Хэку зауэшхуэм и илъэс хьэлъэхэр кIуэ пэтми тпэIэщIэ мэхъу, ауэ ди цIыхухэм зэрахьа лIыгъэр, къагъэлъэгъуа хахуагъэр, къалъыкъуэкIа къару мыкIуэщIыжыр дапщэщи фэеплъ лъапIэу къыддокIуэкI. Бий ерур и гъуэм изыукIыхьыжу текIуэныгъэ къытхуэзыхьахэм я цIэр бэм яIэт, абыхэм я щапхъэм щIэблэр щIапIыкI.
МафIэ лыгъэм и курыкупсэм хэту, ди щхьэхуитыныгъэм къэмылэнджэжу щIэзэуахэм ящыщщ Гуэщокъуэ Борис Лэкъумэн и къуэр. Бахъсэн щIыналъэм хыхьэ Кыщпэк (Тыжьей) къуажэм къыщалъхуа, гъащIэм и гугъуехь псори пасэ дыдэу зыгъэунэхуа щIалэр I940 гъэм советыдзэм ираджащ. Абы ипэкIэ Налшык дэт медицинэ училищэр къиухауэ лэжьыгъэм хуэIэзэ хъуати, Ленинград областым и санитар гупхэм ящыщ зым ягъэкIуащ, и къулыкъум хэзэгъауэ и къалэныр щытхъу пылъу ирихьэкIыу Хэку зауэшхуэр къэхъеящ.
Куэдрэ иплъащ ажалым и нэгум. Зэхэуэ гуащIэхэм хэту, уIэгъэ хъуахэр зэуапIэ губгъуэм кърихырт, еIэзэрт, операцэ ищIырт…
Дэтхэнэ сыхьэтри махуэри икъукIэ гуащIэт, псэзэпылъхьэпIэт. Я натIэ хъунур зыми ящIэртэкъым, итIани псом япэу зыхущIэкъухэр къыхуащI унафэмрэ къалэнхэмрэ фэкIыпIэншэу зэрагъэзэщIэнырт. Псори фIыуэ зэрылъагъухэрт, зэрыIыгъхэт, пщIэ зэхуащIырт, абы зауэм и хьэлъэр ящигъэпсынщIэрт, къару къахилъхьэрт, текIуэныгъэм хуигъэпабгъэрт.
И ныбжькIэ щIалэ дыдэу дзэм Борис хыхьащ икIи, лIыгъэм и щапхъэ къигъэлъагъуэу, щхьэмыгъазэу бийм пэщIэтащ, гъэунэхуныгъэ куэдым я хъым къикIащ, автоматыр и плIэм илъу дохутыр зауэлIыр Дрезден къалэм нэсащ.
I94I гъэм и бжьыхьэм зэрыпхъуакIуэхэм Ленинград къатIысыхьауэ зэрыщытар псэухукIэ щыгъупщакъым Борис. Къалэдэс мелуанищым нэблагъэр мэжэщIалIэт, ерыскъы гъэтIылъыгъэ яIэтэкъым. Ахэр ажалым къызэрыIэщIахар ЗыхъумэжыныгъэмкIэ Къэрал Комитетым и унафэкIэ Ленинград километр 55-кIэ пэжыжьэ Осиновец псы дыхьэпIэ мыиным щаухуа кхъухь тедзапIэмкIэщ. ПсэзэпылъхьэпIэ махуэхэм ящыщ зым - фокIадэм и I2-м - Ладогэ гуэлым и къуэкIыпIэ нэпкъым хуэзэу абы баржитI щекIуэлIащ, гъавэу тонни II6-рэ ярылъу. Ар «ГъащIэм и гъуэгум» и щIэдзапIэт.
Гуэщокъуэ Борис дзэм къыщыхэкIыжар I947 гъэрщ. Зауэ нэужь лъэхъэнэ хьэлъэм дохутырхэр яхурикуртэкъыми, Ленинград и уIэгъэщхэм илъэсит1кIэ щытхъу иIэу щылэжьащ, ди щхьэхуитыныгъэм зи псэр щIэзыта и шынэхъыжьитIым - Мухътаррэ Мэзанрэ - ялъ ищIэжауэ, медицинэ къулыкъум и лейтенант нэхъыжь цIэр иIэу къигъэзэжри, фашистхэм зэхакъута псэукIэр зэфIэгъэувэжыным и гуащIэ хьэлэл хилъхьащ. Орденыбгъэу къэкIуэжа зауэлI дохутырыр жыжьаплъэт, IуэхуфIхэм хуэпабгъэти, фельдшер-акушер пункт Къыщпэк къыщызэIуахам, и ныбжьыр нэсу тIысыжыху, еш имыщIэу къуажэдэсхэм я узыншагъэм телэжьащ, куэдым сэбэп яхуэхъуащ.
Къыщпэкым и япэ дохутыр, гуапагъэр къызэбэкIыу псэуа, къызыхэкIа лъэпкъым и цIэфI жезыгъэIа Гуэщокъуэ Борис и дуней тетыкIэу, и IуэхущIафэу щытар и Iыхьлыхэмрэ и къуажэгъухэмрэ ящыгъупщэркъым, ахэр яфIэлъапIэу, и фэеплъым хуэфащэ пщIэ хуащIри, абы и щапхъэр гъуазэ пэжу щIэблэм къазэрыдекIуэкIынум шэч хэлъкъым.
