Календарь событий

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и ректорым и къалэнхэр зыгъэзащIэ Алътуд Юрэрэ Мэзкуу дэт, медицинэмрэ стоматологиемкIэ къэрал университетым и ректор, Урысейм ЩIэныгъэхэмкIэ и академием и академик Янушевич Олегрэ иджыблагъэ Iэ щIадзащ «Лэжьыпхъэхэр-2030» къэрал программэм стратегие и лъэныкъуэкIэ мыхьэнэ зрит щIэныгъэ зыужьыныгъэм ехьэлIа къалэнхэр гъэзэщIэным хуэунэтIа зэгурыIуэныгъэм.

 Дуней псом зрагъэхъуэжыну хэти хуейщ, ауэ зыри егупсысыркъым езым зэрызихъуэжыпхъэм.
Толстой Лев.
Сытми хунэсыр, зыщIыпIи мыпIащIэрщ.
Булгаков Михаил.
Зы щIэблэм адрейр толъкъуным хуэдэу «къытолъадэ», нэхъыщхьэращи, зым-зым теухуауэ зыри ящIэркъым.
Тютчев Федор.
Сыт хуэдэ къэралми и щIалэгъуалэр нэгъуэщI щIыпIэ щапIам хуэдэщ.
Сталь де Жерменэ.

IэщIагъэлIхэм къызэрапщытамкIэ, иужьрей илъэсхэм щIалэгъуалэм тхылъ еджэным гулъытэ хуищI хъужащ. АбыкIэ сэбэп хъуауэ къалъытэ электроннэ тхылъхэр я Iэпэгъу зыщI гаджетхэр къызэрыунэхуар.
АтIэ сыт щIалэгъуалэр зэджэр? Нэхъыбэу зи цIэ къраIуэхэм ящыщщ:
1. Булгаков Михаил и «Мастер и Маргаритэ» романыр. Ар классикэ зэрыхъурэ куэд щIащ, литературэ жанр зэхуэмыдэхэр щызэхэухуэна тхыгъэм щIалэгъуалэр дехьэх фантаскикэрэ сатирэрэ абы зэрыхэтымкIэ, лъагъуныгъэ къызэрыхэщымкIэ.

Си гукъэкIыжхэм щыщщ…
Майм и 9 -р хуабэу нэху къекIащ. А махуэм и мыхьэнэр къызыгурыIуэ дунейм зигъэщIэрэщIащи, гулъытэншэу къыпхуэгъанэркъым. Сиреным и бостей нэхъ дахэ дыдэр щитIэгъауэ, нысащIэм хуэдэу къыпхуогуфIэ. Абы къыкIэрих «дыхумэр»-щэ?! Ауэ итIанэми, уэлбанэ хъуну фэ тетщ. Дыгъэр къыкъуэплъ пэтми, уэшхыр и чэзум йожьэри «тетIысхьэпIэм тесщ».

Сосналы СулътIан и цIэр Кавказым и тхыдэщIэм хэтха хъуащ, а цIыхум адыгэ лъэпкъым и пщIэр зэриIэтам шэч хэлъкъым.

Хьэл-щэнкIэ дахэ, псэкIэ гуапэ, зи псалъэр Iущ бзылъхугъэр лъэпкъ узыншэм и нэщэнэщ. АбыкIэ щапхъэщ Урысей Федерацэм ЕгъэджэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Налшык 4-нэ школ-гимназием и унафэщI Нэгъуей Риммэ. 

НыбжькIэ щIалэ цIыхур литературэм щыхыхьэкIэ абы кIуапIэу тIу иIэ хабзэщ. Япэр – нэхъ балигъ хъууэ, гъащIэм лъэ быдэкIэ хэбакъуэу, нэгъуэщI IуэхухэмкIэ тещхьэрыукIыу, литературэр IэщIыб ищIыжынырщ, етIуанэр – зэчий къызыдалъхуар, зи лъым хэпщауэ дунейм къытехьар и гъащIэ Iыхьэр иухыхукIэ къыхиха гъуэгуанэм тетынырщ, нэхъ пэжу жыпIэмэ, а гъуэгуанэм къытекIыныр е дидзыхыныр псэкIэ хузэфIэмыкIынырщ. И усэ купщIафIэхэм ятепщIыхьмэ, а гъуэгур зи натIэхэм ящыщу къэлъытапхъэщ Гугъуэт Заремэ.

Жанхъуэтхьэблэ хъыбархэм щыщщ
Ди гъунэгъу Дол ТIкIам граждан зауэм щыгъуэм Къатхъэн Назир и дзэм хэту тIэкIурэ зэуат. И адэ Уэрыши езы ТIкIами Совет властыр щыувам щыгъуэ япэу абы еувэлIахэм ящыщт. Ауэ Совет властым иригъэкIуэкI политикэр игу иримыхьу, и бий хъужат. Колхоз яухуэну зэпхыжаIыкIыу щыщIадзэм, ар зымыдэ Чэрты Исмел и хъыбар щэхуу зэрахьэхэрт.

Ныкъуэдыкъуэхэм я хуитыныгъэхэм щIэбэныным и дунейпсо махуэщ
Япониемрэ Корее Ипщэмрэ щагъэлъапIэ Сабийхэм я махуэр
Белоруссием Печатым и махуэр щагъэлъапIэ
Австрием щрагъэкIуэкI залымыгъэмрэ расизмэмрэ япэщIэтыным и махуэм хуэгъэпса Iуэхухэр
Къыргъызым и Конституцэм и махуэщ
1836 гъэм Европэм щыяпэ дыдэу Бельгием гъущI гъуэгу щаутIыпщащ.
1912 гъэм «Правда» газетым и япэ номерыр къыдэкIащ.