Календарь событий

13 февраля 2024

Зыхуей хуагъэзэж

            Тэрч районым хыхьэ Дей жылэмрэ Прохладнэ щIыналъэм и Красносельскэ къуажэмрэ амбулаторэщIэхэр щаухуэнущ «ЦIыхухэм япэ медицинэ дэIэпыкъуныгъэ щрат IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэрэщIэжын» программэмкIэ. А IуэхущIапIэхэм иджыпсту я Iуэху зыIутым нэхъ гъунэгъуу зыщигъэгъуэзэну, ухуэныгъэщIэхэр  щащIыну щIыпIэхэр зригъэлъагъуну жылагъуитIми щыIащ  КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и министр Къалэбатэ Рустам.

Пушкиныр Къулъыкъужын Ипщэм «щохьэщIэ»

         Бахъсэн щIыналъэм хыхьэ Къулъкъужын Ипщэм и курыт еджапIэ №2-м иджыблагъэ щекIуэкIащ «Тхылъ псэу» тхылъаджэхэм я клубым и зи чэзу зэIущIэ. Иджырей пшыхьыр траухуат урысей тхакIуэ цIэрыIуэ Пушкин Александр и «Пиковая дама» (Цыхубз фIыцIэ) IэдакъэщIэкIым.

         ЕгъэджакIуэхэмрэ еджакIуэхэмрэ зэхаша зэIущIэр щIэщыгъуэу, гъэщIэгъуэну икIи удихьэхыу екIуэкIащ икIи ахэр зыщIэса пэшыр Пушкин Александр и таурыхъхэм къытращIыкIа сурэтхэмкIэ ягъэщIэрэщIат.

Хабзэр дывгъэхъумэ

 «Лескенская газета»-м и «Лэскэн акъужь» напэкIуэцIым иджыблагъэ къытехуа «Щхьэ лъэныкъуэм и хъыбарым» сэ хуабжьу сыщыгуфIыкIащ! Абы куэдым сригъэгупсысащ, а псом кърикIуэуи газетеджэхэм лъэIукIэ зыфхуэзгъэзэнут. Аращ нэхъыбэу си IэдакъэщIэкI тхыгъэр зытеухуар.

Зыми емыщхь гъуэгуанэ

Мы гъэм илъэси 100 ирокъу  Шапошниковым и цIэр зезыхьэ, щIыуэпс биосферэмкIэ Кавказ къэрал мэзкъуэдыр къызэрызэрагъэпэщрэ.

РСФСР-м и Совнаркомым и унафэкIэ 1924 гъэм зи лъабжьэр ягъэтIылъа а IуэхущIапIэр хуэунэтIат КъухьэпIэ Кавказым фIэкIа нэгъуэщI щIыпIэ узыщримыхьэлIэ икIи щIэныгъэ-къэхутэныгъэ мыхьэнэ ин зиIэ бгылъэ мэзхэмрэ абыхэм щыпсэу псэущхьэхэмрэ хъумэным. 1979 гъэм а мэзкъуэдыр хабжащ ЮНЕСКО-м и нэIэм щIэт дунейпсо щIыуэпс щIэинхэм.

Адыгэм и бжьахъуэ IэщIагъэр

(лъэпкъ IуэрыIуатэм ипкъ иткIэ)

«...Дунейкъутэж щыхъум, бжьитI - бжьэпщымрэ бжьапцIэмрэ - Мерисэ и Iэгъуапэм зыщагъэпщкIури зыраудыгъуащ. Псори сабырыжу зэтес хъужа нэужь, ахэр зэщIэвууэ къилъэтыжахэщ. Мис абыхэм къатехъукIыжащ нобэр къыздэсым адыгэм бжьэуэ дгъэхъур».

Испы унэхэр

КъухьэпIэ Кавказымрэ Абхъазымрэ я бгылъэ щIыпIэхэм куэду ущрохьэлIэ мывэ джей пIащIэхэм къыхэщIыкIа испы унэхэм (дольменхэм). Ахэр я щIэинщ пасэрей адыгэ-абхъаз лъэпкъыу илъэс мини 5 ипэкIэ псэуахэм.

Япэ дыдэу щIэныгъэлIхэм испы унэхэр хы ФIыцIэ Iуфэрщ къыщагъуэтар. Абы занщIэу гулъытэшхуэ хуащIащ икIи къэрал зэмылIэужьыгъуэхэм щыщ щIэныгъэрылажьэхэм яджыну хуежьащ. Псалъэм къыдэкIуэу жытIэмэ, Кавказыр сыт щыгъуи я плъапIэт хамэ къэрал щIэныгъэлIхэмрэ дунеяплъэ къэзыкIухьхэмрэ, нэгъуэщI щIыпIэ щумылъагъуну телъыджэ куэд а щIыналъэм ущыIущIэну къалъытэрти.

Шыпсэ пэжхэр и гъунэжщ

 

Зэфэни, зэрыжьыщIэни, зэрытхьэщIэни

      «Псым хуэдэу уаулъагъу»!» жаIэ.  Абы къокI а ткIуаткIуэм нэхърэ нэхъыщхьэ мы дунейм зэрыщымыIэр. Хьэршым и планетэхэм гъащIэ къыщыщалъыхъуэкIэ псом япэ ирагъэщри псырщ - ар къэтмэ, адрей къомым мыхьэнэ гуэри яIэкъым.

Дызэрыщыгъуазэщи, дыкъэзыухъуреихь ЩIым и нэхъыбэр хыхэм щIагъэнащ, ауэ абыхэм яхэткъым цIыхум езым и щхьэкIэ къигъэсэбэфынухэр. А щхьэусыгъуэм къыхэкIыу зэфэ псыр иджыпстуи зэпэубыда мэхъу. Псалъэм и хьэтыркIэ, Китайр щыщэхуэн хуей мэхъу Байкал гуэл абрагъуэм. Апхуэдэ щапхъэхэри закъуэтIакъуэкъым. Апхуэдэу щыщыткIэ,  зэгъэзэхуэн хуейщ.

ЗэпыщIэныгъэ щхьэпэ

Бакулев А. Н. и цIэр зезыхьэ, Гу-лъынтхуэ узыфэхэмкIэ щIэныгъэ центрым и IэщIагъэлIхэр Налшык къалэм щыIащ икIи сымаджэхэм я щытыкIэр къапщытащ. КIэлъыплъыныгъэм кърикIуам ипкъ иткIэ, дохутырхэм адэкIэ яубзыху абы игъуэтын хуей Iэзэгъуэр зыхуэдэр, кардио-хирургие дэIэпыкъуныгъэ хуэныкъуэхэр езы центрым ягъакIуэ.

Лэжьыгъэхэм пащэ

Къэбэрдей-Балъкъэрым иужьрей илъэситхум лъэпкъ пэхуэщIэхэр гъэзэщIэным сом мелард 48-м щIигъу щыхухахащ. Апхуэдэ бжыгъэхэр иджыблагъэ къигъэлъэгъуащ КъБР-м Экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министерствэм.

         Лъэпкъ пэхуэщIэхэр гъэзэщIэным трагъэкIуэдэну КъБР-м хухаха сом мелард 48,4-м щыщу меларди 7-м щIигъур щIыналъэ бюджетым къыхэкIащ.

Нартыху хьэдзэ зэмыфэгъу

 

Нартыхур къагъэкI илъэс мин бжыгъэ хъуауэ. Абы къыхэкIыу, ар тхыдэ щIэину къэплъытэ хъунущ. Псори десащ нартыхур гъуэжьу е хужьу щытын хуейуэ. АтIэ лIэужьыгъуэ гъэщIэгъуэнщ «Glass Gem» - «Абджыпс хьэдзэ» жыхуаIэр. Абы «лэгъупыкъу нартыхукIэ» еджэуи урихьэлIэнущ. ЛIэужьыгъуэ гъэщIэгъуэныр къигъэкIыныр гугъу ехьу зэригъэхъулIащ Америкэм щыщ фермер, жыггъэкI Барнс Карл. КъэкIыгъэм и пIалъэ зыщIэ куэдым яIущIэурэ, ягъэкIыу щыта нартыху лIэужьыгъуэхэм, ахэм зэрелэжьу щытам и Iэмалхэм зыщигъэгъуэзащ.

НОБЭ

         Мазаем и 13, гъубж

Радиом и дунейпсо махуэщ

         1908 гъэм къалъхуащ къэрал лэжьакIуэ, политик, Къэбэрдей АССР-м и Министрхэм я Советым и УнафэщIу 1951 - 1957 гъэхэм щыта Лъостэн Чэлимэт.

         1945 гъэм къалъхуащ сурэтыщI, КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Гъыдэ Валерэ.