Зыхэтым фIыуэ къыщIалъагъур

Дэтхэнэ адэ-анэм я дежкIи мыхьэнэш­хуэ иIэщ гъэсэныгъэ тэмэм зыхэлъ щIэб­лэ узыншэ къащIэхъуэным. Аращ абыхэм я дежкIэ насыпу щыIэм я нэхъыщхьэ дыдэр, сыту жыпIэмэ быным къыуит гушхуэныгъэм хуэдиз нэгъуэщI зыгуэрми къыпхилъхьэфынукъым. Апхуэдэ гуры­фIыгъуэр адэ-анэм зыхащIэ, я быныр цIыху пэжу, зыхэтымкIи илэжьымкIи жэ­уап­лыныгъэ хэлъу щалъагъукIэ. Къэ­зылъхуахэм апхуэдэ гупсэхугъуэ езыт, зыхэт гупми фIыкIэ къахэщ цIыхущ «Адыгэ псалъэ» газетым 2006 гъэ лъандэрэ щылажьэ Жыласэ Замир.

Жыласэхэ Заурбэчрэ Маритэрэ я бын пажэр Мэзкуу къалэм 1985 гъэм и щIы­шылэм и 11-м къыщалъхуащ. Ломоносов Михаил и цIэр зезыхьэ МКъУ-м IэщIагъэ щызэзыгъэгъуэт зэщхьэгъусэхэм я дежкIэ фIыгъуэ мылъытэт къащIэхъуэ щIалэ цIыкIур. 1987 гъэм Жыласэхэ я унагъуэм еджэныр къаухри, адэжь лъахэм къагъэзэжащ. Аруан щIыналъэм хиубыдэ Къэхъун жылэм дэт курыт еджапIэм щIэныгъэ щызригъэгъуэтащ Замир. Еджэным щыпэрыт ныбжьыщIэм тху защIэкIэ къиухащ ар икIи дыщэ медалыр и Iэрылъхьэу къыщIэкIащ. Адыгэбзэр зи псэм хэлъ щIалэщIэр егупсысакIэт зыхуеджэну IэщIагъэм: 2002 гъэм Замир щIэтIысхьащ КъБКъУ-м адыгэбзэмрэ литературэмкIэ и къудамэм, зригъэгъуэтыну щIэныгъэри и зэфIэкIри лъэп­къыб­зэм хуиунэтIын мурадыр иIэу.
Апхуэдэуи хъуащ: КъБКъУ-р диплом плъыжькIэ къиухри, «Адыгэ псалъэм» уващ. ИужькIэ и зэфIэкIым щыхигъэхъуащ ЩIэныгъэхэмкIэ Урысей Академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ центрым Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ и институтым и аспирантурэми.
– Журналистикэм сызэрысабийрэ сыхэп­щIауэ сыкъокIуэкI сэ, – пыгуфIыкIыу жеIэ Замир. – Иджыри сыцIыкIуу, зи кIэлындорхэмрэ аудиториехэмрэ куэдрэ къызэхэзжыхьа МКъУ-м и профессорхэм, студент куэдым я IэплIэ сыщагъэфIащ. «Ди деж ущеджэнумэ, ди бжэхэр зэIухащ», – къыздэгушыIэрт ахэр икIи Iэмал имыIэу журналист сыхъуну къызжаIэрт. Ди унагъуэми куэдрэ щызэхэсхырт а IэщIагъэм теухуа псалъэмакъхэр.
Редакцэм щылажьэ гупыр гуапэу къыIущIащ щIалэщIэм икIи IэщIагъэм хэзэгъэнымкIэ сэбэпышхуэ къыхуэхъуащ. Замир а IуэхущIапIэр и етIуанэ унэу къелъытэ икIи сыт щыгъуи гукъыдэжрэ дэрэжэ­гъуэрэ щегъуэт. Абы и къалэмыпэм къыпыкIащ физкультурэмрэ спортымкIэ ди щIыналъэм щекIуэкI зэхьэзэхуэхэм ехьэлIа репортажхэр, и мащIэкъым а IэнатIэм ехъу­лIэ­ныгъэ щызыIэрызыгъэхьа цIыху цIэрыIуэхэм ятеуха очеркхэр, интервьюхэр.
Зи IэнатIэм игури и псэри етауэ пэрыт щIалэм и цIыхугъэми удехьэх. Замир пэжу къыббгъэдэтщ, чэнджэщи къыуитыфыну, и ущиери зэхыуигъэхыфыну зэфIэкI бгъэ­дэлъщ. «Узэхэзыхым узыхещIэ», жаIэ. Ар дзыхь зыхуэпщI хъун щIалэщ, ущыхуэныкъуэм деж къыпкъуэувэн икIи уи Iуэхур ­игъэдахэу къыпкъуэтын цIыхущ. Щэн дахэ иIэщ Замир, куэдым я деж къыщыплъы­хъуэу, ауэ щумыгъуэтыр нэхъыбэу: ущепсалъэкIэ, и кIэм нэс гупсэхуу къодаIуэ, епхьэлIэ гукъеуэм хэкIыпIэ къыхуилъы­хъуэу къыпщыхъуу. ИкIи, пэжыр аращи, жэуап нэс абы деж щыбогъуэт. Гуп хыхьамэ, ар зыгъэгушхуэ, Iуэху къыкъуэкIамэ, ар екIуу зэфIэкIа хъун папщIэ етIысэх имыIэу абы иужь ит щIалэ гумызагъэщ Замир. ­ГушыIэ дахэ зыхэлъ, щытыкIэ зэпIэзэрыт зиIэ Жыласэр зыхэтым фIыуэ щIалъагъур, къыщIалъыхъуэр хэлъ Iэдэбырщ, гъэсэныгъэрщ.
Замир анэдэлъхубзэм хуиIэ лъагъуныгъэм нэхърэ нэхъ мащIэкъым Хэкум хуиIэ гурыщIэри. Ар зауэлIщ, щалъхуа лъахэм и щыжакIуэщ. Замир дзэ Iуэху хэхар къызэрежьэрэ хэтщ, адыгэлI нэсуи зыщигъэлъэгъуащ. Абы и щыхьэтщ Жыласэм къыхуагъэфэща «Кавказ Ищхъэрэм ­къулыкъу зэрыщрихьэкIым папщIэ», «Дзэ зэкъуэшыныгъэ», «ЗэуапIэм къыщигъэ­лъэгъуа хахуагъэм папщIэ» медалхэр, ­УФ-м ЗыхъумэжыныгъэмкIэ и министерст­вэм и дамыгъэр.
Хэкур, лъэпкъыр, анэбзэр фIыуэ зы­лъагъу щIалэм узыншэу къигъэзэжыну, и псэр зыхэлъ лэжьыгъэм пэрыувэжыну ди гуапэщ.