Нэхъ цIыкIу дыдэхэр зэрагъэджэгухэр

 Адыгэ сабий джэгукIэхэм цIыкIухэр хуагъасэ жанагъ яхэлъыным, псынщIэу гупсысэным, хэлъэт яIэным. ДжэгукIэхэм я фIыгъэкIэ я Iэпкълъэпкъри псыхьа мэхъу. Адыгэ джэгукIэхэр сабийм и ныбжьым тещIыхьауэ зэхэгъэщхьэхукIащ. Нобэ фыщыдгъэгъуэзэну дыхуейщ нэхъыщIэ дыдэхэм яхуэгъэза джэгукIэ гъэщIэгъуэнхэм ящыщхэм. Ахэр къыхэтхащ МафIэдз Сэрэбий зэхуихьэсыжахэм.

ГЪУЭТ Синэ.

                                              Адэ-мыдэ узогъаплъэ

ТІурытІу зэдоджэгу. Зыр нэхъыжьыIуэщ, адрейр цIыкIущ. Нэхъыжьым нэхъ цIыкIур, къигъапцIэу, жыхуиIэмкIэ игъэплъэну хэтщ. Абы щхьэкIэ Іэджэ щхьэусыгъуэ къегупсыс: уи ижьырабгъумкIэ шындырхъуо къопщ, уи щхьэщыгумкIэ бэдж къоджых, уи щIыбымкIэ хьэ щэхурыпхъуэ къопхъуэ, нэгъуэщIхэри. Зыхуейр къехъулIэу зэригъэплъэкIа иужькIэ, абы щIэнакIэу нэхъыжьым жеIэ:

Адэ-мыдэ узогъаплъэ,

Гъуаплъэ гуэным уизыдзэ,

Хьэжьыр къодзакъэ,

Сэ сынодзэкъэж.

Мыбы ещхьщ «Уи щхьэм шхий телъщ», е «Уи Іэгъуапэм хьэпIацIэ йопщхьэ», е «Уи щIыбым ятIэ кIэрылъщ» жаIэурэ я джэгуэгъухэр къыщагъапцIэр.

                                                     Іэбэдзыуэ

Нэхъ иныIуэ гуэрым цIыкIухэм я ІэщIыIур, епIэскIу щIыкIэу, IэпитIкIэ яубыдурэ я Іэхэр зыр зым и щIыIу тету зэрегъэубыд, итIанэ мыр жеIэ:

Іэбэдзыуэ,

Дзыуэ, дзыуэ.

Іэбэдзыуэ,

Дзыуэ, дзыуэ.

«Тыр - р - р», жиIэу лъэтэжащ.

Ар здэлъэтэжауэ нэхъыжьыIуэм къигъэлъагъуэмкIэ цIыкIухэр плъа иужькIэ, джэгукIэм хэлъ «бзаджагъэр» зыщIэхэм ар зымыщIэхэр ягъэкIыл: кIыл-кIыл, жаIэурэ.

                                                       Мэл щохъу

Илъэс-илъэситӀ нэхъ мыхъуа сабийм и Ӏэ лъэныкъуэ цIыкIур яIыгъыу и Ӏэгудыгъуэм, и Ӏэпэхэм гъуэрыгъуэу теӀэбэурэ жаӀэ: «Мыбдеж мэл щохъурэ, мыбдеж хъурей щоджэгурэ, мыбдеж накIуэ-къакIуэ, мыбдеж дывгъэкIуэж, мыбдеж тIэкIу дымышхэу дыкӀуэжын? Еуэ, еуэ, пщафIэ цIыкIу, еуэ, еуэ, пщафIэ цIыкIу ...»

«Еуэ, еуэ», - щыжаIэкіэ, сабийм и ІэпхъуамбэжьакIэр яубыдри абыкIэ езым и Ӏэгудыгъуэ цIыкIум иуэж хуэдэу, пщафӀэ хуэдэу ящӀ. Абы сабийр егъэдыхьэшх.

                                                      Си хьэм бажэ къеубыд

Зы сабий нэхъыжь е балигъ гуэрым цIыкIуитIым я Ӏэр еубыд. Зым и Ӏэ сэмэгур, адрейм и Ӏэ ижьыр. Зыр бажэщ, адрейр хьэщ. Хьэм бажэр ирехужьэ. Сабийхэм я Ӏэр зыӀыгъым: «Си хьэм бажэ къеубыд, си хьэм бажэ къеубыд», - жиIэурэ зым адрейр кърырегъэхуэкI, езыми задигъазэурэ.

Хьэм бажэр къиубыдамэ, я Іэхэр яхъуэжри адэкIэ пащэ, бажэу щытар хьэ хъуауэ.