэм и иужьрей уры-сейпсо Iыхьэм къекIуэлIат ябгъэдэлъ щIэныгъэр зды­нэсыр къапщытэну гура-щэ зиIэ щIалэгъуалэр.

Къэбэрдей-Балъкъэрым ис муслъы­мэнхэм НэщIикIыж махуэ лъапIэмкIэ гурэ псэ­кIэ сынывохъуэхъу! 
КъэщIэрэщIэжыным епха гуфIэгъуэм и нэщэнэщ нэхугъэкIэ гъэнщIа мы махуэш­хуэр, дэтхэнэ зыми и гур фIым къыхуигъэушрэ и псэм и къабзагъым елIэлIэ-ным, цIыхухэм дахэу ядекIуэкIыным, зэныбжьэгъугъэмрэ унагъуэм и лъа­пIагъымрэ яхъумэным, гущIэгъу яхэ­лъыным, адрейхэм ядэIэпыкъуным тригъэгушхуэу. 

Нартан къуажэм дэт амбулаториер зэрагъэпэщыж. 1992 гъэм яухуауэ щыта а медицинэ IуэхущIапIэм иджы япэу елэжьу аращ.
Къуажэ амбулаторием цIыху мини 10 къегъэщIылIащ, сабийхэри балигъхэри зэхэту. «Узыншагъэр хъумэн» пэхуэщIэм хиубыдэу ирагъэкIуэкI лэжьыгъэхэм япкъ иткIэ щхьэгъубжэхэр яхъуэжащ, бжэхэм, унэм екIуалIэ ток кIапсэхэмрэ псыр зэрыщIашэ икIи къагъэсэбэпар къызэращIашыж бжьамийхэмрэ мыгувэу я пIэм ирагъэзэгъэнущ.

Къэбэрдей-Балъкъэрым мафIэсым пэщIэт-къегъэлакIуэ и IуэхущIапIэм и актовэ пэшым щагъэлъэпIащ КъБР-м МафIэсым пэщIэтынымкIэ и IуэхущIапIэр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэси 190-рэ, Урысейм МафIэсым пэщIэтынымкIэ и IуэхущIпэр илъэс 375-рэ зэрырикъум хуэгъэпса, мафIэсым пэщIэтыным теухуауэ ирагъэкIуэкIа сабий творчествэмкIэ республикэ зэхьэзэхуэм щытекIуахэр. 

Ермаков Дмитрий сурэт техыным куууэ щыхыхьар 1860 гъэхэрщ. Перс къэралыгъуэм 1870 гъэхэм нэгузегъэужьакIуэ, зыплъыхьакIуэ кIуауэ, абы щытрихащ а щIыналъэр зыхуэдэр, лъэпкъым и псэукIэр, и щэнхабзэр IупщIу уи нэгу къыщIэзыгъэувэ сурэт Iэджэ. Абыхэм я фIыгъэкIэ Ермаковым къыфIащащ «Зи щIыхьыр лъагэ перс пащтыхьым и сурэттех» цIэр. Абы сурэт куэд иIэщ Тифлис къалэм, Кавказым, Тыркум, Персым ятеухуауэ. И IэдакъэщIэкIхэм къапэкIуэу 1874 гъэм къратащ Франджым щыIэ сурэттех жылагъуэ зэгухьэныгъэм и саугъэтымрэ Мэзкуу къалэм антропологиемкIэ 1878 гъэм щекIуэкIа гъэлъэгъуэныгъэм и дамыгъэмрэ. 

Прохладнэ щIыналъэм щыIэ «Лэгъупыкъу» IуэхущIапIэм лэжьэн зэрыригъажьэрэ илъэсипщI хъуауэ аращ, ауэ а зэман кIэщIым къриубыдэу абы къыщIигъэкI, пхъэщхьэмыщхьэмрэ хадэхэкIхэмрэ къахищIыкI псы IэфIхэр щIыпIэ куэдым къыщацIыхуащ. «Морсок»-щ абыхэм зэреджэр. 

Дызэрыт илъэсым зэрыщIидзэрэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и мэкъумэшыщIэхэм къащэхуащ техникэ зэмылIэужьыгъуэу 54-рэ. Абыхэм ящыщу 46-р тракторщ, 6-р гуэдз зэрыIуахыж комбайнщ, 2-р къэкIыгъэхэр зэрызэрахьэ нэгъуэщI техникэщ. Нэгъабэ и иджы хуэдэ зэманым ирихьэлIэу къахуэщэхуам нэхърэ ар 24-кIэ нэхъыбэщ.

Дзэ Iуэху хэхам хэтхэм къащхьэщыжынымкIэ «Хэкум и къыщхьэщыжакIуэхэр» къэрал фондым КъБР-м щиIэ и къудамэмрэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Прокуратурэмрэ зэрызэдэлэжьэнумкIэ зэраухылIа зэгурыIуэныгъэм тету, Дзэлыкъуэ щIыналъэм и прокурор Карпов Александр щIыналъэм щыщу дзэ Iуэху хэхам хэтхэм яIущIащ. СВО-м къалэн щезыхьэкI, пIалъэкIэ я унэ къекIуэлIэжа зауэлIхэм абы зыхуагъэзащ уIэгъэ хъуахэм ират федеральнэ, щIыналъэ мылъкум, я псэупIэхэр зыхуей хуэгъэзэным и IуэхукIэ.