Налшык къалэр зыгъэдахэхэр«Навеки с Россией» монументыр Налшык къалэкум итщ. Ар 1957 гъэм ягъэуващ Къэбэрдейр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 400 щрикъум ирихьэлIэу. Куэдым зэращIэщи, 1557 гъэм кавказ лъэпкъхэм ящыщу япэу адыгэхэращ Урысей къэралыгъуэм гухьар.
«Навеки с Россией» аркэр лъэпкъ зэныбжьэгъугъэм и щыхьэтщ, тхыдэм щIыхь зэрыхуащIым и джэлэсщ. Абы Налшык къыдэлъэдапIэр егъэдахэ, пкъо хужьхэр щIэгъэкъуащ, Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм, Урысей Федерацэм я гербхэр тетщ. Аркэр 2007 гъэм яухуащ, Къэбэрдейр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 450-рэ щрикъум ирихьэлIэу.
«Сосрыкъуэ» шхапIэр Налшык зыгъэдахэ щIыпIэ нэхъ цIэрыIуэхэм ящыщщ. Абы и архитектурэм ещхь ухуэныгъэ къалэм дэткъым. БлэкIа лIэщIыгъуэм и 70 гъэхэм Малая Кизиловкэ бгым тращIыхьащ «Сосрыкъуэр». Нартхэм мафIэ къахуэзыхьыжа лIыхъужьым и теплъэр дахэу дэтщ Налшык, и Iэм IэщIэлъ «мафIэ бзийр» жэщым къаблэу.
Европэм щынэхъ ин дыдэ чейр Налшык и Долинск щIыпIэм итщ. Чей теплъэ зиIэ шхапIэр Налшык и жыг хадэм 60 гъэхэм иращIыхьащ икIи цIыхухэм яфIэтелъыджэу къекIуэкIащ.
Архитектурэ ухуэныгъэ зэкIужщ жыгхэм къаухъуреихьауэ паркым ит Театр щхъуантIэр. Ари Къэбэрдейр Урысейм зэрыгухьэрэ илъэс 400 щрикъум ирихьэлIэу ящIащ. УхуакIуэхэм къайхъулIащ зыгъэпсэхупIэ, зыплъыхьыпIэ щIыпIэ дахэм екIупс амфитеатрыр щаухуэн.
Ди къалэр зыгъэдахэ унэхэм ящыщщ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрыр. 1936 гъэм мэкъуауэгъуэм и 13-м Облисполкомым и Президиумым и зэIущIэ екIуэкIащ. Зы Iуэхугъуэт абы къыщаIэтар - «Къэбэрдей лъэпкъ театр къызэгъэпэщыным теухуауэ», щIыналъэ театр курсхэр къэзыуха цIыху 12 абы щылэжьэнуи яубзыхуащ.
Кулиев Къайсын и цIэр зезыхьэ Балъкъэр къэрал драмэ театрыр 1939 гъэм щэкIуэгъуэм и 8-м Балъкъэр колхоз-совхоз театру къызэрагъэпэщауэ щытащ, а махуэ дыдэми япэ спектаклыр ягъэлъэгъуащ. Абы щылажьэрт 1935 гъэм ГИТИС-р къэзыуха балъкъэр студиер.
Музыкэ театрым и тхыдэм илъэс 50 къызэщIеубыдэ. Абы лъандэрэ гъуазджэм и хэщIапIэ нэхъыщхьэм щIэх-щIэхыурэ Iуэху дахэ куэд щокIуэкI, республикэм исхэри яфIэфIу йокIуалIэ. Музыкэ театрыр 1968 гъэм щIышылэм и 27-м къызэIуахауэ щытащ. Абы щыгъуэм ягъэлъэгъуащ Коган Л. и «Аминат» балетыр.
Къэбэрдей-Балъкъэр Лъэпкъ музейр 1921 гъэм къызэрагъэпэщауэ щытащ. Абы щыгъуэм налшыкдэсхэм елъэIуащ абы щIэлъыну яIэ хьэпшыпхэр къызэхуахьэсыну. ИкIи, пIалъэ къыхамыгъэкIыу, япэ экспонат 1200-р къызэхуахьэсауэ щытащ. 1930 гъэхэм къыщыщIэдзауэ музейм и гъэтIылъыгъэхэм хохъуэ, ар Кавказ Ищхъэрэм и нэхъ бейхэм ящыщщ.
Поделиться:
Читать также:
17.03.2024 - 11:10 →
Илъэс 40 гъуэгуанэ
17.03.2024 - 10:08 →
СурэтыщI, егъэджакIуэ
14.03.2024 - 17:35 →
«Адыгэжьхэр щыстхкIэ, сщохъу лъэхъэнэ жыжьэхэм сахьыж…»
07.03.2024 - 23:17 →
Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек ЦIыхубзхэм я дунейпсо махуэм теухуа и хъуэхъу
04.03.2024 - 19:10 →
ЛIэужьыгъуэхэр
|