Календарь событий

30 марта 2023

Сэ сынырокIуэжыр уэшх лъэужьым, Уафэм зэпырыздзу лэгъупыкъу.

ГУГЪУЭТ Заремэ

***

Уи псэм сытехутэ псалъэ гугъэфIэжкIэ,

ГъащIэм ику сыносри… сыкъоувыIэж.

ГУГЪУЭТ Заремэ

***

Уи псэм сытехутэ псалъэ гугъэфIэжкIэ,

ГъащIэм ику сыносри… сыкъоувыIэж.

Гуэл телъыджэхэр

ЩIыналъэ щхьэхуэхэм ущрохьэлIэ зыми емыщхь гуэл телъыджэхэм. Языныкъуэхэм я фэр гъэм и зэблэкIыгъуэхэм, дунейм и щытыкIэхэм елъытауэ яхъуэж, ауэ Алтай крайм и Михайловскэ щIыналъэм хиубыдэ гуэлым ит псым и  фэр, къэмыхъуа зырызу, сыт щыгъуи тхьэмбылыфэщ, уеблэмэ псым щымыщ гуэр къыхимыхьэу пIэрэ жыпIэу шэч уигъэщIу. Гуэл Iуфэм Iут уэздыгъейхэм я къудамэхэр псым щхьэщытрэ, жьауэ тращIэу, ихъуреягъыр дахащэщ. Урысейм и туристхэм я нэхъыбэр ди къэралым къинэж зэрыхъурэ, а щIыпIэр цIыху куэдым кIуапIэ яхуэхъуащ, и инфраструктурэми зиужьащ.

НэщI

Iэсэ йоплъ лъэгу хадэм ит дэшхуейм - цIыху абрагъуэ хэплъэу щыт хуэдэщ; мащIэу  щIэгъэхуа и  лъакъуэ  ижьым  лъэтхьэмпэшхуэ  къыхокI, «гуэншэрыкъ»  фIэлъу,  лъапэ  исам  лъэпс  иупIэхэр  зэпэIузэу  еблыхащ, лъащхьэм  хъурейуэ  къекIуэкI  лэдэххэр  апхуэдизу  IупщIщи,  мис  иджыпсту  хобэкъукI  жыпIэнщ  жыг  домбейр. Абы  щIэIэбэу  зы  дэ  къыщIихыху,  Тхьэм йолъэIу Iэсэ - фарзщ. 

Япэ гъатхэ жармыкIэхэр

Европэ къэралыгъуэхэм я санкцэхэм щхьэкIэ къэмынэу, ди мэкъумэш-промышленнэ IуэхущIапIэхэр, уней хозяйствэхэр зэрефIакIуэр нэрылъагъущ. Хьэрычэт мыиным зегъэужьыным ехьэлIауэ къэралым къарита дэIэпыкъуэгъухэри Iэужьыншэ хъуакъым: ди щIыналъэм къыщагъэкIа япэ хадэхэкIхэмрэ (нащэр, бэдрэжаныр, балыджэр, бжьын, бжьыныху цIынэхэр, кIэртIофыщIэр) гъэ щIэкIа пхъэщхьэмыщхьэхэмрэ щыгъунэжщ.

ЩIалэгъуалэр щIэныгъэм дрегъэхьэх

 

ПэхуэщIэхэр купщIафIэу мэлажьэ.

Урысейм и Президентым и унафэкIэ 2019 гъэм къыхалъхьауэ щыта «ГъуэгуфI шынагъуэншэхэр» лъэпкъ проектым хиубыдэу лэжьыгъэшхуэ къыщрахьэлIа щIыналъэхэм ящыщщ Къэбэрдей-Балъкъэрыр. Къэрал гъуэгухэм тыншу икIи шынагъуэншэу цIыхухэм къыщакIухьыным хуэгъэпса пэхуэщIэр ягъэзащIэкIэрэ 2030 гъэм нэсыху гъуэгу фэбжьхэр хуэди 3,5-кIэ ягъэмэщIэну я мурадщ.

Дызэрыт илъэсым къриубыдэу ди республикэм зыхуей щыхуагъэзэнущ автомобиль гъуэгуу километр 70-м нэс. Абы трагъэкIуэдэнущ сом меларди 4-м щIигъу.

Сабий фэилъхьэгъуэхэм яхуэгъэпсат

Налшык дэт НыбжьыщIэ театрым  иджыблагъэ  щекIуэкIащ «RT-fashion day»  модэм и зэхыхьэ дахэ. «ЛъыщIэж Рузаннэ творчествэмкIэ и студие» къалэн куэд  щагъэзащIэ IуэхущIапIэм  илъэс къэс  мыпхуэдэ фестиваль Кавказ Ищхъэрэм  къыщызэрегъэпэщ.

         Сабий псори  пасэу балигъ хъуным щIохъуэпс,  а махуэм утыкум къраша  цIыкIухэр  модэм илъэс куэд щIауэ хэт фIэкIа умыщIэну зыкъагъэлъагъуэрт,  ахэр   зыхэт Iуэхур зэрафIэфI  дыдэр IупщIу.

ПкIауэхэр нэхъ Iэзэжт

Гъатхэм и удз щхъуантIэхэм зэуэ къыхэтIысхьащ пкIауэ цIыкIухэр. Махуэм  ахэр мамырщ, ауэ жэщ зэрыхъуу, я цIру макъым ихъуреягъыр зэщIещтэ.

НэхъыфIхэм гулъытэ лъагэ хуащI

Налшык дэт Къэрал концерт гъэлъэгъуапIэм щекIуэкIащ  Урысей Федерацэм и Лъэпкъ гвардием и дзэхэр къыщызэрагъэпэща махуэм теухуа гуфIэгъуэ зэхыхьэ,  Кавказ Ищхъэрэ щIыналъэм  щыIэ Лъэпкъ гвардием уэрэдымрэ къафэмкIэ и ансамблым и концерт.  

Iуэху гуапэм хэтащ  КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек,   Парламентым  и УнафэщI Егоровэ Татьянэ, федеральнэ инспектор Мэкъуауэ Тимур,   министрхэр, депутатхэр,  ведомствэм и республикэ Управленэм и  къулыкъущIэхэмрэ IэнатIэм и ветеранхэмрэ, щыхьэрым и хьэщIэхэмрэ абы щыпсэухэмрэ.   

Джэху Альберт и цIэр фIащ

Урысей гвардием и управленэу КъБР-м щыIэм и «Вершина» ОМОН-м и лэжьакIуэ, полицэм и сержант Джэху Альберт Руслан и къуэм, зи къалэн зыгъэзащIэу хэкIуэдам, и фэеплъ пхъэбгъу къыщызэIуахащ ар щеджа, Налшык къалэ и школ №19-м.

Абы кърихьэлIащ Урысей гвардием и щIыналъэ IэнатIэм и унафэщIхэм ящыщхэр, гупым хэтхэр, ветеранхэр. ЕгъэджэныгъэмкIэ къалэ департаментым и лIыкIуэхэр, школакIуэхэмрэ егъэджакIуэхэмрэ, хэкIуэда щIалэм и анэ Маринэ, и Iыхьлыхэмрэ благъэхэмрэ.

«Жанхъуэтхьэблэ (Псыгуэнсу): хужьхэмрэ плъыжьхэмрэ я зэпэщIэтыныгъэ»

         Апхуэдэ фIэщыгъэм щIэту Котляровхэ Мариерэ Викторрэ я тхылъ тедзапIэм къыщыдэкIащ Iэпщацэ Вадим и тхылъ.

         Къуажэдэс щIалэ къызэрыгуэкIым, фIыщIэ хуэфащэу, илъэс куэд хъуауэ къуажэм и тхыдэ жыжьэр щIеджыкI, архивым хэлъ дэфтэрхэр къигъэсэбэпурэ. Апхуэдэу абы къыпикIухьакъым езыр къызыхэкIа Iэпщацэхэ я лъэпкъым и къежьапIэм и пэжыпIэр  къэлъыхъуэнми. Иужьрейм теухуауэ 2018 гъэм «КъаруIэпщэ» зыфIища япэ  тхылъыр къыдигъэкIащ.

Абазэ-адыгэ щIыпIэцIэхэр

Ди тхыгъэхэм ящыщ зыбжанэм и гугъу щытщIат иджырей Архъызым и Iэхэлъахэм къэрэшейхэр зэрыщитIысыкIам къыхэкIыу, а бгылъэ щIыпIэхэм я тхыдэри фIэщыгъэу зэрахьэхэри а лъэпкъым и закъуэ ирапхыну лъахэхутэ гуэрхэр зэрыхущIэкъум.

Iуэху цIыкIуфэкIуу къытщыхъуми

Гъатхэпэм и 30-р ЩIыр хъумэным и махуэу дуней псом къыщалъытащ. Сыт, атIэ, ар дэ къызэрыдэгъэщIылIар?

Сабий телъыджэ

Iуэтэж

- Уи къуэм  зиужьыркъым, къыгурыIуи хузэфIэкIи щыIэкъым, -  Ольгэ Ивановнэ и щхьэ Iэтарэ и напщIэр хишу Ася къыжриIат. Анэм апхуэдизкIэ и щхьэр ирихьэхати,  и  лъэгуажьэм жьэпкъкIэ лъэIэсыжу къыпщыхъурт. Езы Димэ  цIыкIуи абдеж гуфIэжу щытт. Ар нобэ нэхъ жьыуэ зэрашэжынур къыгурыIуати, тепыIэжыххэртэкъым.

         - Зыхуапэ, - жиIащ бзылъхугъэм, ерагъыу къыдришейри.   

         - Хъунщ, - жиIэри, и вакъэхэр зэмыгуэгъуу лъитIагъэри гуфIэжу къэуват Димэ.

НОБЭ

Гъатхэпэм    и 30, махуэку

         Урысей вулканологхэм я махуэщ

         1934 гъэм къалъхуащ Олимп джэгухэм бэнэкIэ хуитымкIэ я чемпион Аталай (Нагъуэ) Мэхьмуд.

         1941 гъэм къалъхуащ уэрэджыIакIуэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и артист Дэбагъуэ Хьэсэн.