Зи зэфIэкIыр лъагэ

УмыгъэщIэгъуэн плъэкIынукъым Иуан Пётр Мацэ и къуэм иригъэкIуэкI щIэныгъэ-къэхутэныгъэ лэжьыгъэхэм япкърылъ купщIэшхуэмрэ абыхэм къызэщIаубыдэ унэтIыныгъэхэмрэ. Жыжьэ нос абы и зэфIэкIыр. Математикэм, кибернетикэм елэжьыным, нэгъуэщI щIэныгъэ Iуэхухэм къадэкIуэу, абы и гупсысэхэр хуеунэтI жылагъуэ гъащIэр, цIыху зэхущытыкIэр гъэбелджылыным, ди къэралым, республикэм я блэкIар, нобэр, къэкIуэнур джыным, нэгъуэщIхэми.
 Иуаныр зяужь ихьа дэтхэнэ Iуэхугъуэри къащти, абы къызыхуэтыншэу, нэсу имыгъэзэщIа яхэткъым. Дапщэщи абы егъэнэхъыщхьэ щIэныгъэ лъагэр, абы и зэфIэкIхэр къэгъэсэбэпыныр. ЩIэныгъэлIым и къэхутэныгъэ лэжьыгъэ куэдым я лъащIэщ бгъэдэлъ гупсысэ куур, зэхэщIыкI лъэщыр. Иуаным и зэфIэкIым кърикIуахэр илъэс щIагъуэ дэмыкIыу хагъэхьэ илъэс къэс къыдэкI «РАН-м и ехъулIэныгъэ нэхъыщхьэхэр» журналым.
Математикэ, кибернетикэ щIэныгъэм заужьынымкIэ мыхьэнэшхуэ яIащ Иуаным и диссертацэ лэжьыгъэхэм, къыдигъэкIа адрей тхылъхэм. Апхуэдэу Iуэхугъуэшхуэхэр щокIуэкI абы къызэригъэпэща РАН-м и КъБЩIЦ-м. ЖыпIэнурамэ, Иуаным къызэIуиха щIэныгъэ IуэхущIапIэхэм хуэдиз къызэзыгъэпэщыфа щIэныгъэлI щымыIэми ярейщ. Абыхэм ящыщ дэтхэнэри абы хуегъэлажьэ цIыхум, абы и гъащIэр, и псэукIэр егъэфIэкIуэным.
 КъэхутакIуэ емызэшым и иужьрей лэжьыгъэхэм ящыщщ «Урысейм и зэпIэзэрыт зыужьыныгъэр: пэж хьэмэрэ нэпцI?», «Алгоритмическэ алгебрэмрэ управленэм и мардэхэмрэ». Апхуэдэу абы и нэIэм щIэту ягъэхьэзыращ «2030 пщIондэ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм зэрызиужьыну стратегиер» программэ купщIафIэр. Мы зэманым абы щыхоплъэ КъБР-м и Правительствэмрэ Парламентымрэ. Шэч хэлъкъым а лэжьыгъэр зэрыкупщIафIэм икIи щIыналъэм зиузэщIыным ехьэлIа унэтIыныгъэ нэхъыщхьэхэр абы къызэрыщыгъэлъэгъуам.
Зи илъэс 80 юбилейр зыгъэлъапIэ щIэныгъэлI щэджащэм дохъуэхъу узыншэу куэдрэ лэжьэну, и зэфIэкIхэм хэхъуэ зэпыту зыпэрыт IэнатIэр ирихьэкIыну, творческэ лъагапIэщIэхэм нэсыну.