Гъуэгу шынагъуэншагъэр япэ ирагъэщ

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек ­хэтащ Къэрал гъуэгу агентствэм Налшык щригъэкIуэкIа зэIущIэм. Абы ­къекIуэлIащ Росавтодор IуэхущIапIэм къедза Жылагъуэ советым, УФ-м и Жылагъуэ советым псэу­пIэ-ком­му­наль­нэ хозяйствэмкIэ, ухуэ­ныгъэ Iуэхухэмрэ гъуэгухэмкIэ и комиссэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым и Жы­лагъуэ палатэмрэ республикэм Транс­портымрэ ­гъуэгу хозяйствэмкIэ и министерствэм дэлажьэ Жылагъуэ ­советымрэ я лIы­кIуэхэр. 

ЗэIущIэм и лэжьыгъэм хэтащ УФ-м и Президентым и полномочнэ лIыкIуэу ­КИФЩI-м щыIэм и къуэдзэ Надыкто Владимир, УФ-м и Къэрал Думэм и Феде­ральнэ зэхуэсым транспортымрэ абы и инфраструктурэм зегъэужьынымкIэ и ­комитетым и унафэщI Москвичев Ев­гений, ­УФ-м транспортымкIэ и министрым и къуэ­дзэ Тимофеев Виктор, Къэрал ­гъуэгу агентствэм и унафэщI Новиков ­Роман, УФ-м и Жылагъуэ палатэм псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэм, транспортымрэ ухуэ­ныгъэ IуэхухэмкIэ и комиссэм уна­фэщI Дзюбэ Галинэ, Шэшэн Республи­-кэм и УнафэщIым и къуэдзэ Тумхаджиев Абубакар, КъБР-м транспортымрэ гъуэгу хозяйствэмкIэ и министр ДыщэкI Аслъэн сымэ, гъуэгу-транспорт къудамэм и IуэхущIапIэ пэрытхэм я лIыкIуэхэр. 
Зэхуэсым щытепсэлъыхьащ 2024 гъэм и япэ Iыхьэм гъуэгум елэжьхэм яхузэфIэ­кIар. ЦIыхубэ кIэлъыплъа­кIуэхэм я къалэнхэм, гъуэгум ущызекIуэ­ныр шына­гъуэншэу зэрыщытыпхъэм, ­къэ­ралым и машинэ гъуэгухэм дяпэкIи зе­зыгъэуб­гъуным хуэгъэпса лъэпкъ про­ек­тыщIэ къыхалъхьэн мурад зэраIэм теп­сэ­лъы­хьащ зэIущIахэр. 
УФ-м транспортымкIэ и министрым и къуэдзэ Тимофеев Виктор зэхуэсым и пэм къыщыхигъэщащ: «Мы илъэс зыбжанэм лъэпкъ проектыр адрейхэм фIыкIэ къахэщ хъуащ, цIыху бжыгъэшхуэм гу лъатащ гъуэгухэр нэхъыфI зэрыхъуам. Президентым и Указым къыщыгъэлъэгъуа унафэ псори я пIалъэр къэмысу зэфIагъэкIащ». 
УФ-м и Президентым и лIыкIуэу ­КИФЩI-м щыIэм и къуэдзэ Надыкто Владимир наIуэ къищIащ «ГъуэгуфI шына­гъуэншэхэр» проектыр округым щагъэ­зэщIэн папщIэ, къэралым сом мелард 16 къиу­тIыпщауэ зэрыщытар. Абы щыщу сом меларди 10-р УФ-м хыхьэ щIыналъэ­хэм я бюджет зэгъэуIуам къыхэкIащ, нэ­гъуэщIу жыпIэмэ, езы щIыналъэхэр хуэ­жы­джэрщ я гъуэгухэр ирагъэфIэкIуэным.
Новиков Роман къызэхуэсахэм гу лъаригъэтащ иужьрей зэманым мыпхуэдэ зэхуэсхэр щIыналъэхэм щрагъэкIуэкIы­ныр хабзэ дахэ зэрыхъуам. «Къэбэрдей-Балъкъэрыр зэрымыщIэкIэ къыхэтхауэ щыткъым. Мы щIыналъэр «ГъуэгуфI шы­на­гъуэншэхэр» проектыр зэфIэхынымкIэ пэрытхэм яхэтщ. ЕхъулIэныгъэфIхэр къэ­зы­гъэлъагъуэ КИФЩI-м машинэ гъуэгу­хэмкIэ и управленэм щыщхэр зэхуэсым къызэрырихьэлIам ипкъ иткIэ, а щапхъэр адрей щIыналъэхэми трахамэ хъунут, а щIыпIэхэм щыIэ машинэ гъуэгухэр ефIэ­кIуэн хуэдэу», - жиIащ Новиковым. 
КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек къы­щыпсалъэм къыхигъэщащ мы­хьэнэшхуэ зиIэ мып­хуэдэ зэхуэсыр ди ­республикэм зэрыщрагъэ­кIуэ­кIыр Къэ­бэрдей-Балъ­къэрым къы­хуащIа пщIэуэ къызэрилъытэр икIи Урысейм ТранспортымкIэ и министерствэми Росавтодор Iуэху­щIа­пIэми фIыщIэ яхуи­щIащ респуб­ликэм дзыхь къызэрыхуа­щIам щхьэкIэ. «Иужь­рей илъэситхум дэ мы лъэныкъуэм Iуэху хъарзынэхэр къы­щыдэхъулIащ, абы и фIыгъэкIэ цIыхубэм я гъащIэри респуб­ликэм щыхьэщIэхэр зыхуей зэрыхуэзэ щIыкIэри ефIэкIуащ. Шэч хэмылъу, гъуэгу ухуэныгъэхэм щIыналъэм и экономикэми зрагъэужь. Ехъу­лIэныгъэхэр къэзыгъэ­лъагъуэ бжыгъэхэр докIуей, туристхэри кIуэ пэтми нэхъыбэ мэхъу. Нобэрей IуэхукIэ экономикэм хэп­щIауэ щыт къудамэ псори гъуэгукIэ зэ­лъоIэсыф. Шэч къытесхьэркъым мып­хуэдэ зэхуэсхэм Къэ­бэрдей-Балъкъэрым ще­кIуэкI гъуэгу ухуэ­ныгъэхэри езы къэ­ралым а лъэныкъуэмкIэ и зиужьыныгъэри ипэкIэ зэригъэкIуэ­тэнум», - жиIащ КIуэ­кIуэ Казбек. 
УФ-м и Жылагъуэ палатэм псэупIэ-коммунальнэ хозяйствэмкIэ, ухуэныгъэмрэ гъуэгухэмкIэ и комиссэм и уна­фэщI Дзюбэ Галинэ жиIащ: «Мы­хьэ­нэшхуэ иIэщ ­Автодор IуэхущIапIэм цIыхубэм я лIы­кIуэхэр и лэжьыгъэм зэ­рыкIэлъигъэп­лъым, ар зыхуей зэрыхуэ-за и лъэныкъуэ­кIэ къапщытэну хуиты­ныгъэ зэрыритым, Iуэхум хэпщIа лъэныкъуитIри зэрызэ­лъэ­Iэсым. Дэ цIыхухэм я гъащIэр езыгъэ­фIэкIуэну псори къытфIэIуэхущ, псом япэ идгъэ­щыр, дауи, ­гъуэгухэрщ». 
Дызэрыт илъэсым иджыри лъэпкъ проектым хагъэхьэнущ къэралымрэ абы и субъектхэмрэ ящыщу объект мини 5-м нэс. Зэрыщытыпхъэ мардэм нагъэсынущ уэ­рам гъуэгухэу процент 85-м нэс, щIыналъэхэр зэпызыщIэ гъуэгуу - процент 54-рэ. Илъэсым и япэ Iыхьэм гъуэгу къэхъукъащIэхэм я бжыгъэр проценти 4,5-кIэ нэхъ мащIэ хъуащ, абы хэкIуэдахэмрэ фэбжь зыгъуэтахэмрэ я бжыгъэм хэщIащ процент 3,2-кIэ; 6,2-кIэ. Гъуэгу­хэр нэхъ шынагъуэншэ зэращIыну ­Iэмалхэм епха лэжьыгъэхэр дяпэкIи екIуэ­кIынущ.