Щэнхабзэ

БлэкIа махуэ зыбжанэм Интернетыр къигъэпсэлъащ уэрэджыIакIуэ цIэ­рыIуэ Билан Димэ яхэту, «Ай йола» ­башкир уэрэджыIакIуэ гупым ягъэ­зэщIа «Хумай» уэрэдым. Гъатхэпэм ­утыку кърахьэу, дуней псом цIэрыIуэ щы­хъуа пшыналъэщIэм иджы урысы­бзэрэ адыгэбзэкIэ едзыгъуэ зыбжанэ хагъэхьащ. 

ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым щагъэлъэпIащ адыгэ пьесэ нэхъыфI зыт­хахэм я зэпеуэм щытекIуахэр. Ар къы­зэригъэпэщащ IутIыж Борис и цIэр зезыхьэ фондым.

Тэрч районым и «Дуней» къэфакIуэ гупыр иджыблагъэ пашэ щыхъуащ Москва щекIуэкIа «Союз талантов России» XXXI дунейпсо зэ­хьэ­зэхуэм. Абы я зэфIэкI щагъэ­лъэгъуащ Урысей Федерацэм и щIыналъэ 64-мрэ Белоруссиемрэ икIа гупи 189-м. 

ЩоджэнцIыкIу Алий и тхыгъэхэм къэбэрдей литературэм пхужымыIэну зыужьыныгъэшхуэ иратащ, лъагапIэщIэхэм ар хуашащ. УсакIуэ гъуэзэджэм и цIэр зымыщIэ, фIыуэ зымылъагъу, и тхыгъэхэм щымыгъуазэ ди цIыхухэм зыри яхэткъым. Ар щыхьэт тохъуэ ЩоджэнцIыкIум и тхыгъэхэм мылIэжыныпсэ зэраIутым, цIыхухэм я лъагъуныгъэр абыхэм къызэрахьам. Абы и творчествэр куууэ зэпкърихащ икIи щIэныгъэ лэжьыгъэ куэд триухуащ филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор ХьэкIуащэ Андрей.

Сабийхэмрэ ныбжьыщIэхэмрэ яхуэгъэза, сурэт щIынымкIэ «Нартхэм я хъугъуэфIыгъуэ» лъэпкъыбэ фестиваль-зэпеуэр лъэпкъ щэнхабзэр хъумэнымкIэ, зэфIэкI зиIэхэр къэгъэ­нэIуэнымкIэ, апхуэдэхэм ядэIэпыкъунымкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ арт-проектщ. 

Америкэм къыщалъхуащ икIи къыщыхъуащ. Адыгэщ! Хамэ щIыпIэм къыщыхъуам, хамэбзэ зэхэзыхам, хамэ хабзэ зылъэгъуам зэрыадыгэр щхьэ къыфIэIуэхун хуей?! Ар лъым и къарущ. Аращ дунейм хэгуэша адыгэр дызэпызыщIэжри. 

Жэбалы Заирэ сурэтыщI ныбжьыщIэщ. Псэм зыдащI хуэдэщ и лэжьыгъэхэм. ЩIэуэпсым, псэущхьэхэм, къуалэбзухэм, къэкIыгъэхэм щIэщыгъуэ къахелъагъукIыф. Сурэтым псэ хелъхьэри, ущеплъкIэ мыгурыIуэгъуэу къару щабэ гуэр хыболъагъуэ. 

 КIэрашэ Тембот къызэрицIыхуам, иужькIэ абы къызэрыдекIуэкIам теухуа гукъэкIыжхэр итхыжауэ щытащ ХьэхъупащIэ Хьэжбэчыр. Абы щыщ теплъэгъуэ щыгъуазэ фыхудощI.

«Нобэми срогушхуэ а зэманым, 1943 гъэм, эвакуацэм къикIыжу и хэку Адыгейм зыгъэзэжу гъуэгу тету Налшык къыщызэтеувыIа адыгэ тхакIуэшхуэ КIэрашэ Тембот къэсцIыхуауэ зэрыщытам.

Лъэпкъ литературэм и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэшхуэ хуищIащ Шортэн Аскэрбий. Къапщтэмэ, япэ къэбэрдей романыр (тхылъиплI хъууэ) зи Iэдакъэ къыщIэкIар (абы и япэ тхылъыр 1954 гъэм къы­дэкIауэ щытащ). Дунейм къытехьащ Ас­кэрбий и тхыгъэ зэмылIэужьыгъуэ куэд - пье­сэхэр, рассказхэр, IуэрыIуатэр щидж къэ­хутэныгъэ лэжьыгъэхэр. Абы и творческэ гъуэгуанэм тхыгъэшхуэ триухуащ филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор Гъут Iэдэм.