Календарь событий

Гъэплъыгъуэм хуагъэхьэзыр

Херсон областым хыхьэ Скадовск щIыналъэм и псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэр щIымахуэ гъэплъыгъуэм хуагъэхьэзырыну Къэбэрдей-Балъкъэрым и лIыкIуэхэр абы щыIэщ.

«Россельхознадзор»-м и щIыналъэ Управленэу Кавказ Ищхъэрэм щыIэм и пресс-IуэхущIапIэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и мэкъумэш продукцэхэр зыхуригъашэ хамэ къэралхэм къахэхъуэ зэпытщ: абыхэм къахыхьащ Къыргъыз республикэр.

Мы хъыбарыр дгъэкIэщIауэ къитхыжащ Урысейм и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм хэта, Къэрэшей-Шэрджэсым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Шэрджэс Алий «Адэжь хъыбархэр» зыфIищу 2014 гъэм дунейм къытригъэхьа и тхылъым. ТхакIуэм ар 1952 гъэм къыжезыIэжар Инжыдж Iуфэ Iус Хьэбэз къуажэм дэса Тыуаршы Алийщ.

Уэрэдхэми хъыбархэми къазэрыхэщыжымкIэ, Къуэгъулъкъуэхэ, лъэпкъ мащIэ пэтми, нэхъ хабзэ зыхэлъарэ, нэхъ лIыгъэ зиIэрэ къэбэрдей уэркъым яхэтакъым. Ахэр пщытэкъым, лIакъуэлIэшт, Талъостэнхэ я уэркът.

Къэбэрдей-Балъкъэрым Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, мы гъэ еджэгъуэщIэм, фокIадэм и 2-м

Лъытэгъуейщ КъардэнгъущI Зыра­мыку и гуащIэдэкIыр – ар апхуэдизкIэ инщ, зэмылIэужьыгъуэщи. Абы и къалэмыпэм къыщIэкIауэ дунейм къыте­хьащ пасэрей адыгэ уэрэдыжьхэмрэ IуэрыIуатэмрэ щызэхуэхьэса тхылъ купщIафIэ куэд.

Къарэмырзэ Алий и къуажэшхуэр (Къарэмырзейр) Лабэпсым иридэкIуейуэ Ахъмэтыбг и лъабжьэ щIэсащ. Мы къуажэм и кIуэдыкIам теухуауэ (адрей адыгэ къуажэ щэ бжыгъэм еплъытмэ) тхыдэм куэд къыхэнащ. Абы щыгъуэми ар зи IэрыкIыр къуажэм теуа дзэпщхэращи, абы пэжагъ зэрыхэлъыр уи фIэщ мыхъуну Iэмал иIэкъым.

Дэтхэнэ хъыджэбз цIыкIуми хуэдэу, Лалинэ щысабийм дэрбзэр IэщIагъэр зы Iуэхугъуэ хьэлэмэт гуэру и нэгу къыщIигъэхьэрт, езыми абы хэлъхьэныгъэ хуищIыну щIэхъуэпсырт.  

Апхуэдэ IэщIагъэ зригъэгъуэтыныр абы къыщIехъулIар и гурыхуагъэм къищынэмыщIа, и анэ Мадини (модельер цIэрыIуэр) а Iуэхум зэрыхэтыр къэплъытэ хъуну къыщIэкIынщ. Махуэ къэс щэкI зэмылIэужьыгъуэхэр къызэрыхахыр, IэдакъэщIэкIхэр зэрагъэхьэзырыр и нэгу зэрыщIэкIарщ нэхъыбэу зи гугъу тщIыр.

Гъэмахуэмрэ бжьыхьэмрэ зызыгъэпсэхуну хуейхэм я зэхэзекIуэгъуэ зэманщ, гъуэгуанэ кIыхь щызэпач щыIэу. Ищхъэрэ щIыналъэхэм щыпсэухэр ИпщэкIэ къокIуэ. Иужьрей зэманым Урысейм и Ищхъэрэ, КъуэкIыпIэ лъэныкъуэхэм дунеяплъэ кIуэхэм я бжыгъэри нэхъ мащIэкъым … АрщхьэкIэ къагъэсэбэп транспорт лIэужьыгъуэ щхьэхуэхэр зэмызэгъ щыIэщ.

Куэд гугъу ирегъэхь кинетоз (морская болезнь) щытыкIэм. Гъуэгуанэм и кIыхьагъми емылъытауэ, ахэр зэуэ гуIей-щхьэIей къохъу. Апхуэдэ щытыкIэр къатезыгъэпсынщIэ щапхъэ зыбжанэ дыщагъэгъуэзащ а Iуэхум хуэлажьэ дохутыр щIэныгъэлIхэм.

Журналист Аслъэныкъуэ (Хьэтай) Мадинэ Iуащхьэмахуэ и щыгум зэрыдэкIам теухуауэ итхыжам къыпызыщэ Iыхьэ: «Мы щIыпIэм дыкъынэсыхукIэ ди къарур куэду тщIэкIащ. Ди гъусэ Катя и жеин къокIуэ. Каринэ къыдгурегъаIуэ хьэуар мыбдежым зэрыщымащIэр, уи нэгу зыгуэрхэр къыщIыхьэу (галлюцинация), жьы умыгъуэту зэрыхъур. Хущхъуэ йофэ, япэрейуэ дыкъызэтоувыIэ. Апщыгъуэм сыхьэти 6 хъуауэ дыкIуэххэт.

ФокIадэм и 3, гъубж

♦Терроризмэм ебэныным и дунейпсо махуэщ

♦Беслъэн къалэм къыщыхъуа терактым хэкIуэдахэм я фэеплъ махуэщ

♦1612 гъэм Пожарский Дмитрийрэ адыгэпщ Черкасский Къанщауэрэ польшэдзэм текIуащ.

♦1932 гъэм къалъхуащ КъБР-м и къэрал, жылагъуэ лэжьакIуэ, КъБАССР-м и Министрхэм я Советым и УнафэщIу щыта Дохъушокъуэ Мусэ.

♦1934 гъэм къалъхуащ УФ-ми КъБР-ми щIыхь зиIэ я егъэджакIуэ Гугъуэт Лол.