Календарь событий

06 июня 2022

Пушкин и фэеплъ пшыхь

Пушкин Александр къызэралъхурэ илъэс 223-рэ зэрырикъум теухуауэ КъБКъУ-м щекIуэкIащ «Сэ Пушкин фIыуэ солъагъу» литературэ еджэныгъэхэр.

ДжэгуакIуэхэр

«Сэ къэрабгъэр зы псалъэкIэ хахуэ, хэкум и хъумакIуэ сощIыф, дыгъум и хьэлыр зыхызогъэн; си пащхьэ къиувэфынукъым цIыху бзаджэр; сэ цIыхугъэншагъэм, икIагъэм срабийщ…».

Пасэрей адыгэ джэгуакIуэхэм ящыщ зым къызэринэкIа псалъэщ ар. Тхыдэр щыхьэт тохъуэ адыгэ джэгуакIуэхэм я псалъэм апхуэдэ къару зэриIам. ДжэгуакIуэм апхуэдиз пщIэ иIэти, абы и нэмысыр зыкъутэр ягъэпшынэу щытащ.

ДзыхьмыщIым и фэеплъ зэхьэзэхуэ

Налшык щекIуэкIащ бэнэкIэ хуитымкIэ Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэм и щIалэгъуалэ зэхьэзэхуэ. Къэбэрдей-Балъкъэрым и къалащхьэм дэт «Гладиатор» универсальнэ спорт комплексым и алэрыбгъухэм щызэбэна зи ныбжьыр илъэс 24-м нэблагъэ спортсменхэм я зэIущIэхэр фэеплъ хуащIащ ДзыхьмыщI Мухьэмэд.

Ди щIалэхэр къыхожаныкI

Накъыгъэм и 31-м къыщыщIэдзауэ мэкъуауэгъуэм и 6 пщIондэ Коми Республикэм щекIуэкIащ атлетикэ хьэлъэмкIэ урысейпсо зэхьэзэхуэ. Абы хэтащ къэралым и щIыналъэ куэдым къикIа зи ныбжьыр илъэс 15 - 23-м ит спортсмен ныбжьыщIэ 250-м щIигъу.

Тхыдэ фэеплъхэм уриджэгу хъунукъым

Къэбэрдей-Балъкъэрым и археологие щIэныгъэр зауэм ипэ илъэсхэм зэрызэфIэувар Миллер Александр, Ермоленкэ Макар, Иессен Александр, Деген Борис сымэ я цIэм епхащ.

Анэдэлъхубзэр къэпщытэныгъэхэм хагъэхьэну къыхалъхьэ

Башкортостан республикэм и лIыкIуэхэу Къэрал Думэм хэтхэм анэдэлъхубзэмрэ лъэпкъыбзэ литературэмрэ Зыуэ щыт къэрал экзаменхэм (ЕГЭ) хагъэхьэну лъаIуэу Iуэху къаIэтащ. Гупыжыр къыбгъэдокI «Урысей зэкъуэтым» щыщ башкир депутат Аиткуловэ Эльвирэ.

Жьабзэр фащэмэ, тхыбзэр Iэщэщ

Лъэпкъ къэс езыр иригушхуэу иIэщ и анэдэлъхубзэр. Апхуэдэщ адыгэхэми къыддалъхуа ди бзэр, ар куэдкIэ адрейхэм къащхьэщокI. ЩIэныгъэлIхэм жаIэ адыгэбзэм и макъхэр гугъу дыдэхэм ящыщу, къэпсэлъыгъуейуэ. Ауэ дэ езым ди дежкIэ абы нэхъ дахи, нэхъ къулеи, нэхъ тынши щыIэкъым.

Бзэр лъэпкъым догъуэгурыкIуэ, зеужь, ар зейм яIурылъмэ, унагъуэм исхэр ирипсалъэмэ, щIэблэм ирагъащIэмэ. Лъэпкъыр псом япэу зэкъуэзыгъэувэфынур анэдэлъхузэмрэ хабзэмрэщ. Ар нэгъуэщIхэм къащхьэщызыгъэкIыр, и щыIэкIэ-псэукIэр зыхуэдэр, зэрихьэ хабзэмрэ дуней тетыкIэмрэ къыбжезыIэр и бзэращ.

ЕджапIэщIэм и лъабжьэр ягъэтIылъ

Лъэпкъ проектхэмрэ федеральнэ программэхэмрэ къызыхуэтыншэу гъэзэщIэным ди республикэм гулъытэшхуэ щегъуэт. Псом хуэмыдэу лэжьыгъэшхуэ щокIуэкI егъэджэныгъэ IэнатIэм. Апхуэдэу, «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектым къыщыгъэлъэгъуа Iуэхугъуэхэр и лъабжьэу, Бахъсэн къалэм и «Кооператор» хьэблэм щаублащ курыт школыщIэм и ухуэныгъэр.

Тхылъ гъэлъэгъуэныгъэ

Москва и Ут Плъыжьым къыщызэIуахащ 8-нэ тхылъ гъэлъэгъуэныгъэр. Ди республикэм и лIыкIуэу абы ирагъэблэгъащ лъахэхутэ, зи тхылъ тедзапIэ зиIэж  Котляровхэ Викторрэ Мариерэ, «Горянка» газетым и редактор нэхъыщхьэ, «Жан» зэгухьэныгъэм и унафэщI, усакIуэ, журналист Къаныкъуэ Заринэ.

Лъэпкъ къафэхэм ящыщ

Нысашэ-ХьэкIуашэ: егъэлеяуэ хьэгъуэлIыгъуэшхуэщ.

Уэрэд жыIэкIэ гъэщIэгъуэн

Зи тхьэкIумэ зэхимыххэм я урысейпсо зэгухьэныгъэм и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэр къызэрызэрагъэпэщрэ илъэс 85-рэ зэрырикъур иджыблагъэ ди республикэм щагъэлъэпIащ.

Макъамэ щэнхабзэм хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщIа композитор

Балэ Мухьэдин Къэбэрдей-Балъкъэрым и профессиональнэ макъамэм и лъабжьэр зыгъэтIылъахэм ящыщ зыщ, макъамэу, уэрэду, оперэу, симфониеу 300-м щIигъу итхащ.

Зэманышхуэ дэкIмэ…

Уахэр (хьэршыр) зыдж астрофизикхэм зэрыжаIэмкIэ, абы къыщызылъэтыхь мащэ кIыфIхэм я зэранкIэ, ЩIы Хъурейр бзэхыжыпэнкIэ хъунущ.

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэм и Указ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэми электроэнергетикэм 2023 - 2027 гъэхэм ятещIыхьауэ зегъэужьынымкIэ схемэмрэ программэмрэ къэщтэным теухуауэ

Дунейм щыхъыбархэр

Нобэ

♦Урысыбзэм и махуэщ. Ар ООН-м Жылагъуэ хъыбарегъащIэ IуэхущIапIэхэмкIэ и департаментым и жэрдэмкIэ ягъэуващ 2010 гъэм, УФ-м щагъэлъапIэ 2011 гъэм къыщыщIэдзауэ. Лъэпкъ Зэкъуэтхэм я Зэгухьэныгъэм нэхъ къигъэсэбэп бзихым ящыщщ урысыбзэр, инджылызыбзэм, хьэрыпыбзэм, испаныбзэм, китаибзэм, франджыбзэм яхуэдэу дыдэу.

♦Пушкиным и махуэр Урысейм щагъэлъапIэ. 1799 гъэм къалъхуащ урыс усакIуэ, тхакIуэ щэджащэ Пушкин Александр.