Календарь событий

ЦIыхур зыхуэдэр къызэралъытэ пщалъэхэм ящыщщ абы и Iэужьыр. Аращ зэлъытыжар жылагъуэм щиIэну пщIэри. Зи IуэхущIафэ дахэхэм зи цIэр фIыкIэ ягъэIуа цIыху щыпкъэщ «Кавказские Минеральные Воды» ООО-м и унафэщI ДзыхьмыщI Заур Башир къуэр. «IуэхуфI зи бащэ лIы телъыджэщ» хужаIэ абы, и дуней тетыкIэм фIыуэ щыгъуазэхэм. НаIуэ зэрыхъуащи, а псалъэхэр Заур къызэрилэжьар и къулыкъуракъым, бгъэдэлъ мылъкуракъым, атIэ Iэужь дахэу къызэринэкIырщ, и псапэхуэщIэ Iуэхухэрщ.

ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей Къэрал драмэ театрым фэеплъ пшыхь щекIуэкIащ. Ар КъБР-м и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм къызэригъэпэщащ, республикэм ЩэнхабзэмкIэ и министерствэр и дэIэпыкъуэгъуу, КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ, КъБР-м и комсомолым и Къэрал саугъэтым и лауреат, ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ Академием и член-корреспондент, УФ-м и ТхакIуэхэми и Журналистхэми я зэгухьэныгъэхэм хэта тхакIуэ, зэдзэкIакIуэ, журналист Къагъырмэс Борис къызэралъхурэ илъэс 90 зэрырикъум и щIыхькIэ.

 ИхъуреягъкIэ зытплъыхьмэ, гупсысэкIэкIи, зыхуэпэкIэкIи, псэлъэкIэкIи зэтемыхуэ цIыху куэд долагъу.  Шынэу, сакъыу, гурыщхъуэ ищIрейуэ щыт цIыхур езым емыщхь псоми егъэгужьей. Ауэ акъылкIэ тегъэщIапIэ быдэ зиIэр фIырыфIкIэ пхуэгъэбэлэрыгъынукъым. ЩIэныгъэлIхэм, цIыху къабзэхэм, гъащIэм дерс къыхэзыхыфхэм уадэгъуэгурыкIуэным псапэ щIыхэлъри арагъэнщ. 

2025 гъэм зэрыщIидзэрэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыху 68 520-м щIигъум псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэхэм я Iуэхутхьэбзэхэм щхьэкIэ ята ахъшэм щыщу сом мелуан 657-рэ компенсацэу иратыжащ. Абы хиубыдащ Хэку зауэшхуэм, лэжьыгъэм я ветеранхэр, унагъуэшхуэхэр, ныкъуэдыкъуэхэр, сабий зеиншэ зэзышэлIэжауэ зыпIхэр.

ЩIым и «тхьэмбыл щхъуантIэ» - апхуэдэу йоджэ мэзым. Абы и фIыщIэщ фIамыщIыр, щIыдагъэр, торфыр, нэгъуэщI гъэсыныпхъэхэри зэрыщыIэр, къыдет унэлъащIэри, тхылъымпIэри, пхъэщхьэмыщхьэри, хущхъуэгъуэ зэмылIэужьыгъуэхэри; зыщIешэ дыгъэ радиацэмрэ углекислэ газымрэ, лъышэри (кислород) къыпкъырокI.

Мэзым дунейм и щытыкIэр ирегъэфIакIуэ, мэкъумэш къэкIыгъэхэр щехъумэ ищхъэрэжь щIыIэмрэ ипщэ жьапщэ сабэзехьэмрэ, щIыгулъри псым иригъэлъэсыркъым, хьэуар егъэкъабзэ. Ар я псэупIэщ псэущхьэ Iэджэм, къуалэбзухэм, хьэпщхупщ зэмылIэужьыгъуэ куэдым.

 Къэбэрдей-Балъкъэрым и губгъуэхэм мы махуэхэм къыщрахьэлIэж бэдрэжаныр. А лэжьыгъэхэм щоужьэрэкI Бахъсэн щIыналъэми. Дызэрыт илъэсым хадэхэкIхэм псори зэхэту гектар 1554-рэ щыхухахащ районым, абы щыщу бэдрэжаныр гектар 32-м нэблагъэм щащIащ, къитащ КъБР-м Мэкъумэш хозяйствэмкIэ и министерствэм.

Дунейм и щытыкIэмрэ мэкъумэшыщIэхэр хадэхэкIхэм   зэрегугъуамрэ я фIыгъэкIэ, илъэс къэси хуэдэу, мы гъэми ар яхуэбэгъуащ. НобэкIэ тонн 840-рэ бэдрэжану къыщIачыжащ, я фIагъым утемыгузэвыхьми хъуну.

КъытщIэхъуэ щIэблэм щIэныгъэ, гъэсэныгъэ дахэ егъэгъуэтыным зи гъащIэр тезыухуа, зэфIэкI ин зыбгъэдэлъа цIыху гуащIафIэу,  егъэджакIуэ Iэзэу, унафэщI щыпкъэу, лэжьыгъэм и къызэгъэпэщакIуэ IэкIуэлъакIуэу щыта Къуэжей Валерэ Хьэмзэтхъан и къуэр (I959 - 2025). къыдэлэжьахэм, иригъэджахэм, зыцIыхуу щыта псоми фIыкIэ ягу къинащ.  ЦIыхугъэ лъагэрэ псэ къулеигъэкIэ Тхьэшхуэр зыхуэупсахэм ящыщащ а адыгэлI нэсыр.

Дызэрыт илъэсым и щIышылэм – бадзэуэгъуэм къриубыдэу «Къэббалъкъэнерго» IуэхущIапIэм и IэщIагъэлIхэм республикэм и электрокъару IэнатIэм и инфраструктурэр зэгъэпэщыжынымкIэ лэжьыгъэшхуэ ирагъэкIуэкIащ, къитащ КъБР-м ПромышленностымкIэ, энергетикэмрэ сатумкIэ и министерствэм.

Лэжьыгъэхэм къызэщIрагъэубыдащ электрокъару зэрыкIуэ кIапсэу псори зэхэту километри 104-рэ: вольт лъагэ зрикIуэм хуэдэхэр километр 21-рэ хъуащ, электрокъарур зэбгрызытыкI линием хыхьэхэр - километр 83-рэ.

Къэбэрдей-Балъкъэрым сэхураныр жыджэру щыIуахыж. Республикэм и щIыналъэхэмрэ къалэхэмрэ я администрацэхэм АПК-мкIэ я управленэхэм зэкIэ къызэратамкIэ, гектар мини 2-м псори зэхэту тонн мини 3,3-рэ нобэкIэ къытрахыжащ - зы гектарым ику иту центнер 16,5-рэ хуэзэу. Нэгъабэ и апхуэдэ пIалъэм яхузэфIэкIам нэхърэ зымащIэкIэ ар нэхъыбэщ.

 2025 гъэм и щIышылэм – бадзэуэгъуэм къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщыщIагъэкIащ Iусыпхъэу тонн мин 75,2-рэ.  Нэгъабэ и апхуэдэ пIалъэм яхузэфIэкIам нэхърэ хуэдэ 1,5-кIэ нэхъыбэщ ар, къитащ иджыблагъэ Кавказ Ищхъэрэм СтатистикэмкIэ и управленэм.

Языныкъуэ жыг лIэужьыгъуэхэр цIыхум нэхърэ куэдкIэ нэхъыбэрэ мэпсэу. Ауэ куэдым ящIэу пIэрэ цивилизацэ зыбжанэм я къэунэхугъуэмрэ кIуэдыжыгъуэмрэ зи «нэгу щIэкIа», илъэс мин бжыгъэ зи ныбжь жыгыжьхэр нобэм къызэрысар?!

НобэкIэ ботаникэм ецIыху зы ныбжьыр илъэс миным щхьэдэха жыг тхущI! Пэжу, цIыхум и лъэр тыншу здынимыхьэсыф, къэпщытэныгъэхэр щебгъэкIуэкIынкIэ щIыпIэ гугъусыгъухэм щокI ахэр. Арауэ къыщIэкIынущ ди зэманым къыщIэсари, цIыхур лъэIэсыфатэкъыми…

Жэпуэгъуэм и 7, гъубж

ГуфIэным и дунейпсо махуэщ

1918 гъэм Даутокъуэ-Серебряковым и дзэм Налшык къищтащ.

1917 гъэм къалъхуащ УФ-м и цIыхубэ артист, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат ТIыхъужь Алий.

Дунейм и щытыкIэнур

«pogoda.yandex.ru сайтым зэритымкIэ, республикэм уфауэ  щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 18 - 19, жэщым градус 14 щыхъунущ.

Лъэпкъ Iущыгъэ: