Урысей Федерацэм и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Новак Александр иджыблагъэ иригъэкIуэкIа зэIущIэр теухуауэ щытащ Кавказ Ищхъэрэм щыщыIэ инвестицэ щытыкIэхэр егъэфIэкIуэнымкIэ щыIэ Iэмалхэм. Апхуэдэуи абы щытепсэлъыхьащ къаIэта Iуэхугъуэм ехьэлIауэ КИФЩI-м и щIыналъэхэм нэгъабэ яхузэфIэкIахэмрэ 2030 гъэ пщIондэ зэлэжьыну къапэщылъ къалэнхэмрэ.
ЗэIущIэм къыщыпсэлъахэщ УФ-м экономикэ зыужьыныгъэмкIэ и министр Решетников Максим, УФ-м энергетикэмкIэ и министр Цивилев Сергей, УФ-м ухуэныгъэмрэ ЖКХ-мкIэ и министр Файзуллин Ирек, «Россети»-м и тхьэмадэ Рюмин Андрей, «Газпром межрайонгазым» и унафэщIым и къалэнхэр пIалъэкIэ зыгъэзащIэ Пахомовский Юрий, Кавказ.РФ-м и унафэщI Юмшанов Андрей сымэ, КИФЩI-м хыхьэ щIыналъэхэм я Iэтащхьэхэр, банкхэм, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэр, нэгъуэщIхэри.
«Президентым къытхуигъэува къалэнхэм дынэсын папщIэ, экономикэм шэщIауэ, псынщIэу зегъэужьыныр ди къалэн нэхъыщхьэщ. Лъэпкъ пэхуэщIэм къыщыгъэлъэгъуащ 2030 гъэм ирихьэлIэу экономикэм инвестицэу къыхашэм и куэдагъыр процент 60-м нэгъэсыныр. Шэч хэлъкъым, ар гъэзэщIа хъунымкIэ щIыналъэхэм ирагъэкIуэкIыну лэжьыгъэхэр зыхуэдэнум мыхьэнэшхуэ зэраIэр. Абыхэм куэдкIэ елъытащ бизнесым зэрыдэлэжьэну щIыкIэм и фIагъыр, инвестицэм фейдэуэ къитынур зыхуэдэнухэр, пэхуэщIэхэм къыщыгъэлъэгъуа Iуэхугъуэхэр нэхъ псынщIэу гъэзэщIа хъуныр.
Фигу къэзгъэкIыжынщи, нэгъабэ ирагъэкIуэкIа лэжьыгъэхэм къарикIуэу, инвестицэу кърашэлIам и куэдагъым проценти 7,4-м щIигъуащ, 2023 гъэм а бжыгъэр проценти 9,8-уэ щытащ. Зэхэплъхьэмэ, хэхъуэр псори зэхэту процент 20-м ноблагъэ», - жиIащ Новак Александр.
УФ-м и вице-премьерым апхуэдэуи къыхигъэщащ, инвестицэм къыхэгъэхъуэным ехьэлIауэ щыIэ мурадхэр, къалэнхэр гъэзэщIа хъунымкIэ Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм ирагъэкIуэкI лэжьыгъэхэм я жыджэрагъым мыхьэнэшхуэ зэриIэр.
«Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ округым тхыдэм къыхэнэн бжыгъэхэр къигъэлъагъуэу, щIыуэпсым и хъугъуэфIыгъуэхэр къыщIэзых IэнатIэхэр хэмыту, бжьыпэр иIыгъщ промышленность псынщIэмкIэ, мэкъумэш-промышленнэ комплексымкIэ. КИФЩI-м и инфраструктурэ, транспорт-логистикэ зэфIэкIыр иджыпсту лъабжьэ хуохъу къэралым и экономикэ-щIыб лэжьыгъэр КъухьэпIэмкIэ къишыжауэ ИпщэмкIэ къыщыгъэсэбэпыным.
КИФЩI-м, къэралым и адрей щIыналъэхэми хуэдэу, гулъытэ хэха щызыгъуэтын хуейр уней инвестицэрщ – ахэращ хэхъуэ нэхъыбэ къэзытынур. Ди къалэн нэхъыщхьэхэм хохьэ инвесторым и жэрдэмхэр дэIыгъынымкIэ щыIэ Iэмалхэр егъэфIэкIуэныр е ахэр къахузэгъэпэщыныр, зэгуэркIэ Iуэхур емыжьэрэ хэщIыныгъэ къит хъумэ, ар зэхуэдитIу зэдэгуэшыныр, пIалъэ кIыхькIэ ахъшэкIэ зыщIэгъэкъуэныр, Iуэхум ехьэлIауэ щыIэ администрацэ-хабзэ щытыкIэхэр егъэфIэкIуэныр», - жиIащ Новак Александр.
Решетников Максим къызэрыхигъэщамкIэ, Кавказым къалэн нэхъыщхьэу нобэ къыпэщылъыр инвестицэм игъуэта зыужьыныгъэр къэмыгъэлъэхъшэнырщ. 2024 гъэм абы и лъэныкъуэкIэ лэжьыгъэу хъуар КИФЩI-м зэфIигъэкIащ икIи процент 99,7-кIэ ар игъэзэщIащ.
ПэхуэщIэ нэхъыщхьэу 100-м щыщу 30-р и кIэм нагъэсащ, Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм абы сом мелард 400 къахуихьащ, пэхуэщIэ 70-р иджыпсту ягъэзащIэ. Абыхэм къадэкIуэу, лэжьапIэншэхэм я бжыгъэр хуэди 3-кIэ нэхъ мащIэ хъуащ. ПэхуэщIэхэр ягъэзащIэкIэрэ, лэжьыгъэ IэнатIэу мелуани 2,8-рэ къызэIуахащ, я мурадар мелуани 2-щ. Банкхэм кредит ахъшэхэр къыщеIыпхынри нэхъ тынш хъуащ.
Турист щIыпIэ хэха щхьэхуэхэр къызэрызэрагъэпэщам и сэбэп емыкIыу къанэркъым туризм IэнатIэм. Худэчых зыхэт кредит программэм и фIыгъэкIэ, хьэщIэщу 2 щаухуащ, иджыри 20 яухуэ. Аэропортхэр зэрагъэпэщыжащ, абыхэм ухуэзышэ гъуэгухэр зыхуей хуагъэзащ.
КИФЩI-м унэтIыныгъэ зыбжанэкIэ ехъулIэныгъэхэр иIэщ, ауэ иджыри зэлэжьын хуей Iуэхугъуэхэри мащIэкъым. Псалъэм къыдэкIуэу, 2027 гъэм нэсыху тарифхэр гъэмэщIэным ехьэлIауэ щIыналъэхэм пщэрылъ зыщащIыжа къалэнхэр гъэзэщIэныр нобэкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ Iуэхущ. КИФЩI-м и зыужьыныгъэм зэран хуэхъухэм ящыщщ энергетикэмрэ ЖКХ-мрэ щыщыIэ дэкъузэныгъэхэр, ухуэныгъэ IуэхущIапIэхэм и кIэм нэсу я къалэнхэр зэрамыгъэзащIэр.
«Пэжу, Кавказым и зыужьыныгъэм зэран хуохъу энергетикэр зэрызэпэубыдар. Абы и щхьэусыгъуэр, хуащIа Iуэхутхьэбзэм пэкIуэ пщIэр и чэзум зэрамытырщ. Абы ехьэлIауэ хэкIыпIэ къэгъуэтыпхъэщ, хабзэ пыухыкIа гуэр щымыIэу зыужьыныгъи щыIэнукъым», - жиIащ Цивилев Сергей Iуэхум теухуауэ.
Файзуллин Ирек зэIущIэм хэтахэм гу лъаригъэтащ КИФЩI-м и щIыналъэхэм я псэупIэхэм я нэхъыбэр жьы зэрыхъуам икIи Iэтащхьэхэр къыхуриджащ ухуэныгъэ лэжьыгъэхэр я нэIэ щIагъэтыну, абыхэм я фIагъми зыщагъэгъуэзэну.
Юмшанов Андрей къыхилъхьащ пэхуэщIэ ехьэжьахэм, УФ-м и Правительствэм къищтахэм, гулъытэ нэхъыбэ хуащIыну икIи къыхигъэщащ инвестицэ зэфIэкIымкIэ индексыр нэхъ мащIэ зэрыхъуам щхьэкIэ къэмынэу, КИФЩI-м и инвестицэ пэхуэщIэхэм нэгъабэ къыхаша мылъкур псори зэхэту сом мелард 46,3-рэ зэрыхъуар. Абы и нэхъыбэр, жыпIэнурамэ, процент 38-р, Ставрополь крайм щылажьэ пэхуэщIэхэм халъхьащ. Апхуэдэ Iуэху бгъэдыхьэкIэм и фIыгъэкIи лэжьапIэ IэнатIэу мини 2,2-рэ къызэрагъэпэщащ. КИФЩI-м и мэкъумэш IэнатIэм хэхъуэу проценти 9,5-рэ къигъэлъэгъуащ, промышленностым – процент 23-рэ.
Къыхэгъэщыпхъэщ 2024 гъэм Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм цIыху мелуани 6-м нэблагъэм зэрызыщагъэпсэхуар. 2030 гъэм а бжыгъэр мелуан 14-м нагъэсын мурад щыIэщ, абы щыщу мелуани 5,6-р Кавказ.РФ-м къришэлIэну пщэрылъ зыщищIыжащ.
ЗэIущIэм и кIэм Новак Александр щIыналъэхэм я Iэтащхьэхэмрэ банкхэм я унафэщIхэмрэ фIыщIэ яхуищIащ инвестицэ лэжьыгъэр я нэIэ зэрыщIагъэтым щхьэкIэ икIи жиIащ абы и лъэныкъуэкIэ Кавказым зэфIэкIышхуэ зэриIэр.
