Календарь событий

10 октября 2022

Адыгэ бзылъхугъэ цIэрыIуэ

Адыгэ литературовед, критик, филологие щIэныгъэхэм я доктор, профессор, КъБР-м щIэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Хьэщхъуэжь Раисэ Хъалиф и пхъур 1933 гъэм фокIадэм и 27-м Тэн Iус Ростов къыщалъхуащ. 

ФокIадэм кърикIуахэри нэхъ щIагъуэкъым

Урысей Федерацэм футболымкIэ и етIуанэ дивизионым и Япэ гупым щекIуэкI зэхьэзэхуэм хиубыдэу «Спартак-Налшыкым» фокIадэ мазэм зэIущIиплI иригъэкIуэкIащ икIи абыхэм псори зэхэту очкоибл щызыIэригъэхьащ.

ХьэхъупащIэ Амырхъан и щIыхькIэ

Къэбэрдей-Балъкъэрым гъуазджээхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, уэрэджыIакIуэ, усакIуэ цIэрыIуэ ХьэхъупащIэ Амырхъан къызэралъхурэ илъэси I40 зэрырикъум теухуауэ Къэхъун къуажэм гуфIэгъуэ зэхыхьэшхуэ щекIуэкIащ. МахуитIым къриубыдэу а жылэм концертхэр, зэпеуэхэр, джэгухэр щызэхэтащ.

IэмэпсымэхэмкIэ къызэрагъэпэщ

КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и IэнатIэм цIыхухэм япэ дэIэпыкъуныгъэхэр щыхуащIэ и IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэрэщIэжынымкIэ ирагъэкIуэкI лэжьыгъэр Урысейм щынэхъыфIхэм ящыщ зыуэ къалъытащ.
Поликлиникэхэмрэ амбулаторэхэмрэ ухуэныгъэ, зэгъэпэщыжыныгъэ лэжьыгъэхэр зэрыщрагъэкIуэкIым, автотранспорткIэ къызэрызэрагъэпэщым къищынэмыщIауэ, фIагъ лъагэ зиIэ медицинэ IэмэпсымэхэмкIи ахэр яузэдын хуейщ.
Программэм лэжьэн зэрыщIидзэрэ медицинэ IуэхущIапIэ зыбжанэм я мылъку-техникэ лъабжьэр къагъэщIэрэщIэжащ, мы зэманым къриубыдэу Iэмэпсымэ зэхуэмыдэу I37-рэ къащэхуащ.

Факъырэ

Iуэтэж
Хъусин машинэтедзэкIэ къуажэм къыдыхьэжащ пщыхьэщхьэ хуегъэзэкI хъуауэ.

И хъуэпсапIэхэр зэпхар театрырщ

Цей Ибрэхьим и цIэр зезыхьэ Адыгей драмэ театрым и артисткэ пажэ Нэхей Маржанэ ди хьэщIэщ.
 Къэбэрдей-Балъкъэрым и театреплъхэм Маржанэ и артист зэфIэкIыр ягъэунэхуну зыбжанэрэ Iэмал яIащ. Режиссёр ЕмкIуж Андзор игъэува «ЛъыщIэж» спектаклым Маржанэ нысэм и ролыр щигъэзэщIат.

СулътIанхэр

- Наурзокъуэ Бэрысбий сулътIан (1422-1437) Беркъукъу и блыгущIэту щытащ, Беркъукъу и къуэ Пащтыхь Фэрэдж и «псы зехьэу» Iутащ. Абы хэтурэ зауэлIу щэ бжыгъэхэр IэщIалъхьащ, итIанэ зауэлI 1000-м я унафэщI хъуащ. СулътIаным и къуэдзэу Дамаск ягъакIуэри, щIыналъэр зыхуей хуигъэзащ, абы къикIыжри, Каир дэсащ пащтыхь тахътэр IэщIалъхьэхукIэ,- етх Къалмыкъ Аднан.
- Тхыдэтххэм абы хужаIащ: «…И щхьэ пщIэ хуэзыщIыж пащтыхьт, политик Iэзэт, хьэлкIэ къызэрыгуэкIт, дахэу зихуэпэну фIэфIт, пащтыхь хабзэхэм хуэсакъырт, фадэ зыIуилъхьэртэкъым".

Куэцэ Идар и ехъулIэныгъэщIэ

Жэпуэгъуэм и 4-5-хэм Артек щекIуэкIащ «Детская Новая волна – 2022» зэпеуэ цIэрыIуэм и кIэух Iыхьэр.
Абы зыкъыщагъэлъэгъуащ къэралибгъум я уэрэджыIакIуэ 12-м.
КъэпщытакIуэ гупым хэтащ уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэхэу Маликов Дмитрий, Павлиашвили Сосо, Карауловэ Юлианэ, Дмитриенкэ Ваня, Хабиб сымэ. Мы гъэм къэпщытакIуэхэр ИнтернеткIэ лэжьауэ аращ, абы хуэщIауэ Москва дэт студием щIэсу.

НОБЭ

Жэпуэгъуэм и 10
блыщхьэ

Мэкъумэш хозяйствэмрэ ерыскъыпхъэм елэжь промышленностымрэ я лэжьакIуэхэм я махуэщ
Психикэ Узыншагъэр хъумэным и дунейпсо махуэщ
ЦIыхум и судыр укIкIэ ящIэу мыдэным и европэпсо махуэщ
1918 гъэм
Урысейм къыщащтащ пэжырытхэм и хабзэщIэхэр.
1932 гъэм ДнепроГЭС-р лажьэу яутIыпщащ.
1941 гъэм Жуков Георгий КъухьэпIэ фронтым и унафэщIу ягъэуващ.
1943 гъэм Хмельницкий Богдан и орденыр къащтащ.

Хъыджэбз шууей

Ди лъэпкъыцIэр зезыхьэ адыгэшым и тхыдэр езы лъэпкъым къикIуа гъуэгуанэм къызэрыщхьэщыкIым шэч хэлъкъым. АдыгэлIрэ адыгэшрэ жытIэ щхьэкIэ, псэущхьэ Iущым димылъэпкъэгъухэри къыщыдихьэх куэдрэ къэхъуащ. Апхуэдэ зы щапхъэщ япэ хэку зауэшхуэм хэта, тхакIуэу икIи шууей лъэрызехьэу щыта Дуровэ Надеждэ ныбжьэгъу пэжу иIа Алкид.
Литературэм къыщедгъэжьэнщи, щIалэгъуэр къызэринэкIа нэужь, тхэн IэзагъкIэ хъэтI къызэрымыкIуэ къызыкъуэзыха Дуровэ Надеждэ апхуэдизкIэ щIэщыгъуэу тхэрти, языныкъуэхэм абы и цIэ-унэцIэр Пушкин Александр и псевдоним я гугъащ.