ЦIыху мелуанхэм Хэкум и тхыдэр ягу къигъэкIыжми ярейуэ, «Урысей зэкъуэт» политикэ партым мэлыжьыхьым и 25-м иригъэкIуэкIащ «ТекIуэныгъэм и диктант» дунейпсо Iуэхур. Ар щрагъэтхыну щIыпIэу мин 35-рэ ягъэхьэзырат, къэрал 90-м нэблагъэ къызэщIиубыдэу.
Тхыдэм и пэжыпIэр хъумэным, Хэку зауэшхуэр зэрекIуэкIам щIэблэр щыгъэгъуэзэным, абыхэм я къэухьым хэгъэхъуэным хуэгъэза Iуэхущ ар. Мы гъэм «ТекIуэныгъэм и диктантым» хагъэхьа упщIэхэм яхэтщ ди къэралым ТекIуэныгъэ Иныр къызэрихьа щIыкIэми мы зэманым дзэ Iуэху хэхар зэрекIуэкIми теухуахэр. Урысейм и мызакъуэу, мы Iуэхур хамэ къэралхэми къыщIыщызэрагъэпэщам и щхьэусыгъуэ нэхъыщхьэр ТекIуэныгъэм и фэеплъым, ар къэхьыным Совет Союзым и цIыхубэм хэлъхьэныгъэу хуищIам, фашизмэр зэрагъэкIуэдам и мыхьэнэр зыщамыгъэгъупщэн щхьэкIэщ.
«ТекIуэныгъэм и диктантыр» щрагъэтх щIыпIэхэри хэплъыхьауэ, мыхьэнэ иIэу къыхахащ. Ар мы гъэм къыщызэрагъэпэщащ Москва къалэм и Поклоннэ бгым тет ТекIуэныгъэм и музейм, «Арктика» мылкъутэ кхъухьым, Дунейпсо космос станцым, Волгоград дэт «Сталинград зауэ» музей-панорамэм, Дунейпсо хым и музейуэ Калининград щыIэм, нэгъуэщI куэдми. Iуэхум жыджэру хэтащ щIыналъэщIэхэри - Донецк, Луганск цIыхубэ республикэхэр, Херсон, Запорожье щIыналъэхэр.
КъищынэмыщIауэ, телелъэмыжхэр къызэрагъэпэщащ Хэку зауэшхуэм и музейм (Минск), Пекин щыIэ Урыс щэнхабзэ центрым япыщIауэ. Хабзэ зэрыхъуауэ, цIыхухэр Iуэхум онлайнуи хыхьэну Iэмал яIащ, упщIэхэр бзи 10-кIэ зэрадзэкIащ - инджылыз, хьэрып, франджы, испан, нэмыцэ, китай, монгол, португал, тырку, къыргъыз.
Диктантыр щрагъэтх пэшхэм «ЛIыхъужьым хуэгъэза письмо» зыфIаща Iуэхури къыщызэрагъэпэщат, гупыж зиIэ дэтхэнэми щимэу зэкIуэцIылъхьа тхылъымпIэр къищтэрэ, дзэ Iуэху хэхам щыIэ зауэлIым хуитхыну хуиту. Ахэр Урысейм и пощтым и дэIэпыкъуэгъукIэ зауэлIхэм Iэрагъэхьэжынущ.
Къыхэгъэщыпхъэщ, диктантыр «Урысей зэкъуэт» партым 2019 гъэ лъандэрэ зэрыригъэкIуэкIыр. Абы хэтхэм дакъикъэ 45-м къриубыдэу упщIэ 25-м жэуап иратын хуейщ.
- Къэбэрдей-Балъкъэрым «ТекIуэныгъэм и диктант» Iуэхур щIыпIи 110-м къыщызэдгъэпэщащ. Дыщогугъ мы гъэм абы цIыху мини 6-м щIигъу къыхыхьэну. Диктантыр республикэм и муниципальнэ районхэми щыдогъэкIуэкI. Iуэхугъуэ нэхъыщхьэр къыщызэдгъэпэщар Курп лъагапIэхэрщ - 1942 - 1943 гъэхэм Кавказым папщIэ зауэ нэхъ гуащIэхэм ящыщ зыр щекIуэкIа щIыпIэм, - жеIэ «Урысей зэкъуэт» партым и щIыналъэ гъэзэщIакIуэ комитетым и унафэщI, «Тхыдэ фэеплъ» парт Iуэхур езыгъэкIуэкI Парафилов Дмитрий.
Налшык къалэм «ТекIуэныгъэм и диктантыр» щатхащ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетым, ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым. Иужьрейм щIэныгъэ лэжьыгъэмкIэ и проректор, профессор, культурологиемкIэ кандидат Гринченкэ Галинэ дызэрыщигъэгъуэзамкIэ, еджапIэ нэхъыщхьэм цIыху 200-м диктантыр щатхыну зыкъагъэлъэгъуащ. «ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым, Щэнхабзэмрэ гъуазджэхэмкIэ колледжым я егъэджакIуэхэмрэ студентхэмрэ, кадет корпусым щIэсхэр, Налшык къалэм и курыт школ №14-м щеджэхэр, УФ-м СледствэмкIэ и комитетым и управленэу КъБР-м щыIэм и лIыкIуэхэр нобэ къытхуеблэгъащ Iуэхум хэтыну, - дыщигъэгъуэзащ Гринченкэ Галинэ. - «ТекIуэныгъэм и диктантым» мыхьэнэшхуэ иIэщ, сыту жыпIэмэ, псом япэу нобэрей щIэблэм едгъэщIэн хуейщ ди тхыдэр. Хэку зауэшхуэр зэрекIуэкIам теухуауэ ди зэманым апхуэдизкIэ хъыбар куэд зэтемыхуэу кърахьэкIри, щIалэгъуалэм пэжыр зэхагъэкIыну гугъу мэхъу. Абы къыхэкIыу, тхыдэм и пэжыпIэр къэгъэнэIуэнымкIэ мыри сэбэп хъууэ къызолъытэ. Абы, япэрауэ, щIэблэм я къэухьым зрегъэубгъу; етIуанэрауэ, хъыбар нэпцIхэм зэрыпэщIэт Iэмалщ. НэхъыщIэми нэхъыжьми зыщыдгъэгъупщэ хъунукъым Хэку зауэшхуэр зыхуэдамрэ абы ди цIыхубэм ТекIуэныгъэр къызэрыщихьамрэ. Ди лIыхъужьхэм я фэеплъым, ди ветеранхэм пщIэ яхуэтщIу дыпсэун хуейщ».
