Щэнхабзэ

Адыгэхэм цIыху цIэрыIуэ куэд къахэкIащ, нэгъуэщI лъэпкъхэм щыщхэри къатетхыхьу. Апхуэдэу нобэ тхыгъэ зыбжанэ зэддзэкIауэ къытыдодзэ. Тхыгъэхэр зыхуэгъэзар Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубэ артист, Абхъаз Республикэмрэ Урысей Федерацэмрэ гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ Даур Аслъэнщ. Абы и уэрэдхэр дунейм къызэрытехьэрэ цIыхум фIыуэ ялъэгъуауэ нобэр къыздэсым йокIуэкI.

«Шэрджэс уэрэдищ»

Къэрал Думэм адэ-анэмрэ сабиигъуэмрэ я хьэкъыр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэщIым и къуэдзэ Милонов Виталий бадзэуэгъуэм и 9-м «Псалъэр Мэзкуущ» радиом щита интервьюм гупсысэ гъэщIэгъуэн щыIэщIэкIащ. «Тырку сериалхэр Урысейм къыщагъэлъэгъуэну хуимыту унафэ къэдвгъащтэ», - жиIэри, гупыж ищIащ депутатым. Иджы абы зэры-Урысейуэ топсэлъыхьри, дэри жаIэм девгъэдаIуэ.

Адыгэ усыгъэм зи IэдакъэщIэкI купщIафIэхэмкIэ зи увыпIэ щызыубыдыжа лирик гъуэзэджэхэм ящыщ, Къэрэшей-Шэрджэсым и цIыхубэ усакIуэ Нэхущ Мухьэмэд теухуащ усакIуэ Лыкъуэжь Нелии и тхыгъэр.

Адыгэ щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэ дунейпсо утыку изыхьа, гу къабзэрэ псэ хьэлэлкIэ зи лэжьыгъэм илъэс куэдкIэ пэрыта музыкант, композитор, дирижёр Бекъул Леонид лъэпкъ щэнхабзэм хэлъхьэныгъэфIхэр хуищIащ.

Филологие щIэныгъэмкIэ доктор ХьэкIуащэ Андрей лъэпкъ литературэр джыным, абы зегъэужьыным и къаруушхуи, и гуащIэшхуи ирихьэлIащ. ХьэкIуащэр фIыуэ зыцIыхухэр щыгъуазэщ абы и лъэныкъуэкIи а щIэныгъэлIым бгъэдэлъа зэфIэкIым. ТхакIуэ, усакIуэ, филологие щIэныгъэхэмкIэ кандидат Къэжэр Хьэмид и тхыгъэм ХьэкIуащэм и лэжьыгъэм и зы Iыхьэ къыщегъэлъэгъуэж.

УщIэгузавэ Iуэхугъуэм елъытауэ, КъурIэн лъапIэм и сурэ щхьэхуэхэм къадэкIуэ фIыгъуэм, ар дэIэпыкъуэгъу зэрызыхуэпщIыфыну щIыкIэм теухуауэ щIэныгъэлI тхылъхэм гукъинэж куэдым уащрохьэлIэ.

Псалъэм папщIэ, куэдым гукIэ ящIэ «Iэлъхьэмыр» («Фатихьэ» сурэр) зэчыр папщIэу къэзыгъэсэбэп цIыхум дунеягъэкIи ахърэткIи зыщIэлъэIу псори Алыхьталэм къыхуищIэнущ. Ар зытетха тхылъымпIэр псым хэпщIэрэ сымаджэр ебгъафэмэ, и узыфэр мыхъужыну жаIа пэтми, щхьэщыкIынущ. Дауи, ар къыщохъулIэнур Iуэхум гу къабзэкIэ, Алыхьталэм ифI къызэрокIынум шэч къытумыхьэу убгъэдыхьэмэщ.

«Хьэжыр фIыуэ щIэслъагъур зэрыфарзым и закъуэкъым, си гумрэ си псэмри якIу гъуэгуанэу къысщохъу ар. Ауэ мы гъэм гъащIэм теухуауэ зэзгъэзэхуа псори къысхузэтезыгъэщэща гуэр къыщысщыщIащ абы.

Дыщэр дыщэпс хуэныкъуэкъым, жи. А псалъэхэр епхьэлIэ хъунущ пшынауэ цIэрыIуэу щыта Къашыргъэ КIурацэ. Абы и дуней тетыкIам, и творчествэм тхыгъэшхуэ триухуауэ щытащ КIурашын БетIал. А тхыгъэм щыщ Iыхьэ фи пащхьэм идолъхьэ.

Балетыр ящыщщ ди лъэпкъ щэнхабзэм зыIэригъэхьа ехъулIэныгъэфIхэм. Ар зыужьыныгъэм и гъуэгут, Iуэхугъуэшхуэт. Классикэ къафэр гурэ псэкIэ зыхэзыщIа щIалэгъуалэр республикэм и мымащIэу къыщIэкIат.

«ЦIыхум гъуэгу удытехьа нэужь, IуэхукIэ бгъэунэхун хуей хъуамэ, нэхъ къыбоцIыху, жаIэ игъащIэми. Абы шэч къыщIытепхьэни щыIэкъым, сыту жыпIэмэ зэ закъуэ нэхъ мыхъуми гъуэгу техьа дэтхэнэми игъэунэхуауэ щытщ. IутIыж Борис дэри гъуэгу дызэдытеуват - Мэзкуу дыздэкIуэрт. Абы щхьэусыгъуэ хуэхъуари Iуэхугъуэ дахэт: адыгэ нарт лIыхъужьхэм я хъыбархэм къытетщIыкIа япэ мультфильмыр хьэзыр хъуауэ абы деплъыну «Союзмультфильм» киностудием дыкIуэрт, - дыкъыщоджэ IутIыжым теухуауэ тхакIуэ Жылэтэж Сэлэдин итхыжауэ щыта гукъэкIыжхэм.