Календарь событий

09 марта 2023

Ди гъащIэм увыпIэшхуэ щеубыд

         Кином и тхыдэм зыщыбгъэгъуазэмэ, ар къыщыунэхуауэ къалъытэр 1895 гъэм дыгъэгъазэм и 28-рщ. А махуэм Париж къалэм и Капуцинок бульварым тет кафем Люмьер зэкъуэшхэм трахауэ дуней псом щыяпэ дыдэу щагъэлъэгъуауэ щытащ «Прибытие поезда на вокзал Ла Сьота» фильм кIэщIыр.

Лъапсэрыхым ихьа лъэпкъ

ХэгъакIэ адыгэхэр Анапэ и Iэхэлъахэм, БэшкIуи бгы лъапэм деж щыпсэууэ щытащ. Абыхэм зэрыжаIэмкIэ, Анапэ зи къалащхьэ Адыгэ хэкур абдежт къыщежьэжар. Пэж гуэри хэлъу къыщIэкIынущ абы, сыту жыпIэмэ, хъыбарыжьхэм къызэрыхэщыжымкIэ, адыгэпщ Инал Нэху а щIыпIэм дежщ зыкъыщиIэтари лъэпкъзэрыгъэубыд зауэр щиублари. ЩIэныгъэлIхэм жаIэ хэгъакIэхэр пщышхуэм къыдэIэпыкъуауэ, абазэхэмрэ абхъазхэмрэ щезауэм зыкъыщIагъэкъуауэ.

Тхылъ гъэлъэгъуэныгъэ

         Адыгэ усакIуэ, тхакIуэ, драматург, «Горянка» газетым и редактор нэхъыщхьэ Къаныкъуэ Заринэ хэтщ Нью-Дели (Индие) щекIуэкI международнэ тхылъ выставкэм. Iуэху дахэр къызэрагъэпэщащ япэу а зэхыхьэр зэрызэхашэрэ 2023 гъэм илъэс 50 зэрырикъум и щIыхькIэ.

Эйфель и чэщанэ

Ар зыухуам и цIэр зэрехьэ, Париж и зыгъэпсэхупIэ цIэрыIуэщ. Дуней псом щыщ цIыху мелуанихым щIигъу илъэс къэс къэокIуэ абы.

Бжыгъэр зи лъабжьэ дерсхэр

«Бжыгъэр зи лъабжьэ дерсхэр» зи фIэщыгъэ урысейпсо егъэджэныгъэ жэрдэмым ипкъ иткIэ, Нарткъалэ дэт лицей №1-м 2023 гъэм гъатхэпэм и 7-м дерс зэIуха щекIуэкIащ, Ар хьэрычэтыщIэ IэнатIэм и зыужьыныгъэм хуэгъэпса программэ зэмылIэужьыгъуэхэр зэрызэхэт Iыхьэхэр къэхутэным икIи джыным теухуат.

Черчилль и лъэужь бзаджэр

Языныкъуэхэм я гугъэщ европэ зэкъуэтыныгъэ, европэ зэакъылэгъуныгъэ жыхуаIэхэр Урысейм Украинэм щригъэкIуэкI зауэ Iуэху щхьэхуэм къыдежьауэ. Ауэ ар пэжкъым - абы и къуэпсыр куэдкIэ нэхъ жыжьэщ.

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и Унафэ

Урысей Федерацэм ЮстицэмкIэ и министерствэм и Управленэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щыIэм 2022 гъэм иригъэкIуэкIа лэжьыгъэм теухуа информацэм и IуэхукIэ

Урысей Федерацэм и ЮстицэмкIэ и министерствэм и Управленэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щыIэм 2022 гъэм иригъэкIуэкIа лэжьыгъэм теухуауэ Урысей Федерацэм ЮстицэмкIэ и министерствэм и Управленэу Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щыIэм и унафэщI Кужонов Ж.А. къыхилъхьа информацэм хэплъауэ, Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым унафэ ещI:

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и Унафэ

«Телерадиовещанэм теухуа конкурсхэр езыгъэкIуэкI федеральнэ комиссэм Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым и лIыкIуэу хэтым и IуэхукIэ» Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым 2019 гъэм фокIадэм и 23-м къыдигъэкIа Унафэ №25-П-П-м зэхъуэкIыныгъэ хэлъхьэным теухуауэ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Парламентым унафэ ещI:

Адыгэбзэм и щхьэхуэныгъэхэмрэ ар къазэрыщыхъумрэ

  1. Зыгуэрым зыщыхуэбгъазэкIэ, адыгэбзэм къригъэзэгъыркъым куэд бжыгъэ къэзыгъэлъагъуэ «фэ»-р къэбгъэсэбэпыныр (щыптхкIи ущыпсалъэкIи). Адыгэхэр я пщIэкIэ псори зэхуэдэу ябж.
  2. Адыгэбзэм, Кавказым ис адрей лъэпкъыжьхэми хуэдэу, тIощIырыбжэ бжэкIэр къигъэсэбэпырт. Абы и лъэныкъуэкIэ ар ирагъапщэ франджыбзэм - абыи апхуэдэ бжэкIэр къыхуэнащ Европэм щыпсэуа пасэрей кельтхэм я щIэину. Ауэ франджыхэр щыбжэкIэ 7-кIэ къыщIадзэ. Псалъэм папщIэ, 17-р абыхэм зэрыжаIэр пщIы-блыщ. ТIощIырыбжэр пасэрей бжэкIэщ.

ЯукIа хьэмэрэ яIэщIэкIуэда?

Урыс усакIуэ цIэрыIуэ Лермонтов Михаил и кIуэдыкIам псори дыщыгъуазэ хуэдэщ. Ауэ иужькIэ къыкъуэкIыж тхыгъэхэм шэч уагъэщI абы и пэжыпIэр дымыщIэу, уеблэмэ политикэ Iуэху хэту ар яукIауэ. УсакIуэшхуэм теухуауэ урыс тхакIуэ Паустовский Константин и Iэдакъэ къыщIэкIа «Разливы рек» повестыр мыпхуэдэу еух: «Иужь дыдэу абы (Лермонтовым) гу зылъитаращ: Мартыновым и кIэрахъуэ уэ макъым щIыгъуу, Iуащхьэ зытетым и лъабжьэм щIэт чыцэ гуэрэным къыхэукIауэ къыфIэщIащ фоч уэ макъ».

Дахагъэмрэ фIэщхъуныгъэмрэ зэIэпэгъуу

Куэдым къащохъу зи дахагъэр нэIурыт зымыщI муслъымэн пщащэхэм загъэщIэрэщIэн я жагъуэу. Пэжкъым, занщIэу вжыдоIэ! Хуиту зэбгъэплъ хъунумрэ абы хуимытымрэ зэхагъэкIыу аркъудейщ ислъамым пэгъунэгъу хъыджэбзхэм. Зи гугъу тщIыхэм ягу илъ дыдэр къэфщIэну фыхуеймэ, Аден Хьэлимэ фыкIэлъыплъ.

«Кавказ» псалъэм и къежьапIэр

Сыту пIэрэ «Кавказ» псалъэм къикIыр? Хэту пIэрэ ар къэзыгупсысар? Апхуэдэ упщIэхэр зиIэхэр гъунэжщ, абы и жэуапхэри куэду зэщхьэщокI. Мы тхыгъэм къыщыгъэлъэгъуащ ХьэтIохъущыкъуей къуажэм щыщ, егъэджакIуэу илъэс куэдкIэ лэжьа КIурашын Алий и еплъыкIэр.

НОБЭ

Гъатхэпэм и 9, махуэку

♦1641 гъэм къалъхуащ урысей дзэ къулыкъущIэ, контр-адмирал Черкасский Михаил.

♦1946 гъэм къалъхуащ къэфакIуэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и артисткэ Къарэжь Людмилэ.

♦1954 гъэм къалъхуащ СССР-ми Европэми стIолыщхьэ теннисымкIэ я чемпионкэ, КъБР-м физкультурэмрэ спортымкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Батыр ФатIимэ.