И сурэтхэм къару щабэ яхэлъщ

Жэбалы Заирэ сурэтыщI ныбжьыщIэщ. Псэм зыдащI хуэдэщ и лэжьыгъэхэм. ЩIэуэпсым, псэущхьэхэм, къуалэбзухэм, къэкIыгъэхэм щIэщыгъуэ къахелъагъукIыф. Сурэтым псэ хелъхьэри, ущеплъкIэ мыгурыIуэгъуэу къару щабэ гуэр хыболъагъуэ. Апхуэдэщ Заирэ и сурэт дунейр! ТхылъымпIэм деж апхуэдэ зэфIэкI къэзыгъэлъагъуэ бзылъхугъэм и гупсысэхэри бзыгъэщ, акъыл хэлъщ. Езым и дуней тетыкIэр дахагъкIэ псыхьащ. ТфIэгъэщIэгъуэну дедэIуащ Заирэ и гупсысэхэм…

- Заирэ, узыхуеджам, ущеджам и гугъу къытхуэщI.

- Налшык дизайнымкIэ колледжыр къэзухащ. ИужькIэ, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым декоративно-прикладной гъуазджэмкIэ и къудамэм сыщIэтIысхьэри, дыщэкIыу седжащ. 20I6 гъэм къэзухащ университетыр. Си гум фIэфIу къыхэсхар сурэт щIынырщ. Сурэт сощI, гъуазджэмкIэ школым абы щыхузогъаджэ.

- Сурэт щIыныр сабиигъуэ хъуапсапIэу уиIа, хьэмэрэ?

- Сурэт щIыным теухуауэ зэи сакъыхэщакъым си ныбжьэгъу цIыкIухэм. СщIырт сурэт, ауэ адрей сабийхэм хуэдэут – тIэкIу сытригъэууэ арат. Колледжым сыщIэтIысхьэщ, сурэт щIыным и щэхухэр дагъэджын щIадзэри, мис абы щыгъуэ сыдихьэхащ егъэлеяуэ. Еджэныр зэи къыстехьэлъакъым, апхуэдизу сызыIэпишэрти. Жэщым сурэт сщIыуэ сыщыст куэдрэ.

- Дауэ сурэт зэрыпщIыр, сыт нэхъ узэлэжьхэр, нэхъ ппэгъунэгъур сыт хуэдэ лIэужьыгъуэра?

- Нэхъапэхэм натюрмортхэр куэду сщIырт. ИтIанэ, щIыуэпсым сыщылажьэрт - абы ситхьэкъурт. Иджыпсту тIэкIу нэгъуэщI зыгуэру сылажьэу жыпIэ хъунущ. Сюжет къызогупсыс, япэрауэ. Си нэгум къыщIэувэ теплъэм, си щхьэм щызэпэща сюжетым сыподжэж. Си гум дохьэ апхуэдэ Iэмалыр - сурэтхэр сазэрыщыгугъым хуэдэу къызохъулIэ.

-Уи лэжьыгъэхэр интернет напэкIуэцIхэм щызолъагъу, абы теухуауэ я гупсысэхэри къыкIэщIатхэ цIыхухэм. Ар сэбэп къыпхуэхъурэ?

- Сыт хуэдэ Iуэху ирехъуи, сэбэпщ укъэзыухъуреихьхэм ар къазэрыщыхъур пщIэныр. Псом хуэмыдэу а Iуэхум зеппщытагъащIэмэ. Сэ сурэт щIын щыщIэздзагъащIэм цIыхухэм си лэжьыгъэхэр къазэрыщыхъум ипэкIэ сигъэкIуатэрт. Нэхъ къызэхъулIэхэр, сызытегушхуэн хуейр субзыхурт.

-Ди республикэм щыIэ сурэтыщIхэм хэт къахэбгъэщхьэхукIынт, и IэдакъэщIэкIхэр уи гум нэхъ дыхьэу?

- Щэмей Руслан и лэжьыгъэхэр къыхэзгъэщынт! Зыми ещхькъым, щIэщыгъуагъ яхэлъщ, хъэтI дахэкIэ гъэзэщIащ.

- Сыт уи сурэтхэр уэркIэ?

- Си сурэтхэр, япэрауэ, си псэм и щытыкIэр къэзыгъэлъагъуэщ. Дауи, сыхуейщ ахэр цIыхухэм я гум дыхьэну, игъэгупсысэну. СурэткIэ цIыхухэм яхэсхьэну сызыхуейр дахагъэщ.

- Плъыфэхэм яхэт хъунщ нэхъыбэрэ къэбгъэсэбэп…

- Плъыфэхэм куэд елъытащ. Зэман зэхуэмыдэхэм си лэжьыгъэхэм къыщызгъэсэбэпыну сфIэфI плъыфэхэм захъуэж, ауэ зы плъыфэ закъуэ хэзубыдыкIыркъым. Иджыпсту сфIэфIщ удзыфэ, щIыху, шакъафэ, яжьафэ къэзгъэсэбэпын.

         Плъыфэхэм теухуауэ литературэ гъэщIэгъуэнхэр щыIэщ. Сигу ирохь Иттен Иоханнес «Искусство цвета» тхылъым плъыфэхэр зэрыщызэхигъэщхьэхукIыр.

- Уэ узыхэт «Синдикат» зэгухьэныгъэм и гугъу уэзгъэщIынут.

- Ар сурэтыщI, сурэттех, тхакIуэ ныбжьыщIэхэр зыхэт зэгухьэныгъэ гъэщIэгъуэнщ. Зэгухьэныгъэм къызэригъэпэщауэ дыхэтащ «Исключение», «Шире круг» зи фIэщыгъэ гъэлъэгъуэныгъэхэм. Апхуэдэ гъэлъэгъуэныгъэхэм Iэмал къыдат ди лэжьыгъэхэр цIыхуэм едгъэлъагъуну, закъедгъэцIыхуну, ди зэфIэкIхэм едгъэплъыну! Дэ езыхэри ди гупсысэрэ Iуэху еплъыкIэкIэ дызэдогуашэ.

- Уи IэщIагъэм теухуауэ хъуэпсапIэ уиIэ?

- Таурыхъ тхылъ си сурэтхэмкIэ згъэщIэрэщIэну си хъуэпсапIэщ.

- Зэгуэр бгъэщIэрэщIаIа уи сурэтхэмкIэ?

- Тхылъ згъэщIэрэщIакъым, ауэ макъамэ альбом згъэщIэрэщIащ зыбжанэрэ - сигу ирихьащ.

- Сабиигъуэм щыщу сыт къыхэпхыжынт?

- Бгыр, псыежэхыр, уафэ къащхъуэр! Си анэшхуэм деж къуажэм куэдрэ сыкIуэжырт. А псор щIэтт си нэгум. Сабиигъуэр махуэ къэс телъыджэ къыщыхъу зэманщ. Сабийм фIэгъэщIэгъуэну щытыпхъэщ и хъуреягъым къыщекIуэкIхэр. Иджыпсту сэ езгъаджэ сабийхэм сакIэлъоплъри, псоми телефоныр яIыгъщ ямыутIыпщу. Сэ щхьэхуимыту абыхэм зызогъапщэ, си сабиигъуэр сигу къэзгъэкIыжу! Иджырейхэр икIи сфIэгуэныхь мэхъу.  Дунейм и телъыджагъыр къалъагъуфыркъым! КъызэрыкIыным хуэныкъуэ я гупсысэр телефон экраным ешх, зыужьыпIэ къаритыркъым интернетым. Псалъэм щхьэкIэ, упщIэ гуэрхэм я жэуапхэр езыр-езыру къилъыхъуэурэ зиужьыпхъэщ сабийм. АрщхьэкIэ иджырейхэм я упщIэхэр интернетым иратхэмэ, абы къахутридзэ жэуапым арэзы ещI.

Епсэлъар ГУГЪУЭТ Заремэщ.