Календарь событий

24 июня 2022

Ди къуэшхэр къытхуоблагъэ

Мэкъуауэгъуэм и 27 - 28-хэм Адыгей Республикэм и махуэхэр Къэбэрдей-Балъкъэрым ще­кIуэкIынущ, абы и къэралыгъуэр илъэси 100 зэрыри­къум и щIыхькIэ. 

Мы гъэм и еплIанэ медаль

Челябинск къалэм дэт  Елесинэ Еленэ и цIэр зезыхьэ атлетикэ псынщIэмкIэ комлексым  мэкъуауэгъуэм и 23-м щекIуэкIащ атлетикэ псынщIэмкIэ урысейпсо зэхьэзэхуэхэр. 

Нобэ

ТекIуэныгъэм и Парадыр щекIуэкIа махуэщ. 1945 гъэм Москва и Утыку Плъыжьым ирикIуащ СССР-р Германием зэрытекIуам и щIыхькIэ къызэрагъэпэща парадыр.
Чувашие Республикэм и махуэщ
Шотландием и щхьэхуитыныгъэм и махуэщ
Азербайджаным щагъэлъапIэ машинэ зыщI промышленностым и лэжьакIуэхэм я махуэр
1812 гъэм
франджы император Наполеон Бонапарт и армэр, Неман псыр къызэпиупщIри, Урысей империем къизэрыгуащ – 1812 гъэм екIуэкIа Хэку зауэ фIэщыгъэр иIэу ди тхыдэм хыхьа зэпэщIэтыныгъэшхуэм щIидзащ.

НасыпыщIэ

Новеллэ

Гъатхэ жэщыр хуэмурэ хокIуатэ, ауэ сэ иджыри сыгъуэлъыжакъым. «Ромеорэ Джульеттэрэ» трагедием ныщхьэбэ щитIрэ епщIанэу седжэжри, си нэпсхэр еслъэщIэкIыурэ тхылъыр зэгуэспIэжащ. ГъэщIэгъуэныракъэ, дапщэрэ семыджэми, сужэгъуркъым. Лъагъуныгъэм, пэжыгъэм, дахагъэм я щыхьэту зи фэеплъ къытхуэна ныбжьыщIитIым еджэгъуэ къэс нэхъ пэгъунэгъу сахуэхъуу къысщохъу. 

ЕгъэджакIуэ икIи ущиякIуэ

ЩыIэщ цIыху, и IэщIагъэр фIыуэ илъагъум къыщымынэу, абы езыр къыхуигъэщIауэ, и гуи и пси а Iуэхум етауэ и гъащIэр ирихьэкIыу. Апхуэдэр егъэджакIуэмэ, езым и зэфIэкIхэм щIэблэр щIигъэджыкIмэ, бгъэдэлъ щIэныгъэм къыщIигъэтаджэмэ, и щхьэ Iуэху телажьэм и мызакъуэу, ар лъэпкъми хуэщхьэпэщ, абы и зыужьыныгъэм и гуащIэ ирехьэлIэ. 

Сакъыну къыхураджэ

Урысей МВД-м Шэрэдж районым щиIэ къудамэм полицэм и участковэ уполномоченнэхэмрэ балигъ мыхъуахэм я IуэхухэмкIэ и инспекторхэмрэ рейдхэр щрагъэкIуэкIащ цIыхухэр нэхъ дэзыхьэх, куэдым зыщагъэпсэху псыхэм.

Ящыбгъэгъупщэ хъунукъым

Курп ЛъагапIэхэм щиухащ иджыблагъэ зи гугъу фхуэтщIа, 115-нэ шуудзэм и цIэкIэ ирагъэкIуэкIа зекIуэр. 

Абы лъандэрэ селъэIужыркъым…

Къэхъуа

Си шынэхъыжь Мухьэрбий, дэнэ мыкIуэми, зэи сыздишэртэкъым. «Уэ иджыри уцIыкIущ, кIуэжи пщIантIэм дэс», - жиIэрти сыкърихужьэжырт. «НтIэ, сэ апхуэдэу сыцIыкIу, - жысIэрт сигукIэ. – Илъэс пщыкIутI сыхъуркъэ! И гугъэм, уэлэхьи, езыр лIы хьэзыру! ИлъэсиплI къудейкъэ сэ нэхърэ зэрынэхъыжьыр? НтIэ ар куэд?»

Ди хэгъуэгухэр

Къэбэрдейр хэкуиплIу зэпыудауэ щытащ:
ХьэтIохъущыкъуей: 1. Къармэхьэблэ (Каменномост), 2. Бабыгуей (Сэрмакъ), 3. Ашэбей (Малкэ), 4. Абыкъухьэблэ (Дзэлыкъуэ), 5. Хьэсэнбий и къуажэ (Куба), 6. Лафыщхьэблэ (Псыхъурей), 7. Къуэнхьэблэ (Къулъкъужын), 8. ХьэтIохъущыкъуей Ипщэ - Атажукин I (Зеикъуэ), 9. ХьэтIохъущыкъуей Ищхъэрэ - Атажукин 2 (Къызбрун I), I0. Тохъутэмыщей (Лашынкъей), II. Къундэтей I (Шэджэм I), I2. Къундэтей 2 (Шэджэм 2).

Бгылъэ щIыпIэхэм

Нэри псэри зыхь къурш абрагъуэхэм я куэщIым къыщыхута цIыхум и гупсысэр куэдым хуожэ, и псэр фIым щыхуоушэ. 

«Вагъуэзэшиблым зигъазэмэ, нэху мэщ»

Шыхулъагъуэ (Млечный путь). Жэщым гъуэгу пхыша фIэкIа умыщIэну уафэм щызэхэт вагъуэбэм «шыхулъагъуэ» фIащащ адыгэхэм. «ЖэщкIэ зекIуэ лIыхъужьхэр ШыхулъагъуэкIэ мэзекIуэ», - жаIэрт абыхэм. Пасэрей алыджхэр «галактикэ»-кIэ зэджэ, урысхэм «Млечный Путь» зыфIаща вагъуэ зэрыбыным щхьэкIэ адыгэхэм апхуэдэу щIыжаIар шы зэраху лъагъуэм ирагъэщхьауэ ятх щIэныгъэлIхэм. КIахэ адыгэхэм «Шыгъушэмэ я гъогу» («путь везущих соль») жаIэ.

СулътIаным и щхьэгъусиплI

Зы сулътIан гуэрым щхьэгъусиплI иIэт. Псом нэхърэ нэхъыфIу илъагъур еплIанэрт - нэхъ щIалэр, нэхъ бзэ IэфIыр. СулътIаныр абы фэилъхьэгъуэ лъапIэхэмкIэ, дыщэ-дыжьыныгъуэхэмкIэ хуэупсэрт, игъафIэрт.
ФIыуэ илъагъурт абы и ещанэ щхьэгъусэри - ар тхьэIухудт. Хамэ къэралхэм щыкIуэкIэ, сулътIаным арfn здишэр, и дахагъэр игъэлъэгъуэну и нэр къикIыу. Абы щыгъуэми? тегузэвыхьырт зэгуэрым езыр къигъанэу а дахэр нэгъуэщIым и гъусэу щIэпхъэужынкIэ. 

Дыжьын лIэщIыгъуэми и мывэ…

«СердроликкIэ» зэджэр мывэ цIугъэнэщ. 

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Iэ щIидзащ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ министрым теухуа указым

КIуэкIуэ Казбек Iэ щIидзащ Лу Азэмэт Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ министру гъэувыным теухуа указым. Документыр къралъхьащ КъБР-м и Iэтащхьэм и официальнэ сайтым.

Анэдэлъхубзэм и гурыгъузхэр

Арати, мис, дэр-дэрщ. Ди закъуэ дыдэщ уэрэ сэрэ, адыгэ лъэпкъ. Илъэс мин бжыгъэ куэд хъуауэ сызыгъэубзэрабзэ. СызыхуэбзэIэфI. Сызианэдэлъхубзэ. 
КъызэхъулIэртэкъым, ахъумэ сэ куэд щIауэ сыщIэхъуэпст зэ закъуэ нэхъ мыхъуми мыпхуэдэу сыныпIущIэну. КъыджьэхэмысIауэ. КъытIурымыплъыхьIауэ. Ди нэ щызу дызэплъыжыным, ди гурылъхэр зэхуэтIуэтэным Iуэхур сыткIи тегъэпсыхьауэ.