Календарь событий

17 апреля 2025

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм и Унафэ

«Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм фэтэр куэду зэхэт унэхэм я зэхуэдэ мылъкур 2014 - 2049 гъэхэм къанэ щымыIэу къыщыгъэщIэрэщIэжыныр» республикэ программэм зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным и IуэхукIэ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм и Унафэ

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм 2008 гъэм накъыгъэм и 4-м къыдигъэкIа унафэ №99-ПП-м и 2-нэ пунктымрэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм 2009 гъэм щэкIуэгъуэм и I9-м къыдигъэкIа унафэ №296-ПП-м и 2-нэ пунктымрэ зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэным я IуэхукIэ
 
2025 гъэм мэлыжьыхьым и I-м Налшык къалэ №45-ПП
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Правительствэм унафэ ещI:

Бакъей Жэмал дунейпсо зэпеуэм макIуэ

БэнэкIэ хуитымкIэ урысейпсо зэхьэзэхуэ Орёл къалэм щекIуэкIащ мы махуэхэм. Абы щызэпеуащ къэралым и щIыналъэхэм ящыщу 57-м я спортсмен 460-м щIигъу, Къэбэрдей-Балъкъэрым и бэнакIуэ 23-рэ яхэту.

МащIэкъым яхузэфIэкIар

Къэбэрдей-Балъкъэрым Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ и институтым и тхыдэм и гугъу къытхуещI IуэхущIапIэм и унафэщI, тхыдэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Дзэмыхь Къасболэт.
- Къасболэт, Къэбэрдей-Балъкъэрым Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ и институтым лIэщIыгъуэ ныбжь имыIэми, куэд дыдэ хузэфIэкIащ. КIэщIу уризгъэплъэжынут къэфкIуа гъуэгуанэм.

ЩIэблэм я къэухьым зезыгъэужь

«ПщIэгъуалэ» фIэщыгъэр зэрихьэу республикэм и курыт еджапIэхэм шахматымкIэ я республикэ зэхьэзэхуэ Налшык къалэм дэт «Каиссэ» уардэунэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ КъБР-м и щIыналъэхэм я командипщI. ЩIэблэм я къэухьым, акъылым зезыгъэужь а джэгукIэм цIыху куэд дехьэх.

Дыщэ медалыр я куэду къагъэзэж

Урысей Федерацэм каратэмкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэ Орел къалэм щекIуэкIащ. Абы хэтащ ди къэралым и щIыналъэхэм ящыщу 61-м я спортсмен, щIалэхэри хъыджэбзхэри зэгъусэу, 1224-рэ, я ныбжькIэ илъэс 14 - 20-хэм къриубыдэу. 
Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэм гуп зэпеуэм еплIанэ увыпIэр къыщихьащ, ауэ дыщэ медалхэм я куэдагъымкIэ япэ хъуащ. 

Урыс гъуазджэм и япэ музей

Урыс тхыдэ музейр къызэрызэIуахрэ илъэси 130-рэ щрикъум ирихьэлIэу абы и тхыдэм дроплъэж. 

Вагъуэ цIыкIухэм яхудэплъейуэ

ЩIэблэм я щэнхабзэ зэхэщIыкIыр къэIэтыныр ахэр дунейм и да-хагъэр гукIи псэкIи зыхащIэу къэгъэтэджыным хуэгъэпсащ, лъэпкъ псэкупсэ къэгъэщIыгъэхэм пщIэ хуащIу егъэсэным хуэунэтIащ. «ЦIыкIу щIыкIэ къыумыгъэшар бжэгъу хъуа нэужь къыпхуэгъэшыжынукъым», – жеIэ игъащIэми адыгэм. Сабийм хэплъхьамрэ ебгъэлъэгъуамрэщ ба-лигъ гъащIэм хыхьа нэужь зытетынур, гъуазэ ищIынур. Апхуэдэ гупсысэкIэщ Iуэхум зэрыбгъэдыхьар иджыблагъэ Налшык къалэм щекIуэкIа «Абджыпс вагъуэ цIыкIухэр–2025» зи фIэщыгъэ урысейпсо зэпеуэр къыхэзылъхьа жэрдэмщIакIуэхэри.

Псы къабзэр нэхъапэщ

Шэджэм щIыналъэ администрацэм и къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщщ цIыхухэр псы къабзэкIэ зэпымыууэ къызэгъэпэщыныр икIи лэжьыгъэ пыухыкIахэр иригъэкIуэкI зэпытщ, псом хуэмыдэу, жьы хъуа бжьамийхэр къэгъэщIэрэщIэжыным е зэхъуэкIыным ехьэлIауэ. 

НОБЭ

Мэлыжьыхьым и 17, махуэку
Гемофилием (лъыр пцIэным пыщIа узыфэщ) и дунейпсо махуэщ
УФ-м Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и органхэмрэ къэрал кIуэцIыдзэхэмрэ я ветеранхэм я махуэщ
1927 гъэм къалъхуащ уэрэджыIакIуэ, УФ-м щIыхь зиIэ и артисткэ КIуащ Верэ.
1929 гъэм къалъхуащ Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь, РСФСР-м щIыхь зиIэ и машинэухуэ Ахъуэхъу Анатолэ.

АбытIэ Зулхьэчим и лIыгъэр

ТекIуэныгъэ Иныр совет цIыхубэм къызэрахьрэ илъэс 80 щрикъу лъэхъэнэм куэдым дигу къыдогъэкIыж абы лIыхъужьу хэта ди лъахэгъухэр. Апхуэдэ адыгэлIхэм ящыщщ хэкупсэ нэсу зи гъащIэ кIэщIыр зыхьа АбытIэ Зулхьэчим Мурадин и къуэр (1917 - 1960). «Куэд къэзымыгъащIэу куэд зылэжьа» зыхужаIэхэм ящыщщ ди лъахэгъу щыпкъэр. Псэуну илъэс 43-рэ фIэкIа къызыхуимыуха адыгэ щIалэм а зэман кIэщIым къриубыдэу хузэфIэкIащ куэдым илъэси 100-кIи ялъэмыкI Iуэхугъуэхэр.