ХьэщIэ

Джылахъстэнейм къикIри, Агънокъуэ Лашэ бгъэдэсын щхьэкIэ Инэрокъуэхэ, Елъыхъухэ, Мэртазэхэ ящыщ къэкIуащ. Ахэр лIакъуэлIэшхэт, хуабжьу шу зэгъэпэщахэт. Къуажэм дыхьэри, къэувыIахэщ, Агънокъуэм и унэр яцIыхуртэкъыми. ДжэгуакIуэр къулейсыз дыдэу псэурт. И бжыхьхэр лъэлъауэ, къэуауэ, и унащхьэ бгъэныр къефыхауэ, и унэжь цIыкIур щIыбышэу, и Iуэхур хуабжьу зэкIэлъымыкIуэт.
ЛIищыр зы щIалэ гуэрым хуэзэри еупщIахэщ:
- Агънокъуэ Лашэ и унэр дэнэ деж къыщыдгъуэтыну?
ЩIалэр губзыгъэу къыщIэкIри, мо шу зэгъэпэщахэр щилъагъум: «Уэлэхьи, мыхэр Агънокъуэм и деж дэпшэну хьэдыгъуэдахэм, къуажэми пщIэ къытхуимыхьын», - жиIэри гупсысащ.
- Фэ моуэ фыщыт, сэ иджыпсту ар щыIэрэ щымыIэрэ зэзгъэщIэнщ, - жиIэри Агънокъуэм и деж кIуащ.
- ХьэщIэ къыпхуэкIуащ, дауэ тщIыну? – жиIэри еупщIащ джэгуакIуэм.
- Ахэр си деж къыумышэ, модэ ди гъунэгъум я деж егъэблагъэ, ар ди унэу фIэкIа къыумыгъащIэу. «Езым нэмэз ещIри, и Iуэху зэфIэкIмэ, къыфхыхьэнщ», яжеIэ, - игъэIущащ джэгуакIуэм щIалэр.
Фомытхэ жаIэри зы унагъуэ къулей гуэр и гъунэгъути, арат здригъэблэгъэнур. ЩIалэр къыдэкIыжри, шухэм я деж къэкIуэжащ. АпщIондэхукIэ езы Агънокъуэр шыгъуэгумкIэ екIуэкIри, ахэр здригъэблэгъэнум я деж кIуащ. Нэмэзлыкъыр къригъащтэри, нэмэз ищIу хьэщIэхэр къыдашащ. КъэкIуахэми, Агънокъуэм и унэра я гугъэу, заплъыхь: «Къэбэрдейм къызэхикIухьурэ къыхиха мылъкумкIэ зэригъэпэщащ», - жаIэурэ.
Шухэр дыхьэу щалъагъум, Фомытхэ: «ХьэщIэ къытхуокIуэ», - жаIэри, езым я хьэщIэу фIэкIа ямыщIэу ирагъэблэгъащ.
- Дэнэ щыIэ Адэлджэрий? – жаIэри хьэщIэхэр щIэупщIащ.
- Нэмэз ещIри иджыпсту къэкIуэнущ, - жаIащ, я деж зэрыщыIэр ящIэу, щIыщIэупщIэр арауэ я гугъэу.
Агънокъуэм нэмэзыр иуха нэужь, хьэщIэхэм я деж кIуэри сэлам ярихащ, хъыбарыжьыр яжриIэу ябгъэдэтIысхьэжащ. Мобыхэм пщIыхьэпIэу ягу къэкIыркъым ар Агънокъуэм и мыунэу. Бысымми я пщIыхьэпIэ къыхэхуэркъым ахэр езым я мыхьэщIэу. «Агънокъуэм ди хьэщIэхэм я зэш трегъэу», - жаIэри мэгуфIэхэр. Абы тету, псори зэрымыщIэу, хьэщIэхэр я гъунэгъум яригъэгъэхьэщIащ.
Пщэдджыжьым ежьэжын щыхъум, хьэщIэхэм жаIащ:
- Адэлджэрий, уи унагъуэр лъэщ ухъу, фIыгъуэр Тхьэм къыббгъэдилъхьэ, дыбгъэлъэпIащ. IэнэщIу дыкъыпхуэмыкIуэу шы къыпхуэтшэну ди мурадащ, ауэ езым зэрыхуейуэ зэригъэпэщыжынщ жытIэри, ахъшэ къыпхуэтхьащ.
Сэлам зэрахыжри, фIыщIэр Агънокъуэм ейуэ Фомытхэ ягъэхьэщIауэ ежьэжахэщ.
Агънокъуэм «зы алащэ сиIамэ нэхъыфIт», жиIэри абыхэм кърата ахъшэр къищтэри ежьащ. Зы нэгъуей хъан гуэрым и деж кIуащ. Хъаным и деж дэмыхьэ щIыкIэ цIыхухэм еупщIащ: «Хъаныр тыгъэ тынкIэ дауэ щыт?» - жиIэри.
- Хъаныр къыппемыжьэмэ, къыпхуищIэн щыIэкъым, ауэ къыщIэкIрэ нэфIэгуфIэу уригъэблагъэмэ, къотэнущ. КъыщIэкIарэ и нэгу ущIимыгъаплъэу, ибгъу фIэкIа и гупэ къыпхуимыгъазэмэ, къыпыкIын щыIэкъым, - жаIэри Iуэхум щыгъуазэ ящIащ.
- АтIэ фыкIуи къысхуевджэ! Къэбэрдейм я джэгуакIуэр къэкIуащи, къоджэ жыфIи, - жиIэри иутIыпщащ.
Хъаным щыжраIам, и гуапэ мыхъущами, къыщIэкIащ. Нэжэгужэу къыбгъэдыхьэри, сэлам гуапэ кърихащ, къызэригъэлъапIэр белджылыуэ. КъыщыгуфIыкIри, и Iэр иIыгъыурэ унэм щIишащ. Езы хъанми джэгуакIуитI иIэти, игъакIуэри а тIури псынщIэу къригъэшащ. ДжэгуакIуищыр зэхигъэтIысхьэри, зы тхьэмахуэкIэ зэхигъэсащ и нэгу зригъэужьу. ИтIанэ къежьэжын хъури, хъаным къыжриIащ:
- Зыгуэр уэзмытауэ узутIыпщыжынукъым. Сыт нэхъ ухуей?
- Зыри сыхуейкъым, сэ былымыхьэ сыкъежьакъым, услъагъуну сыкъэкIуати, хъарзынэу дызэбгъэдэсащ. Тхьэм узыншэ уищI, - жиIащ.
АрщхьэкIэ джэгуакIуэм я Iуэхур хъаным ищIэртэкъэ!
- Уэлэхьи, ар мыхъун, - жиIэри былымрэ шырэ къритащ. Агънокъуэжьри зыхуейр арати, къихури къэкIуэжащ.

Поделиться:

Читать также:

25.03.2024 - 15:30 Си жэнэт
21.03.2024 - 11:30 Ахъмэт и фо изщ