Къуршхэр зи ныбжьэгъу Пекъу Алинэ

Урысейм и тхыдэм щыяпэу, я лъагагъкIэ метр мини 8-м щIигъуу дунейм тет къурш 14-ми я щыгухэм ихьа, Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ адыгэ пщащэ Пекъу Алинэ иджыблагъэ ежьащ Антарктидэм щыIэ Винсон къуршым дэкIыну.

«Сэ иджыпсту Чилим и Пуанта-Аренас къалэм сыщыIащ. Къыспэщылъ гъуэгуанэм сыхуэхьэзырщ. Дыгъэгъазэм и 18-м Антарктидэм и Юнион Глетче щIыпIэм сылъэтэнущ. Абы зыщызгъэхьэзырынущ икIи дунейм и щытыкIэм Iэмал къыдитыху дыпэплъэнущ. ИужькIэ, 89-нэ градусым дылъэтэнущ (аращ зэреджэр ахэр къыщетIысэхыну щIыпIэм). АдэкIэ лыжэкIэ Полюс Ипщэм дыкIуэнущ. ИтIанэ Антарктидэм щынэхъ лъагэ дыдэ Винсон къуршыр къыспэщылъщ. Ар си етхуанэ лъагапIэ хъунущ щIы хъурейм и континентиблым я къурш нэхъ лъагэхэм ящыщу», - яжриIащ Алинэ журналистхэм щежьэм щыгъуэ.

         Хъыбар зэрыщыIэмкIэ, «ЛъагапIибл» программэм хыхьэу плIыр Алинэ къызэринэкIащ, къыхуэнэжар Винсоныр, Океанием щыIэ Джае, Америкэ Ищхъэрэм и Денали къуршхэрщ.

Алинэ зыдэкIа къуршхэр

Фыщыдгъэгъуэзэнщи, къурш 14-м ящыщу 10-р Гималаим щыIэщ: Джомолунгмэ (Эверест) (метр 8848-рэ), Канченджангэ (8586-рэ), Лхоцзе (8516-рэ), Макалу (8485-рэ), Чо-Ойю (8201-рэ), Дхаулагири (8167-рэ), Манаслу (8156-рэ), Нанга-Парбат (8126-рэ), Аннапурнэ (8091-рэ), Шишабангмэ (8027-рэ). Адрейхэр Индиемрэ Китаймрэ я зэпыхьэпIэм деж щыIэ Каракорум къуршхэм яхохьэ: Чогори е К2 (8614-рэ), Гашербрум 1 (8080-рэ), Гашербрум 2 (8035-рэ), Броуд-Пик (8051-рэ).

         Къурш 14-ми дэкIыфыну зыхузэфIэкIар цIыхухъуу 39-рэщ, цIыхубзу 3-рщ, Алини яхэту. Псом япэу ахэр зэщIэзыгъэхьэфар Италием щыщ альпинист цIэрыIуэ Месснер Райнхольдщ. Ар къыщыхуар 1970 - 1986 гъэхэрщ.

Алинэ теухуауэ

Пекъу Алинэ Къэбэрдей-Балъкъэрым хыхьэ Шэджэм ЕтIуанэ къуажэм 1993 гъэм щIышылэм и 8-м къыщалъхуащ. Курыт еджапIэр Налшык къалэм къыщиухащ. Щысабийм щыгъуэ гимнастикэмрэ теннисымкIэ зигъэсащ. Алинэ и адэ Юрэ спортым пыщIауэ щытащ, иджыпсту, зэрыжаIэмкIэ, хьэрычэтыщIэщ икIи япэ къуршхэм и пхъур щыдэкIам щыгъуэ абыхэм ятекIуэда ахъшэр къызыбгъэдэкIар аращ.

         Алинэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетыр къиухащ, филологщ. ИнджылызыбзэкIэ уэрсэру мэпсалъэ, ари фIыуэ къыдоIэпыкъу гъуэгуанэ щытехьэм деж. Къуршхэм дахьэхын ипэ Алинэ дыщэхэкIхэм пыщIауэ щытащ.

Алинэ IэмащIэ-лъэмащIэщ, килограмм 50 хъууэ аращ, и лъагагъыр метр 1,65-рэ. Иджыпсту Мэзкуу щопсэу, ауэ щIэх-щIэхыурэ Къэбэрдей-Балъкъэрым къегъэзэж. И благъэхэмрэ Iыхьлыхэмрэ, ныбжьэгъухэм я гъусэу зэманыр игъэкIуэну, адыгэ шхыныгъуэхэр ипщэфIыну фIэфIщ.

Къуршхэм хуэзышар

         Альпинизмэм Алинэ щыдихьэхар 2017 гъэрщ. Абы щыгъуэ ар япэу Iуащхьэмахуэ дэкIащ. ИужькIэ метр миних зи лъагагъ къуршхэм дэкIыным яужь ихьащ. Псалъэм папщIэ, Килиманджарэ и щыгу дэкIащ. ИтIанэ, Анды щыIэ Аконкагуа къуршыр, метр минибл зи лъагагъыр къищтащ.

         Я лъагагъкIэ метр мини 8-м щIигъу къуршхэм я щыгум ихьэным  егупсысын щIидзащ 2023 гъэм. Гугъуу икIи кIыхьу екIуэкIащ а лъэхъэнэр, абы щхьэкIэ къэмынэу хъыджэбзым ерыщу, зыщымысхьыж жыхуаIэм хуэдэу, абыхэм захуигъэхьэзыращ.

         ПIалъэ кIэщIым къриубыдэу къуршхэм дэкIынымкIэ, Алинэ Урысейм рекорд щигъэуващ: мазихым къриубыдэу метр мини 8 зи лъагагъ къуршу 11-м я щыгум ихьащ. Абы щыгъуэми, 2023 гъэм, Эверест дэкIа нэужь базэм къимыгъэзэжу Лходзе къуршми и лъэр теувауэ щытащ.

         Зэман кIэщIым къриубыдэу къурш нэхъыбэм я щыгум дэкIын папщIэ, Алинэ зэрызигъэпсэху щыIэтэкъым. Зым зэрыдэкIыу, тхьэмахуэ къыкIэлъыкIуэм нэгъуэщI къуршым яужь ихьэрт. Абы къаруушхуэ зэрытекIуадэм шэч хэлъкъым. Ауэ и мурадхэмрэ хъуэпсапIэхэмрэ зригъэхъулIэн папщIэ, зыми къыпикIуэтакъым.

                                      Зытхыжар ХЬЭЩЫКЪУЕЙ Олегщ.