Шыщхьэмыгъазэ ныбжьэгъу пэж

МащIэ къигъэщIами, куэд зыхузэфIэкIа, зи цIэр мы­кIуэдыжын, цIыхубэм я мамыр гъащIэмрэ къэрал хабзэмрэ хахуэу ихъумэу щIэп­хъаджащIэхэм я шэм зи гъащIэр ихьа адыгэ щIалэ нэсщ мы тхыгъэр зытеухуар. Псэужам, абы и ныбжьыр илъэс 55-рэ ирикъунут. 

Ар си ныбжьэгъу пэжу дунейм тета Дыкъынэ Замир Хьэсэнбий и къуэрщ. Къып­хуэмыIуэтэн хуэдизу гуауэщ, псэуну гъащIэ зыхуэфащэ, унагъуэ зэзыгъэпэщу сабиитI зы­гъуэта щIалэм зы­щIэхъуэпсар къемыхъулIэу мы дунеишхуэр зэрибгынар. Псом хуэмыдэу ­гущIыхьэщ апхуэдэ хъыбар зэхэпхыныр, ар пцIыху къудей мыхъуу, къуэш пэлъы­тэу, уи ныбжьэгъу пэжу, и адэ-анэмрэ къыдалъхуахэмрэ фIы­уэ пцIыхуу, гуапэу щытамэ. 
Дигу къэдгъэкIыжу дызытеп­сэлъыхьыну щIалэр Бахъсэн куейм хиубыдэ Зеикъуэ къуажэ къыщалъхуащ. Пхъум иужькIэ къуэ здэзыгъуэта Хьэсэнбийрэ Розэрэ я дежкIэ икъукIэ ар ­гуфIэгъуэшхуэт. Нэхъ иужькIэ зэщхьэгъусэхэм иджыри зы щIалэрэ хъыджэбзкIэ Тхьэр къа­хуэупсауэ, ящIэнрэ ялэ­жьын­рэ ягъуэту унагъуэ на­сыпыфIэу, и зэманыр къэсу къа­хэхъуа къуэрылъху пхъу­рылъхухэм я гукъыдэжыр ха­гъахъуэу къекIуэкIащ, дызы­тетхыхьыну гуауэр Дыкъынэхэ я унагъуэм къатепсыхэху.
Дыкъынэ Замиррэ сэрэ ди Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым 1984 гъэм ды­щызэрыцIыхуауэ щытащ. ТIури тхыдэмрэ бзэ щIэныгъэхэмрэ я факультетым дыщеджэрт. Абы имызакъуэу, дзэм къулыкъу щищIэну Замир ираджэху студентхэм я унэм и зы пэш дыщIэсащ икIи псынщIэу зэныб­жьэгъу дызыхуэхъуащ. Аращ фIыуэ щIэсцIыхуари, гукъэ­кIыж мымащIэ щIызиIэри. Ап­хуэдизу дызэсати, къэкIуэжыху сыпэмыплъэу, хъыбари езмыгъащIэу къулыкъу щищIэ Волгоград къалэм лъа­гъунлъагъу сыкIуауэ щытащ. Нобэ хуэдэу сощIэж ар зэрыгуфIар. «Уафэм укъехуэха, укъыздикIар дэнэ?» - жиIат, гуфIэу. Зы махуэкIэ къысхуиутIыпщыну сызэлъэIуа унафэщIыр апхуэдизу къыхуэ­арэзыти, жэщ-махуэкIэ дызэбгъэдигъэсат.
Нобэми си нэгу схущIэгъэ­кIыркъым укIытэхыу, и псалъэр кIэщIу, дыхьэшхыкIэ дахэ иIэу, хабзэ хэлъу, икъукIэ нэмы­сыфIэу, сыт блэжьми, зыкъып­щIигъэкъуэну хьэзыру зэры­щытар. И анэм фIэкIа къы­щхьэщы­мытыжу, гугъу ехьу къэхъуа ди адэм куэдрэ къызжиIэрт: «Лэ­жьыгъэкIэ, псом хуэмыдэу мэкъуауэнкIэ, зыкъыпщIэзыгъэкъуар зыщыбгъэгъупщэ хъунукъым. Гугъу зыкъыбдезыгъэ­хьарщ укъэзы­лъытэр, пщIэ къып­хуэзыщIыр». Замир апхуэ­дэ цIыхут! Щхьэ­хуэу къыхэгъэщыпхъэу къызо­лъы­тэ, зэрыху­зэфIэкIкIэ, «хьэ­уэ» жимыIэу, сыткIи зыкъы­п­щIэзыгъэкъуэн ныбжьэгъу пэжу зэ­рыщытар. Лей къы­зы­техьэм къыщхьэщымыжу, фIэ­мыIуэхуу е шынэу къикIуэтынутэкъым ар. Апхуэдэ дуней ­тетыкIэщ адыгэ щIалэ нэсым иIар. Аращ пщIэ лей щIиIари и IуэхущIафэмрэ и цIэмрэ мы­кIуэ­дыжын щIэхъуа­ри.
Замир фIы дыдэу къыгурыIуэрт къыхиха лэжьыгъэр псэзэпылъхьэпIэ IэнатIэу зэ­рыщытыр. Къэбэрдей-Балъкъэрым къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министерствэм щIэпхъаджащIэхэм япэу пэщIэувэ гупым хэту къулыкъу щищIэрт Замир. Абы зэрыхэта илъэс ­16-м къриубыдэу куэд хузэ­фIэкIащ Дыкъынэм. Полковник цIэр къилэжьащ, и унафэщIым и къуэ­дзэ хъуащ. Абы Урысейми Къэ­бэрдей-Балъкъэрми я МВД-м, Правительствэм къаб­гъэ­дэ­кIыу «За заслуги перед Отечеством», «За отличие в охране общественного порядка», «За отвагу» медалхэр къыхуа­гъэ­­фэщащ.
2011 гъэм бадзэуэгъуэм и 10-м, Iуащхьэмахуэ куейм, Тырныауз и гъунэгъуу, IэщэкIэ зэщIэузэ­-да щIэпхъаджащIэхэм щапэ­щIэувэн хуей хъуащ. Ар зи нэгу щIэкIахэм зэрыжаIэжымкIэ, Замир хахуэу ипэ итахэм ящыщ зыт. Лейзехьэхэр автомати лагъыми щыщIэртэкъым, цIыху бжыгъэкIи мащIэтэкъым. Дауэ гугъусыгъуу щытами, Дыкъынэм и гупым щIэпхъаджащIэхэр къызэтрагъэувыIэн ­яхулъэкIащ. Замир и ныбжьэ­гъухэр ажалым щихъумэри, езым и гъащIэр хилъхьащ мы зэ­пэщIэтыныгъэм. Апхуэдэу, щIалэ дыдэу дунейм ехыжащ шыщхьэмыгъазэ ныбжьэгъу пэжыр.
ЦIыхубэм я мамыр гъащIэр ихъумэу, лIыгъэрэ цIыхугъэрэ зэрихьам папщIэ Дыкъынэ Замир Хьэсэнбий и къуэм ЛIы­хъужьым и орден къратащ, ЦIыхубэ фронтым къыхилъхьа жэрдэмыр даIыгъри, 2021 гъэм, накъыгъэм и 19-м кадетхэм я 1-нэ еджапIэ-интернат ХьэтIохъущыкъуей къуажэ дэ­тым абы и цIэр фIащащ. Замир къу­лыкъу къыдэзыщIахэми и уна­фэщIу щытахэми ЩIэны­гъэм­рэ егъэджэныгъэмкIэ министрми кадетхэр къыхураджат Дыкъынэр щапхъэ яхуэхъуу дунейм тетыну.
Зыщагъэгъупщэркъым лIыхъужьым и цIэр ныбжьэгъухэми. Дауэ, уигу ибгъэхуфын апхуэдэ щIалэ хъыжьэм и цIэр?!