Зауэм и бын - Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь

Алмэ Алий ТIалиб и къуэр, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужьыр, Къэбэрдей-Балъкъэрым и Дзэлыкъуэ щIы­налъэм хыхьэ Каменномост (Къар­мэхьэблэ) ­къуажэм щыщ мэкъумэ­ш­ы­щIэ уна­гъуэм 1935 гъэм гъатхэпэм и 7-м къыщалъхуащ. 

Я адэр дунейм ехыжа иужь, Алмэхэ я унагъуэр республи-кэм и къалащхьэм къоIэпхъуэ. 1950 гъэм курыт еджапIэр къэзуха Алий лэжьэн щыщIедзэ «Къэббалъкъпромстрой» трес­тым хыхьэ ухуакIуэ гупым. А лъэхъэнэм абы и унафэщIт щIалэгъуалэм я гъэсакIуэ щыпкъэ, унэхэм я лъабжьэр ­зэ­телъхьэнымкIэ IэщIагъэлI ­те­­лъыджэ Волков Григорий.
Зыхыхьа гупым Iэпыдзлъэ­пыдз лэжьыгъэхэр игъэзащIэу мазитI хуэдизкIэ яхэта Алий чырбышрэ мывэрэ зэтелъ­хьэ­нымкIэ Iэзагъэ ин зыбгъэдэлъ IэщIагъэлI пашэм и унафэ ­щIагъэувэ икIи, зэман кIэщIым къриубыдэу, а IэнатIэм и щэ­ху­хэм щыгъуазэ зыхуещI, абы и щыхьэтуи 4-нэ разрядыр къы­хуагъэфащэ. 
Куэд дэмыкIыуи, Алмэ Алий Къэбэрдей-Балъкъэр совнархозым псэуалъапхъэхэм и уп­равленэм и етхуанэ бригадэм     и унафэщIу ягъэув. ИужькIэ ­Алмэр и пашэ мэхъу зыхэт ­комсомол-щIалэгъуалэ гупым. 
1955 - 1957 гъэхэм Совет Армэм къулыкъу щрехьэкI. Къы­щыхъуа и щIыналъэм къигъэ­зэжа иужь, ар ипэкIэ щылэжьа IуэхущIапIэм мэувыж. А зэманым Къэбэрдей-Балъкъэ­рым ухуэныгъэшхуэхэр ще-­кIуэ­кIырт промышленностым, ­псэу­ныгъэм, щэнхабзэм, нэ­гъуэщIхэми ятеухуауэ. 
Зи унафэщIу ягъэува бригадэм Алий, япэщIыкIэ, къы­хешэ зыпэрыт лэжьыгъэм   ехьэ­­лIауэ IэщIагъэ зыбгъэ­дэмылъ щIалэ 18. Къыхэгъэ­щыпхъэщ абыхэм ящыщ дэтхэнэми, зэман кIэщIым къриу­быдэу, ухуэ­ныгъэм пыщIа IэщIагъэ зэ­мылIэужьыгъуэхэр зэрызрагъэгъуэтар: хэти мывэ зэтелъ­хьэным хуэIэзэ, мыдрейхэри пхъащIэ е монтажник                  мэхъу. 
Алмэ Алий къыдэлажьэхэм я зэхуэсым унафэ къыщащтэ ­гъущI гъуэгум и лэжьакIуэхэу Москва къалэ щыIэхэм къы­халъхьа жэрдэмыщIэр, «Коммунистхэм зэрахабзэу лэжьэн» жыхуиIэмрэ «Коммунист лэ­жьы­гъэм и бригадэ» цIэ лъапIэр зыфIегъэщыным хуэу­нэтIамрэ ехьэлIауэ къэралым къыщрахьэжьа зэхьэзэхуэр, ядэIыгъын зэрыхуейм теухуауэ. 
Абдежым къыщыщIэдзауэ Алмэм и гупым щызэхаублэ щхьэж и пщэ дилъхьэжа къалэнхэр, фIагъ лъагэ яIэу, зэрагъэзэщIэным ехьэлIа зэпеуэ гуа­щIэхэр. Зи пашэхэм папщIэ Алий къызэрегъэпэщ, мастерыр е прорабыр къабгъэ­дэмытми, зи яужь ихьа ухуэныгъэм и зэфIэгъэувэкIэр зы­хуэ­дэнур къэзыгъэлъагъуэ чер­тёж­­хэм ярытыр къраджыкIыфу зыщыхурагъасэ дерсхэр. Пщэд­джыжь къэс ирагъэкIуэкI зэхыхьэ кIэщIхэм щытеп­сэлъыхьу щIадзэ махуэм къапэщылъхэр гъэзэщIа зэрыхъунум ехьэлIауэ щыIэ хэкIыпIэхэр зыхуэдэм. Пщы­хьэщ­­хьэм зэ­хуэсыжырти, яху­зэфIэкIахэм я гугъу ящIырт, ­кърикIуахэр блынхэм еIулIа пхъэбгъухэм къыщагъэлъэ­гъуэжырт. Я лэ­жьыгъэм къы­дэ­кIуэу, ухуэныгъэм ехьэлIа адрей IэщIагъэхэми, зэман къащыхудэхуэхэм деж, зыхуа­гъасэрт. 
1959 гъэм и кIэхэм хуэзэу, бригадэм хэтхэм щхьэж илэ­жьын хуейр проценти 160-м нигъэсащ, 1960 гъэм накъыгъэм и 1-м ирихьэлIэу ар проценти 188-м нигъэблэгъащ. КПСС-м и Къэбэрдей-Балъкъэр обко­мым 1960 гъэм гъатхэпэм иригъэ­кIуэкIа зэхыхьэм Алмэ Алий зи пашэ гупым я лэжьэкIэр гулъытэ хэха зыхуэщIыпхъэу, щIыналъэм щыIэ адрей ухуа­кIуэ IэнатIэ псоми щапхъэу яхуэгъэлъэгъуапхъэу къыщалъытащ. 
КъыкIэлъыкIуэ илъэсхэми Алмэм и бригадэм хэтхэм, щхьэ­къэIэт ямыIэу, Налшык къа­лэ щекIуэкI ухуэныгъэ зэ­мылIэужьыгъуэхэм къащы­лъыса лэжьыгъэхэр щагъэ­зэщIащ, псэупIэ унэхэм зыкъыщрагъэIэтащ, школхэр, ­сымаджэщхэр, сабий садхэр, щэнхабзэмкIэ унэхэр щызэ­фIагъэуващ. 
1974 гъэм къыщыщIэдзауэ 1977 гъэм нэсу пенсэм тIы­сы­жыху, Алмэ Алий «Къэб­балъкъпромстрой» трестым хы­­хьэ ухуакIуэ управленэ №5-м и ­диспетчеру щытащ. 
Алмэ Алий ТIалиб и къуэм «Коммунист лэжьэкIэм и ударник» цIэ лъапIэр къэхьыным хуэгъэзауэ къызэригъэпэща зэпеуэхэм папщIэ, СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Прези­диумым 1960 гъэм накъыгъэм и 28-м къыдигъэкIа Унафэм ипкъ иткIэ, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь цIэ лъапIэр къыфIащащ, абы къыхэкIыуи Лени­ным и цIэр зезыхьэ ор­денымрэ ­«Гъубжэрэ Уадэрэ»      зи фIэщыгъэ дыщэ медалымрэ къратащ. И гуащIэдэкIым къыпэкIуэу, абы къыхуагъэфэща тыгъэ лъапIэхэм ящыщщ 1963 гъэм мэлыжьыхьым                          и­ 26-м кърата медалри. 
Алмэ Алий 1999 гъэм дыгъэгъазэм и 20-м дунейм ехы-жащ. 
 КЪУМАХУЭ  Аслъэн.

Поделиться:

Читать также: